Saturday, August 13, 2016

ၾသ ဂု တ္ လ ( ၁ ၄ ) ရ က္ ေ န ့ မ န က္ ခ င္ း ၾသ ၀ါ ဒ


"ငွက္သို့လွ်င္
ေပါ ့ပါးေသာ အသက္ေမြးမွုကို
ျပဳရာ၏"
( ေ မ တၱ သု တ္ )
---------------
ငွက္သို့လွ်င္
ခ်စ္ျခင္းေမတၱာႏွင့္ဥာဏ္ပညာကို
တန္ဖိုးထားရာ၏။
--------------
ခ်စ္ျခင္းအားျဖင့္ပင္-
ေ အ ာ င္ ေ ၀ း ။

တို င္ း ျပ ဳ ျပ ည္ ျပ ဳ အ ရ က္ သ မ ာ း (ႏွမငယ္ေထြး၊ ျဖဴႏွင္းေဖြးသို့)


 

ေမာင္သင္းခိုင္ေရးခဲ့ဖူးတဲ့ ၁၉၈၀ ေက်ာ္ေလာက္က မိုးေ၀ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကို ျပန္အမွတ္ရတယ္။ “အရက္ျမစ္ထဲ၊ လက္ပစ္ပဲ ကူးေနခ်င္” အစခ်ီတဲ့ “အရက္ျဖစ္သြားတဲ့နာရီ” ကဗ်ာ။ အကုန္အစင္ မမွတ္မိေတာ့ပါဘူး။ ေနာက္ဆုံးစာေၾကာင္းကိုေတာ့ မွတ္မိေနတယ္။ “ပုဇြန္ေတာင္မွာ ေမာ့ဖို့ေလ” တဲ့။ ဟုတ္တယ္ေလ။ ပုဇြန္ေတာင္မွာ ေမာင္ေလးေအာင္ ေစာင့္ေနေရာ့မယ္ေလ။
ေအာက္ပါေမးခြန္းမ်ားကိုေျဖပါ
————————————
ႏွမငယ္ေထြး၊ ျဖဴႏွင္းေဖြးေရ။ ညည္း ေျဖၾကည့္ပါ။
(၁) ေမာင္ေလးေအာင္ ကို သိလား။
(၂) ၿငိမ္းသစ္ ကို သိလား။
(၃) ေမာင္တင္သစ္ ကို သိလား။
သူတို ့အားလုံးဟာ ကဗ်ာဆရာေတြပါပဲကြယ္။ သူတို့အားလုံးဟာ (ညည္းစြပ္စြဲတိုက္ခိုက္သလို) အရက္သမားေတြပဲေပါ ့။
ျမန္မာကဗ်ာဆရာ(အမ်ားစု)ဟာ အရက္အိုးထဲ ေခါင္းစိုက္ေနတဲ့သေဘာ ညည္း အေ၀ဖန္ေစာ ခဲ့တယ္။ “ဒါကေတာ့ ပုလိပ္အျမင္ကိုး ဦးဘခ်စ္ရဲ့” လို့ ဗိုလ္ေအာင္ဒင္ေျပာသလို ေျပာရေတာ့မယ္။
တို့ အႏုပညာေမွာ္ရံုေတာမွာေတာ့၊ တို ့ ကဗ်ာဆရာေတြၾကားမွာေတာ့၊ စႏၵရားသံ တလဲ့လဲ့ ၾကားမွာ ဖန္ခြက္ခ်င္းတိုက္သံလည္းၾကားရမယ္။ ဖန္ခြက္ခြဲသံ၊ ဖန္ခြက္ကြဲသံ၊ ရန္ဘက္ဆဲသံလည္းၾကား ရမယ္။ ကဗ်ာဆရာမွန္ရင္ ဒီအသံေတြ ၾကားရစၿမဲ။ သူတို ့ဟာ အရက္ႀကိဳက္တတ္တဲ့ ပုရိသအႏြယ္၀င္ သူေတာ္စင္ေတြပါဗ်ာ။
သူတို ့ဟာ အရက္ကိုးေမာင္းေသာက္ၿပီး၊ ဖိႏွိပ္တဲ့ စစ္အစိုးရကို ေဖာ္လံဖား ေဘာမ ေနတဲ့ ေဖာက္ျပန္ေရးသမားေတြလည္း မဟုတ္ၾကပါဘူး။ သူတို့ဟာ အရက္ဇိမ္ခံေသာက္ၿပီး၊ အဖိႏွိပ္ခံျပည္သူ ေတြအေပၚ ေစာ္ကားေမာ္ကားျပဳေနၾကသူေတြလည္း မဟုတ္ရပါ။ သူတို ့ဟာ တိုင္းျပည္နဲ့လူမ်ိဳး စစ္အာဏာရွင္စနစ္သံဖေနာင့္ေအာက္မွာ ျပားျပား၀ပ္ ဒုကၡပင္လယ္ေ၀ေနတာကို မသိက်ိဳးကၽြန္ျပဳေနၾကတဲ့ တစ္ကိုယ္ေကာင္းအတၱသမားေတြလည္း လုံး၀ မဟုတ္ၾကေၾကာင္းပါ။
သူတို ့ဟာသူတို့၊ လူပီပီ၊ ပုထုဇဥ္ညီညီ အရက္ေသစာႀကိဳက္ေကာင္း ႀကိဳက္ၾကပါလိမ့္မယ္။ အရက္ေသရည္ေသာက္ေကာင္း ေသာက္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့၊ သူတို့ဟာ တိုင္းျပည္ဖ်က္သူေတြ၊ အမ်ိဳးဖ်က္သူေတြေတာ့ မဟုတ္ေရးခ် မဟုတ္ရပါဗ်ာ။
အရက္ဟာ သူတို ့ဘ၀ရဲ့အျပစ္အနာအဆာလို့ဆိုရင္ေတာင္၊ သူတို့အျပစ္ေၾကာင့္ ဘယ္ အဖိႏွိပ္ခံျပည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ မထိခိုက္ မနစ္နာခဲ့ၾကပါဘူး။ သူတို့ကို အဲဒီအျပစ္အနာအဆာေၾကာင့္၊ ကမၻာႀကီးအျပင္ဘက္ကို ေမာင္းထုတ္လိုက္ၾကမယ္ဆိုရင္၊ ကမၻာႀကီးတစ္ခုလုံး ေမွာင္အတိဖုံးၿပီး က်န္ ရစ္ခဲ့ေတာ့မွာ။
ဒါေၾကာင့္ ေျပာတာပါ။ ကဗ်ာဆရာေတြကို ခ်စ္တဲ့စိတ္နဲ့သာၾကည့္ပါ။ သူတို ့ဟာ ဘယ္သူ့ကိုမွ အနာတရျဖစ္ေအာင္ မလုပ္တတ္ၾကပါဘူးရယ္။
ေဟာဒီကဗ်ာ ဖတ္ၾကည့္
—————————–
အခ်စ္ျဖင့္စီးဆင္းေနေသာႏွလုံးအိမ္
မည္သို့ပင္ျဖစ္ေစ
ခ်စ္ေနေသးသည္၊ ေတးအလကၤာ
ကဗ်ာတစ္စ၊ သည္အလွေလ။
မည္သို့ပင္ျဖစ္ေစ
ခ်စ္ေနေသးသည္၊ ဟိုအေ၀းမွ
ႏွမရြယ္လူး၊ ငါ ့ခ်စ္ဦးေလ။
မည္သို့ပင္ျဖစ္ေစ
ခ်စ္ေနေသးသည္
ေၾကြးေႀကာ္စူးရဲ၊ အားမာန္ခဲတဲ့
တိုက္ပြဲထဲက ျပည္သူေလ။
မည္သို့ပင္ျဖစ္ေစ
ခ်စ္ေနေသးသည္
ေသရည္မူးမူး၊ လူမူးမူးေလ
မူးယစ္ျခင္းကို ခ်စ္တတ္သူ။
မည္သို့ပင္ျဖစ္ေစ
အခ်စ္အားလုံး၊ ငါ ့ႏွလုံးမွာ
ဖြဲ့ရံုးစုစည္း၊ အားမာန္ႀကီးသည္
မၿပီးဆုံးတဲ့အခ်စ္ေလ။
မည္သို့ပင္ျဖစ္ေစ
ခ်စ္ေနေသးသည္၊ ေသြးသံလိွဳင္းၾကြ
ငါ ့ရင္၀မွ၊ အလွရုပ္လႊာ
ငါ ငါ တသေနဆဲပါလား။ ။
ေမာင္ေလးေအာင္
(၁၉၇၇ ဇြန္၊ မိုးေ၀မဂၢဇင္း)
` ဒါ ေမာင္ေလးေအာင္ မကြယ္လြန္ခင္ ေနာက္ဆုံးေရးခဲ့တဲ့ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ပါ။ ေမာင္ေလးေအာင္ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္၊ ေမလ(၁၉)ရက္ေန့ ကြယ္လြန္ပါတယ္။ သူ ၀န္ခံခဲ့ပါတယ္။ “ေသရည္မူးမူး၊ လူမူူးမူးေလ
မူးယစ္ျခင္းကို ခ်စ္တတ္သူ” တဲ့။
ေမာင္ေလးေအာင္ကို အရက္သမားပဲဆိုၿပီး ဘယ္သူပစ္ပယ္ရဲသလဲ။ ေခတ္သစ္ျမန္မာကဗ်ာ
သမိုင္းမွာ ေမာင္ေလးေအာင္နာမည္ မပါရင္ ျပည့္စုံႏိုင္မွာတဲ့လား။
ႏွမငယ္ေထြး၊ ျဖဴႏွင္းေဖြးေရ၊ ညည္းကိုေတာ့ အိမ္စာေပးရေတာ့မယ္။ ေမာင္ေလးေအာင္ရဲ့ “ဒီဇင္ဘာ ၂၀” ကိုရွာဖတ္။ ေမာင္ေလးေအာင္ရဲ့ “နစ္ကဆင္နဲ့စစ္တုရင္ကစားျခင္း” ကိုရွာဖတ္။ ေမာင္ေလးေအာင္ရဲ့ “ခ်စ္သူတို့ရဲ့အလွဆုံးေခတ္ဦးသို့” ကိုရွာဖတ္။
ေခတ္ကို ကဗ်ာထဲထည့္ျခင္း
——————————–
သမိုင္းေခတ္အဆက္ဆက္၊ ျပည္သူ့လြတ္ေျမာက္ေရးလွဳပ္ရွားမွဳအဆက္ဆက္၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ဆန့္က်င္ေရး အေရးေတာ္ပုံအဆက္ဆက္၊ ျမန္မာကဗ်ာဆရာေတြဟာ ေခတ္ကို ကဗ်ာထဲ ေသေသသပ္သပ္ ထည့္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ကဗ်ာဆရာေတြဟာ ေခတ္ကိုလုပ္ႏိုင္ၾကတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့၊ ကဗ်ာဆရာေတြက
သူတို့ကဗ်ာေတြမွာ ေခတ္ကို ရာဇ၀င္ေျမာက္ ထင္ဟပ္ႏိုင္၊ ထည့္ျပႏိုင္သူေတြပါ။
ကဲ … ၊ ႏွမငယ္ေထြး၊ ျဖဴႏွင္းေဖြးကို၊ လူဆိုးဗိုလ္ႀကီးေရႊေရႊတို့ေခတ္က လူမဆန္တဲ့အျဖစ္ အပ်က္တစ္ခုေျပာျပမယ္။ ညည္းတို့ၾကားဖူးၾကပါ ့မလား။ ေမာ္လၿမိဳင္အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့
တာေလ။ ဗိုလ္ႀကီး၀င္းဗိုလ္ တဲ့။ ေထာင္က်ေနတဲ့ျပည္သူ့ဘက္သား တစ္ေယာက္ေပါ ့။ ေထာင္အာဏာပိုင္ေတြနဲ့ ခင္ညြန့္စစ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြ ၀ိုင္းရိုက္လို့ ေထာင္ထဲမွာ အသက္ဆုံးခဲ့ရတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ဘယ္သတင္းစာထဲပါခဲ့လို့လဲ။ ဘယ္ဂ်ာနယ္ထဲထည့္ခဲ့လို့လဲ။ ဒါေပမဲ့၊ ဒီအေၾကာင္း အဖိႏွိပ္ခံျပည္သူေတြသိသြားၾကတယ္။ ကမၻာႀကီးတစ္ခုလုံး သိသြားၾကတယ္။ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ(၂၆)ရက္၊ ေမာ္လၿမိဳင္အက်ဥ္းေထာင္ထဲက အျဖစ္အပ်က္ေပါ ့။
ျဖဴႏွင္းေဖြးေရ၊ ညည္းက အရက္သမားေတြပါလို့သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကဗ်ာဆရာတစ္ေယာက္က အဲဒီအျဖစ္အပ်က္ကို တိုင္းသိျပည္သိ ကမၻာသိျဖစ္ေအာင္ ေျပာျပႏိုင္ခဲ့တယ္ေလ။ သူကိုယ္တိုင္ အဲဒီ ေမာ္လၿမိဳင္အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတစ္ေယာက္အျဖစ္နဲ့ျဖတ္သန္းေနခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ကေပါ ့။
တေစၦႀကီး
———–
အေမွာင္ေတြ ခပ္သည္းသည္းထိမွန္ေနတဲ့ည
တစိမ့္စိမ့္ယိုက်လာတာကလည္းအေမွာင္
အဲဒီအိစို၀င္းပေနတဲ့အေမွာင္ထဲ
မည္းခနဲပ်ိဳ့တက္လာတဲ့ေၾကကြဲမွဳ၀ိေသသ
ဖြဖြညင္ညင္ခိုး၀င္လာခဲ့
ခင္ဗ်ားလာပါ
က်ေနာ္မအိပ္ဘဲထိုင္ေစာင့္ေနတာ
ခင္ဗ်ားအၿပံဳးကိုပါပဲ။
မီးေမာင္းေတြထိုးထားတဲ့ၾကားက
ကမၼဇိတၳိတန္ခိုးနဲ့အမိုးစြန္းကိုတြဲခို
ရုတ္ဆို ခင္ဗ်ားေပ်ာက္သြားျပန္ေရာ
ႀကိဳးတိုက္ဘက္ကေန
အုတ္တံတိုင္းကိုလႊားခနဲေက်ာ္ခ်
၀ါဒါေတြလန့္ေအာ္ၿပီး ထြက္ေျပးၾကရဲ့။
မေန့ညကလည္း
၀ါဒါတစ္ေယာက္ လက္ဖက္ရည္အိတ္ဆြဲလာတာကို
ခင္ဗ်ားလိုက္လုတယ္၊ ၿပီးေတာ့
“လက္ဖက္ရည္ေသာက္ခ်င္လို့” တဲ့
ရဲေဘာ္ေတြကိုခင္ဗ်ားလိုက္ေျပာတယ္
တေစၦႀကီးေရ
က်ေနာ္တို့လည္း ခင္ဗ်ားလိုငတ္ေနၾကတာပါပဲ။
ခင္ဗ်ား တရားမွတ္ျဖစ္ရဲ့လား
ကေလးေတြနဲ့ေတြ့ၿပီးၿပီလား
ခင္ဗ်ားအေမ့ထဘီေကာ ေလွ်ာ္ေပးခဲ့ေသးလား
ခင္ဗ်ားကိုအက်ဥ္းခ်ထားဆဲလား
ခင္ဗ်ားကိုယ္တိုင္က ရဲေဘာ္ေတြကိုကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို့
ရဲေဘာ္ေတြနဲ့လာေနတာလား။
နားပါေတာ့ဗ်ာ
ခင္ဗ်ားပင္ပန္းလွပါၿပီ
အက်ဥ္းသားအားလုံးလြတ္ေျမာက္ဖို့လွံဳ့ေဆာ္ရင္း
ခင္ဗ်ားကိုယ္တိုင္ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားျဖစ္လာခဲ့ရ
ေထာင္ထဲေရာက္ေတာ့လည္း
အဓမၼလိင္တူဆက္ဆံခံရတဲ့
အက်ဥ္းက် ကေလးစစ္သားေတြကိုကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရင္း
ေထာင္အာဏာပိုင္ေတြရဲ့ေနာက္ျပန္လက္ထိတ္ခတ္
လည္ပင္းနင္းၿပီးရိုက္သတ္တာခံရျပန္ေရာ။
ဒါဟာ မင္းမဲ့စရိုက္
ဒါဟာ ဥပေဒမဲ့ျပဳက်င့္မွဳ
အဘူဂါရိပ္အက်ဥ္းေထာင္က
ရက္စက္ညွဥ္းပန္းသူ(၇)ေယာက္ကိုရံုးတင္ခဲ့တယ္
ခင္ဗ်ားကိုရိုက္သတ္တဲ့(၂၃)ေယာက္
တစ္ေယာက္မွရံုးမတင္ခဲ့ဘူး
က်ေနာ္တို့အားလုံးညံ့ခဲ့ၾကတယ္
စာကေလးကို က်ီးထိုးသုတ္တာျမင္ပါလ်က္
လွန့္မထုတ္ႏိုင္တဲ့ဘ၀မ်ိဳးနဲ့
က်ေနာ္တို့ညံ့ခဲ့ၾကတယ္။
တေစၦႀကီးေရ
ခင္ဗ်ားဟာ “ရွင္” မထူးခဲ့ဘူး
ယုံၾကည္ခ်က္ကို မစြန့္လႊတ္ခဲ့ဘူး
ခင္ဗ်ားဟာ ရန္သူဘက္ကေန
မိမိဘက္ကို ကူးေျပာင္းလာသူ
ေဟာဒီနံရံတံတိုင္းေတြေပၚမွာ
ခင္ဗ်ားရဲ့ႀကီးျမတ္ခမ္းနားမွဳကို
ခင္ဗ်ားကိုယ္တိုင္ကမၸည္းထိုးႏိုင္ခဲ့
ေကာင္းကင္ေပၚကၾကယ္ပြင့္ေတြဟာ
ေျမျပင္မွာက်ခဲ့ရတဲ့
ခင္ဗ်ားရဲ့ရႊန္းလက္တဲ့ေသြးစက္ေတြေပါ ့။
အဲဒါကို
ပထမဆုံးေတြ့ျမင္သူဟာ
ခင္ဗ်ားကိုယ္တိုင္ မဟုတ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။
တေစၦႀကီးေရ
မၾကာခင္ က်ေနာ္တို့ျပန္ၾကေတာ့မယ္
ခင္ဗ်ားက ေနက်န္ခဲ့မွာလား။ ။
ၿငိမ္းသစ္
(၂၀၀၀)
ဒီကဗ်ာဟာ ညည္းစြပ္စြဲေျပာဆိုေနတဲ့ အရက္သမားတစ္ေယာက္ရဲ့ ကမၻာႀကီးကိုမွ်ေ၀လိုက္တဲ့ နာၾကည္းမွဳလက္ေဆာင္ေပါ  ့ျဖဴႏွင္းေဖြး။ ဒါဟာ ေခတ္ကို ကဗ်ာထဲထည့္ၾကည့္တဲ့ ကဗ်ာဆရာ အရက္သမားတစ္ေယာက္ရဲ့ စြန့္စားခန္းပါပဲ ျဖဴႏွင္းေဖြး။
ဒီကဗ်ာကို၊ ဒီကဗ်ာဆရာကသာ ကဗ်ာေလာကထဲ မထည့္၀င္ခဲ့ရင္၊ ျပည္သူေတြၾကားထဲ မစိုက္ထည့္ခဲ့ရင္၊ ဗိုလ္ႀကီး၀င္းဗိုလ္လို ျပည္သူ့ဘက္ကရပ္တည္ၿပီး၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကိုဆန့္က်င္ရင္း က်ဆုံးသြားတဲ့ သူရဲေကာင္းေတြကို ဘယ္သူေတြက သိႏိုင္ၾကမွာတဲ့လဲ။
သူတို့ဟာ ေထာင္ထြက္ေတြ
——————————–
ေခတ္မေကာင္းေတာ့၊ ကဗ်ာဆရာအေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ေထာင္ထြက္ေတြျဖစ္ခဲ့ၾကရတယ္။
ျပည္သူ့ဘက္ကရပ္တည္တဲ့၊ တိုးတက္ေတာ္လွန္တဲ့ ကဗ်ာဆရာအမ်ားစုဟာ ေထာင္အုတ္ရိုး ေသးပန္း ေနၾကတာပါ။ သူတို့အမ်ားစုဟာ သူတို့ရဲ့စာေတြ၊ ကဗ်ာေတြေၾကာင့္ေရာ၊ သူတို့ရဲ့ႏိုင္ငံေရးတက္ၾကြ လွဳပ္ရွားမွဳေတြေၾကာင့္ပါ မင္းမ်က္သင့္ၾက၊ မင္းျပစ္မင္းဒဏ္ခံၾကရပါတယ္။ ေထာင္ထဲေရာက္ေတာ့ လည္း သူတို့ဟာ “ေထာင္က်ေတာ့၊ ေစာင္ရတာေပါ ့” လို့ ဒုကၡကို ဟားတိုက္ရယ္ေမာပစ္ႏိုင္တဲ့ သူေတြပါ။
အဲဒီအထဲက တစ္ေယာက္။ ေမာင္တင္သစ္။ သူ ေျမာင္းျမေထာင္က ျပန္ခဲ့တယ္။ သူ ၂၀၀၇ မွာ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ေရးလိုက္တယ္။
ဒီေန့ဟာ အစျဖစ္တယ္
————————-
ဒီေန့ဟာ အစျဖစ္တယ္
ပင္လယ္ကိုျဖတ္လာတဲ့ မိုးနံ့ပါတဲ့ေလလို
ၿမိဳ့ႀကီးထဲ
ငါတို့၀င္ေရာက္ၾကပါစို့။
ေနေရာင္ဟာ
အုန္းလက္ကိုင္းဖ်ားနဲ့ အိမ္အမိုးစြန္းကိုျဖတ္ၿပီး
ခပ္ေစာင္းေစာင္းက်ေနမယ္။
သစ္ပင္ေတြဟာ
ေရစိုလို့၊ သူတို့အေမြးအေတာင္ေတြကိုျဖန့္ၿပီး
က ေနတဲ့ ေဒါင္းပ်ိဳေတြလို
အစိမ္းေရာင္ ပြပြ၊ လွလွႀကီးျဖစ္ေနမယ္။
အိမ္ေရွ့လမ္းမေပၚမွာ ေမာ္ေတာ္ကားေတြဟာ
ႀကိဳတင္တိုင္ပင္ထားၾကသလိုပဲ
၀း၀၀ နာရီမွာ
ဟြန္းေတြ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္းတီးလိုက္ၾကေပါ ့။
ဒါဟာ အစပဲ
အရာအားလုံး
အစက ျပန္စမယ့္ အစပဲ။
ေလျပည္ညင္းဟာ
အရပ္မ်က္ႏွာအသီးသီးက
တစ္လွည့္ၿပီးတစ္လွည့္ တိုက္ေနမယ္။
ငါတို့ဟာ
ေလညင္းနဲ့အတူပါလာတဲ့ ပန္းရနံ့ေတြလို
ဒီေနရာကို
စုေ၀းေရာက္ရွိလာၾကမယ္။
သမိုင္း၀င္ဓာတ္ပုံထဲက
မ်က္ႏွာမ်ိဳးေတြနဲ့
အားလုံးဟာ
တည္ၾကည္ခံ့ညားၾကလို့ေပါ ့။
ၿမိဳ့အႏွံ့ကေခါင္းေလာင္းေတြဟာ
အႏွစ္ႏွစ္အလလ ဆြံ့အေနခဲ့တဲ့သူတို့အသံ
သူတို့ျပန္ရၿပီမို့
၀မ္းသာမဆုံးျဖစ္လို့
(အၿပံဳးမ်က္ႏွာေတြဟာ
ျပန္ၿပီး တည္လို့မရေတာ့သလိုမ်ိဳး)
ကန္ေရျပင္ဟာ
သူကိုယ္တိုင္ ကုန္းေပၚတက္လာၿပီး
ပြဲေတာ္မွာ ႏႊဲခ်င္ေနတယ္။
လက္ခုပ္သံေတြဟာ
တိက်တယ္
အပိုအလိုမရွိဘူး
ရုပ္ရွင္မရိုက္ဘူး
ဇာတ္တိုက္မထားဘူး။
တာထြက္ေတာ့မယ့္
အားမာန္ေတြဟာ
အခ်က္ေပးသံကိုေစာင့္ေနၾကၿပီ။
က်ားေတြျဖတ္ဖို့
ေတာမွာ
လမ္းခင္းထားရိုး မရွိဘူး။
ေခ်ာင္းေတြ့ရင္
ခုန္ေက်ာ္သြားဖို့ပဲ
ေခ်ာင္းက်ယ္ရင္
ေဖာင္ဖြဲ့မယ္။
ဒီေန့ဟာ အစျဖစ္တယ္
အရာအားလုံး
အစက ျပန္စမယ့္ အစျဖစ္တယ္။
ဒီေန့ဟာ
ကမၻာေပၚမွာ
အလွဆုံးေန့ေတြထဲက တစ္ေန့ျဖစ္တယ္။
ဒီေန့ဟာ
စစ္ပြဲစတင္တဲ့ေန့မဟုတ္ဘူး
စစ္ပြဲၿပီးဆုံးတဲ့ေန့မဟုတ္ဘူး။
ဒီေန့ဟာ
ေမတၱာ စတင္တဲ့ေန့
ေမတၱာေအာင္ႏိုင္တဲ့ေန့ျဖစ္ရဲ့။
ဒီေန့ဟာ
ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳ စတင္တဲ့ေန့
ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳေအာင္ႏိုင္တဲ့ေန့ျဖစ္ရဲ့။
ဒီေန့မွာ
စစ္ႏိုင္သူမရွိဘူး
စစ္ရွဳံးသူမရွိဘူး။
ဒီေန့အေၾကာင္း
ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ေရးရေပလိမ့္မယ္။
ဒီေန့အေၾကာင္း
ကဗ်ာတစ္ပုဒ္မေရးခဲ့ဘူးဆိုရင္
ငါဟာ
ဘာမွ မေရးခဲ့တဲ့ လူတစ္ေယာက္နဲ့
ဘာထူးဦးေတာ့မလဲ။ ။
ေမာင္တင္သစ္
(၂၀၀၇ ဧၿပီ၊ စံပယ္ျဖဴမဂၢဇင္း)
၂၀၀၇ စက္တင္ဘာမွာ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးႀကီးျဖစ္တာဆိုေတာ့၊ ဒီကဗ်ာဟာ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကိုမ်ား ႀကိဳတင္ နိမိတ္ဖတ္ခဲ့ေလသလား။
လူဆိုးဗိုလ္ႀကီးေရႊေရႊတို့လက္ေအာက္မွာ ဒီကဗ်ာဟာ သိုသိုသိပ္သိပ္ေနခဲ့ရတယ္။ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးေၾကာင့္ စစ္အုပ္စုရဲ့အေျပာင္းအလဲေတြျမန္ဆန္ လာရေတာ့တယ္။ လူဆိုးဗိုလ္ႀကီးေရႊေရႊနဲ့ အေပါင္းပါေတြ ၂၀၀၈ နာဂစ္ အေျခခံဥပေဒကို ျမန္ျမန္တက္သုတ္ရိုက္ အတည္ျပဳ၊ ၂၀၁၀ ဂီရိ ေရြးေကာက္ပြဲ အျမန္လုပ္ၿပီး၊ ေျမြအေရခြံလဲခဲ့ၾကတယ္။
၂၀၁၀ ႏို၀င္ဘာ(၁၃)မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္ေျမာက္လာတယ္။ ေနာက္ မၾကာခင္ ကိုမင္းကိုႏိုင္တို့ လြတ္ေျမာက္လာတယ္။ေမာင္တင္သစ္ရဲ့ကဗ်ာ(ဒီေန့ဟာအစျဖစ္တယ္)ဟာအဲဒီအခ်ိန္မွာ အသက္၀င္ ရုန္းၾကြလာခဲ့ၿပီ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္ေျမာက္လာတာဟာ၊ ျပည္သူေတြလြတ္ေျမာက္ဖို့အတြက္ လမ္းစျဖစ္တယ္မဟုတ္လား။
ေမာင္တင္သစ္ရဲ့ဒီကဗ်ာဟာ ေခတ္သမိုင္းကို ေကာင္းေကာင္း ေမာ္ကြန္းတင္လိုက္တဲ့ကဗ်ာပါပဲ။ ဒီကဗ်ာ ဘယ္သူေရးသလဲ။ ျဖဴႏွင္းေဖြးရယ္၊ အရက္သမားေတြပါလို့ ညည္းအထင္ျမင္ေသးေနတဲ့ ကဗ်ာဆရာထဲက တစ္ေယာက္ ေရးတာပါေလ။ ေထာင္ထြက္တစ္ေယာက္က ေရးတာပါေလ။
ယဥ္ေက်းမွဳျမွင့္ ဂုဏ္ျပဳၾကစို့
—————————————–
ႏွမငယ္ေထြး၊ ျဖဴႏွင္းေဖြးေရ။
ညည္းက ကဗ်ာဆရာေတြကို အရက္သမားေတြပါလို့ပဲ စြပ္စြဲပုတ္ခတ္တာပါ။ သူတို့ေတြဟာႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား၊ စစ္အာရွင္စနစ္ကိုဆန့္က်င္တဲ့ေထာင္ထြက္ေတြပါလားလို့ေတာ့၊ ညည္း ဂုဏ္တင္ဖို့ ေမ့ေနတယ္ထင္ပါရဲ့ကြယ္။
ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား၊ ေထာင္ထြက္ေတြရဲ့ဘ၀က မလွပ မခံ့ညားေပမဲ့လည္း၊ ယဥ္ေက်းမွဳျမွင့္
ၿပီး သူတို့ကို ျပည္သူ့သူရဲေကာင္းေတြလို့ အသိအမွတ္ျပဳ၊ ဂုဏ္ျပဳထိုက္တယ္ မထင္ဘူးလား။
အခုဆိုရင္၊ အဲဒီအရက္သမား၊ အဲဒီေထာင္ထြက္၊ အဲဒီကဗ်ာဆရာေတြဟာ ျပည္သူ့ကိုယ္စားလွယ္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြလည္း ျဖစ္ေနၾကၿပီေလ။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ သူတို့ဟာ ဥပေဒျပဳေနၾကၿပီေလ။
ကဗ်ာဆရာၿငိမ္းသစ္(ဦးေသာင္းထြန္း)က မႏၱေလး မဲဆႏၵနယ္တစ္ခုက။
ကဗ်ာဆရာေမာင္တင္သစ္(ဦးရည္မြန္)က ေနျပည္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္တစ္ခုက။
ျဖဴႏွင္းေဖြးေရ။
ညည္းေျပာတဲ့ အရက္သမားေတြ၊ ဥပေဒျပဳတဲ့ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ႀကီးထဲမွာ။ သူတို့ဟာ ကဗ်ာဆရာေတြအျဖစ္နဲ့ ေခတ္ကိုျဖတ္သန္းေနၾကဆဲပါ။
ဂုဏ္ျပဳပါတယ္ ရဲေဘာ္တို့။ ။


ေ အ ာ င္ ေ ၀ း
(ၾသဂုတ္ ၁၁- ၂၀၁၆) 

Sunday, August 7, 2016

ဖု န္ း ဆို း ေ တ း


 

ရွစ္ေလးလုံး ဆိုတာ
အျဖစ္ အေႏွးဆုံး သစ္တစ္ပင္လား။
....................
အခုထိ
အသီး မဆြတ္ႏိုင္ေသး။ ။
ေ အ ာ င္ ေ ၀ း

(၈- ၈- ၁၆)

Photo - Law Eh Soe

Wednesday, July 27, 2016

အ တိ တ္ ၀ို င္ (ႏွမငယ္ေထြး ျဖဴႏွင္းေဖြး သို့)



————————————-
က်ေနာ့္ကို၊ က်ေနာ္တစ္ဦးခ်င္းကို ေစာ္ကားခ်င္သလို ေစာ္ကားလို ့ရပါသည္။ ေစာ္ကားခြင့္ရွိသည္ဟု ယူဆလွ်င္ လြတ္လပ္စြာ ေစာ္ကားပါ။ သို့ေသာ္ … ။ က်ေနာ္ယုံၾကည္ရာ ကဗ်ာေလာကႀကီးတစ္ခုလုံး ကိုေတာ့၊ ဓားေႏွာင့္ေခ်းသုတ္ႀကိမ္းတာမ်ိဳးကိုေတာ့ က်ေနာ္လက္မခံပါ။ က်ေနာ္ လက္ပိုက္ၾကည့္မေနႏိုင္ပါ။

ျဖဴႏွင္းေဖြး ဘာလဲ၊ ဘယ္လဲ
———————————–
ျဖဴႏွင္းေဖြး ဘယ္သူလဲ။ က်ေနာ္မသိပါ။ ျဖဴႏွင္းေဖြး ဘာလဲ။ က်ေနာ္မသိပါ။ ျဖဴႏွင္းေဖြး ဘယ္တုန္းက စာစေရးတယ္ဆိုတာကိုလည္း က်ေနာ္မသိပါ။ ျဖဴႏွင္းေဖြး၏ စာေပလက္ရာ တခ်ိဳ့တေလကိုေတာ့ က်ေနာ္ ဟိုနားဒီနားမွာ ဖတ္ဖူးသည္ဟုထင္ပါသည္။ ျဖဴႏွင္းေဖြးသည္ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးႀကီးအလြန္တြင္ အုံႏွင့္က်င္းႏွင့္ ျဖစ္ထြန္းေပၚထြက္လာသည့္ ONLINE စာေပ အင္အားစုေတြထဲက ျဖစ္မည္လား။
ဒါက အေရးမႀကီးပါ။ အေရးႀကီးသည္မွာ မ်ားမၾကာေသးမီက FACEBOOK စာမ်က္ႏွာေပၚတြင္ ျဖဴႏွင္းေဖြးေရးတင္လိုက္ေသာ POST တစ္ခုသာျဖစ္သည္။ အက်ဥ္းရံုး ျပန္ေျပာရလွ်င္၊ ထို POST တြင္ ျဖဴႏွင္းေဖြးက ျမန္မာကဗ်ာေလာကႀကီးတစ္ခုလုံးႏွင့္ခ်ီၿပီး၊ ကဗ်ာဆရာအမ်ားစုမွာ အရက္နံ့ မႊန္ေနေသာကဗ်ာမ်ားထဲ က်ဆုံးေနၾကေၾကာင္း ေ၀ဖန္ေရးသားထားပါသည္။ (အတိအက် မူရင္း POST ကိုဖတ္ခ်င္သူမ်ား၊ ျဖဴႏွင္းေဖြး FACEBOOK တြင္၀င္ၾကည့္ႏိုင္ပါမည္)

ေမာင္သင္းခိုင္စကား ငွားေျပာရရင္
—————————————-
ကဗ်ာဆရာလည္း လူပဲ။ အရက္ဆိုတာလည္း လူေသာက္ဖို ့စီမံထားတဲ့ အရာတစ္ခုပဲ။ ကဗ်ာဆရာ ေသာက္ခ်င္ေသာက္မွာေပါ ့။ မေသာက္တဲ့လူလည္း ရွိတာေပါ ့။ ဘာျဖစ္သလဲ။ ဆရာေမာင္သင္းခိုင္ကေတာ့ ေဟာဒီလို ေျပာခဲ့ ဆိုခဲ့ဖူးေလရဲ ့ႏွမငယ္။
“ေသာက္တာလည္း အျပစ္မဟုတ္
မေသာက္တာလည္း အျပစ္မဟုတ္” ပါတဲ့ေလ။
လူအမ်ားထင္ေနတာက၊ စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာမွန္ရင္ အရက္ေတာ့ေသာက္ၾကတာပဲ တဲ့။
တကယ္ေတာ့ ဒါ မမွန္ပါ။ စာေရးဆရာတိုင္း၊ ကဗ်ာဆရာတိုင္းေတာ့ ေသာက္ေနၾကတာ မဟုတ္ပါ။ ေသာက္တဲ့လူ၊ မေသာက္တဲ့လူဆိုတာရွိပါတယ္။ ေသာက္တဲ့သူကလည္း ႀကိဳက္လို ့ေသာက္တယ္။ မေသာက္တဲ့သူကလည္း မႀကိဳက္လို ့ မေသာက္ဘူး။ လူတစ္ေယာက္နဲ ့တစ္ေယာက္ အႀကိဳက္ခ်င္း မတူႏိုင္ဘူး မဟုတ္လား။
ဟိုးအရင္ မ ဆ လ စစ္အာဏာရွင္ေခတ္တုန္းက အႀကိဳက္တရားအေၾကာင္းေျပာတဲ့အခါ
“ဆိုရွယ္လစ္ႀကိဳက္ႏွစ္သက္မွဳ” ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရတစ္လုံး ျဖစ္ထြန္း တြင္က်ယ္ခဲ့ဖူးတယ္။ အခုေခတ္လိုဆိုရင္ “ဒီမိုကေရစီႀကိဳက္ႏွစ္သက္မွဳ” ေပါ ့။ ကဗ်ာဆရာေတြအတြက္ “ကဗ်ာဆရာႀကိဳက္ႏွစ္သက္မွဳ”
ဆိုပါေတာ့။

ခင္ေမာင္ရင္ +++ ေျပာၾကားမယ္ +++
———————————————–
ရုပ္ရွင္ဒါရိုက္တာ၊ ပန္းခ်ီဆရာ (ဦး)ခင္ေမာင္ရင္ ေျပာဖူးတဲ့စကားတစ္ခြန္းကလည္း၊ ႏွမ ငယ္ေထြး ျဖဴႏွင္းေဖြး ၾကားဖူးသင့္တယ္။
အရက္ျဖဴ(ဘီအီး)ကို ပလာတာနဲ့ျမည္းေနတုန္း၊ တပည့္ေက်ာ္တစ္ေယာက္က “ဟာ – မေကာင္းပါဘူးဆရာရယ္” လို့ ၀င္ေျပာေတာ့၊ ဆရာဦးခင္ေမာင္ရင္က “မေကာင္းဘူးလို ့မေျပာနဲ့။ မင္းအတြက္ မေကာင္းေပမဲ့၊ ငါ ့အတြက္ေတာ့ ေကာင္းခ်င္ေကာင္းေနမယ္။  မေကာင္းဘူးလို ့မင္းေျပာလို့မရဘူး။ မင္း မႀကိဳက္ဘူးလို ့ပဲ ေျပာခြင့္ရွိတယ္” တဲ့။
ကဗ်ာဆရာအမ်ားစုကို သိမ္းႀကံဳးၿပီး၊ ကဗ်ာဆရာေတြ မေကာင္းဘူး၊ ကဗ်ာေတြ မေကာင္းဘူးလို့ လက္လြတ္စပယ္ မေျပာပါႏွင့္။ အဲဒီကဗ်ာ(ေတြ)ကို မႀကိဳက္ဘူ၊ အဲဒီ ကဗ်ာဆရာ(ေတြ)ကို မႀကိဳက္ဘူး၊ ဒီလိုပဲ ေျပာသင့္ဆိုသင့္တာေပါ ့။
ျမန္မာကဗ်ာေလာကႀကီးတစ္ခုလုံးကို ရစရာမရွိေအာင္ ပုတ္ခတ္ရဲတဲ့သူ၊ အခု ေမးခြန္းေတြကို ေျဖၾကည့္ပါ။
သင္ သစ္ပင္တစ္ပင္ခ်င္းကို သိပါသလား။
သင္ သစ္ေတာႀကီးတစ္ခုလုံးကို ျမင္ပါသလား။
တစ္ေတာလုံးကိုလည္း သင္မျမင္ဘူး၊ တစ္ပင္ခ်င္းကိုလည္း သင္မသိဘူးဆိုရင္၊သင္ဟာ တကၠေဗဒအကန္း။

ေရတြင္းထဲကဖား
———————-
ဖားတစ္ေကာင္ မေနတတ္မထိုင္တတ္ ဟိုခုန္သည္ခုန္လုပ္ရင္း၊ ေရတြင္းတစ္ခုထဲ ျပဳတ္က်သြား တယ္။ ေရထဲမွာ ၿငိမ္ၿငိမ္မေနဘူး။ ေရတြင္း၀ကို ေမာ့ၾကည့္တယ္။ ၿပီးေတာ့ အာေခ်ာင္လိုက္တယ္။
“ဟား- ငွက္ေတြ ေျပာေျပာေနတဲ့ က်ယ္၀န္းလွခ်ည္ရဲ ့ဆိုတဲ့ မိုးေကာင္းကင္ႀကီးကလည္း၊ လက္စသတ္ေတာ့ ငါ ့ေရတြင္း၀ေလာက္ပဲရွိတာပါလား” တဲ့။
အဲဒီအခ်ိန္။ ေလထဲျဖတ္ပ်ံသန္းသြားတဲ့ ငွက္တစ္ေကာင္က အာေခ်ာင္လိုက္တဲ့ ဖားရဲ ့စကားကို ၾကားေတာ့-
“ဟဲ့- သုံးစားမရတဲ့ ငတုံးဖားရဲ ့၊စာေလးဘာေလးလည္းဖတ္ဦး။ နင့္အျမင္မွားေနတယ္။ ေကာင္းကင္၏ အစိတ္အပိုင္းကေလးတစ္ရပ္သည္ ေရတြင္း၀ေလာက္ရွိသည္။ အဲဒီလိုေျပာ။ နင္ဟာ ငတုံးဖားပီပီ အႏုပဋိေလာမအျမင္လည္း မသိ၊ အႏုပဋိေလာအေတြးအေခၚလည္းမရွိ၊ မိုက္မဲပါဘိ တကၠေဗဒ အကန္းရယ္” တဲ့။ အဲဒီလို ျပန္ေျပာလိုက္တယ္။
ပုံျပင္ေလးကေတာ့ ဒါပါပဲ ျဖဴႏွင္းေဖြးရယ္။

အတိတ္၊ အစဥ္အလာႏွင့္ ၾသဇာ
—————————————
ေခတ္သစ္ျမန္မာကဗ်ာလမ္းေၾကာင္း (၂၀ ရာစု)မွာ ႀကီး ေလးႀကီး ရွိတယ္။
(၁) ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မိွဳင္း
(၂) ေဇာ္ဂ်ီ
(၃) မင္းသု၀ဏ္
(၄) ဒဂုန္တာရာ။

ဒါ က်ေနာ္တို့ ရိုေသျမတ္ႏိုး တန္ဖိုးထား ေလးစားရတဲ့ အစဥ္အလာႀကီးသူ၊ ၾသဇာႀကီးသူေတြပါ။

ဒီလို ဆရာသမားႀကီးေတြက ေခတ္အဆက္ဆက္၊ မ်ိဳးဆက္အဆက္ဆက္ က်ေနာ္တို ့ကဗ်ာဆရာေတြ အေပၚ ေ၀ဖန္ခဲ့တာမ်ိဳး၊ ခ်ီးမြမ္းေျခေက်ာက္လုပ္ခဲ့တာမ်ိဳး မရွိမဟုတ္၊ ရွိခဲ့ပါသည္။ က်ေနာ္တို ့က သူတို ့ ခ်စ္လို ့ေျပာတာပဲလို့ယူဆခဲ့ၾကပါသည္။
ဆရာမင္းသု၀ဏ္က “ကာရန္မပါရင္ ကဗ်ာမဟုတ္” ဆိုတဲ့အယူအဆကို ေသတဲ့အထိဆုပ္ကိုင္ သြားခဲ့ပါသည္။ ဆရာဒဂုန္တာရာက “ကာရန္မရွိရင္ ကဗ်ာကိုဘာနဲ့ေရးမလဲ။ ကဗ်ာမွာ ကာရန္ပါရမယ္” အဲဒီလို ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ဖူးတယ္။
က်ေနာ္တို ့က ကာရန္ကို လက္လႊတ္ခဲ့ၾကၿပီ။ ကာရန္ကိုစြန့္ခဲ့ၾကတယ္ေပါ ့။ လိုအပ္လို့စြန့္တာပါ။ ၾကာပါၿပီ။ ဆရာမင္းသု၀ဏ္ရဲ ့ကာရန္အယူအဆကို က်ေနာ္တို ့ျပန္လည္မေခ်ပခဲ့ၾကပါဘူး။ ဆရာ ဒဂုန္တာရာရဲ ့ကာရန္အယူအဆကိုလည္းက်ေနာ္တို ့တုန့္ျပန္မေျဖရွင္းခဲ့ၾကပါဘူး။ က်ေနာ္တို ့က ကဗ်ာကို ကာရန္(စနစ္)မသုံးေတာ့ဘဲ၊ စကားေျပာနရီ (SPEECH RHYTHM) နဲ့တစ္ေလွ်ာက္လုံး ေရးလာခဲ့ၾကတာပါ။

ဆရာမင္းသု၀ဏ္က က်ေနာ္တို့ထက္ အမ်ားႀကီး တတ္ကၽြမ္းနားလည္တဲ့၊ ထိုးထြင္းသိျမင္တဲ့ ကဗ်ာက၀ိႀကီးတစ္ဦးပါ။ ဆရာမင္းသု၀ဏ္က “ရြာလိုရြာေလာ့ မိုးနတ္သား” ဆိုတဲ့ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ ေရးျပသြားတယ္။ (အင္းလ်ားကန္သို့ အို ကူးတို့ ကဗ်ာစာအုပ္တြင္ရွဳပါ)
ကဗ်ာမွာ ကာရန္ကိုအားမျပဳဘူးဆိုရင္၊ ဘယ္ဟာကိုအားျပဳရမလဲ။ ဆရာမင္းသု၀ဏ္က ကဗ်ာ့နရီသေဘာ(စကားေျပာနရီ)ကို “လုပ္” ျပသြားတာပါပဲ။ ရြာလိုရြာေလာ့ မိုးနတ္သား ကဗ်ာ မွာ အစဥ္အလာကာရန္စနစ္ မပါပါဘူး။

ၿပီးေတာ့ ဆရာဒဂုန္တာရာ။ ဆရာကေတာ့ အစဥ္အလာ ျမန္မာကဗ်ာစပ္ထုံးစပ္နည္းအရ ကာရန္(ကာရန္စနစ္)ကို သူေျပာလိုရင္းျဖစ္သည္။ သူ ့အျမင္က ကာရန္ေလာက္ႏွင့္ ရပ္တန့္သြားသည္ မဟုတ္ေပ။ ဆရာဒဂုန္တာရာက “ကာရန္မဲ့ခ်င္မဲ့၊ အဘိဓမၼာ မမဲ့ေစနဲ့” လို့ သင္ၾကားခဲ့တာ ျဖစ္သည္။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ က်ေနာ္တို ့ဟာ ဆရာမင္းသု၀ဏ္ဆီက နရီ(စကားေျပာနရီ)နည္းပညာကို ရခဲ့တယ္။ ဆရာဒဂုန္တာရာဆီက အဘိဓမၼာ(ေလာကအျမင္)ကိုရခဲ့တယ္။ ဒါပဲ မဟုတ္လား။
ဒီ ဆရာသမားႀကီး၊ မဟာက၀ိႀကီးႏွစ္ဦးစလုံးဟာ၊ က်ေနာ္တို ့ကဗ်ာဆရာေတြကိုေရာ က်ေနာ္တို ့ကဗ်ာေလာကႀကီးတစ္ခုလုံးကိုပါ အဆိုးျမင္နဲ့ တစ္ခါဘူးမွ် မေ၀ဖန္ခဲ့ၾကဖူးပါ။

ေဒါင္းႏြယ္ေဆြ၊ ေအာင္သင္း
——————————-
တစ္ခါတုန္းက(၁၉၈၅) ဆရာေဒါင္းႏြယ္ေဆြက ကာရန္မဲ့ကဗ်ာ ဆိုတာနဲ့ပတ္သက္လို ့ေပဖူးလႊာ မဂၢဇင္း အင္တာဗ်ဴးမွာ ကာရန္မဲ့ကဗ်ာ(စစ္စစ္)ဆိုတာ ေဟာဒီလိုေရးရတယ္ဆိုၿပီး ေရးျပသြားပါသည္။
တခ်ိဳ ့လူငယ္ေတြေရးေနၾကတာက ကာရန္မဲ့ မဟုတ္ဘဲ၊ ကာရန္ပ်က္ေတြပဲလို့ ေျပာဆိုထုႏွက္ လိုက္တုန္းက က်ေနာ္(တို့)ျပန္တုန့္ျပန္ခဲ့ၾကဖူးပါသည္။

ဒါက ကဗ်ာအတတ္ပညာျပႆနာတစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါသည္။ က်ေနာ္တို ့ျပန္တုန့္ျပန္ရာမွာ ဆရာေဒါင္းႏြယ္ေဆြ၏ အစဥ္အလာႏွင့္ၾသဇာကို က်ေနာ္တို့ မထိပါး၊ မေစာ္ကားခဲ့ၾကပါ။ ဆရာေဒါင္းကလည္း မင္းရို့ကဗ်ာဆရာေတြ အသုံးကိုမက်ဘူး၊ မင္းတို ့ကဗ်ာေတြလည္း အလကားပဲရယ္လို့ တစ္ခါဘူးမွ် မေျပာခဲ့ဖူးပါ။
ေနာက္တစ္ခါ၊ ဆရာဦးေအာင္သင္း။ ၁၉၈၆ မွာ ေပဖူးလႊာအင္တာဗ်ဴးမွာပါပဲ။ ဆရာဦးေအာင္သင္းက “လူထုကိုစည္းရံုးလွဳံ့ေဆာ္ႏိုင္စြမ္း နိမ့္ျမင့္ တန္းစီၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္၊ ကဗ်ာက ဟိုး ေနာက္ဆုံးတန္းေလာက္မွာ ေရာက္ေနပါလိမ့္မယ္” ဆိုၿပီး ထိုးႏွက္လိုက္တုန္းကလည္း၊ က်ေနာ္(တို့) အသည္းအသန္ ျပန္ေခ်ပခဲ့ၾကဖူးပါသည္။

ဒါက ပ်ံ့ႏွံ့မွဳျပႆနာပဲျဖစ္သည္။ ဥပမာ- ကဗ်ာထက္စာလွ်င္၊ ကာတြန္းက လူထုၾကား (စာဖတ္ပရိသတ္ၾကား) ပိုမိုပ်ံ့ႏွံ့ေရာက္ရွိတယ္လို ့ယူဆသလိုမ်ိဳးပါ။ က်ေနာ္တို့က ကဗ်ာဆရာမာန္၊ ကဗ်ာဆရာမာနနဲ့ ေနာက္ဆုံးတန္းေရာက္ေနတယ္အေျပာခံရတာကို နာက်င္ခံခက္ျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ ေခ်ပခဲ့ၾကတာပါ။ ဆရာဦးေအာင္သင္းလက္က သင္းတို့ကဗ်ာေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ားအသံုးက်လို ့လဲ ဆိုၿပီး တစ္ခါဘူးမွ် မေရးခဲ့ဖူးပါ။

ျမသန္းတင့္၊ တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္
—————————————
ဆရာျမသန္းတင့္ဆိုတာ အင္မတန္ႀကီးက်ယ္ထင္ရွားတဲ့စာေရးဆရာႀကီးပါ။ ကဗ်ာေလာကကို ထဲထဲ၀င္၀င္ ေစာင့္ေရွာက္ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္လည္း “စကၠဴျမင္း၊ ေတာင္တြင္းရထား” လိုပင္ကိုေရး ကဗ်ာေတြ ေရးခဲ့သလို၊ ေမာင္သစ္တည္နာမည္နဲ့ “ဇီမာလမ္းဆုံ” လိုႏိုင္ငံရပ္ျခားကဗ်ာေတြကိုလည္း ျမန္မာျပန္ခဲ့သူ။ ႏွမငယ္ျဖဴႏွင္းေဖြးလည္းသိပါတယ္။
ဒီလိုဆရာသမားႀကီးတစ္ဦးကေတာင္၊ က်ေနာ္တို ့ကဗ်ာဆရာ၊ ကဗ်ာေလာကကို အရက္နံ့ မႊန္ထြန္ေနတာပဲဆိုၿပီး၊ သိမ္းႀကံဳးၿပီး ဗုံးမခြဲခဲ့ပါဘူးဗ်ာ။

ႏွမငယ္ရယ္၊ ဒီဘက္ေခတ္မွာ လူႀကီးေတြနဲ ့လူငယ္ေတြ ကဗ်ာနဲ့ပတ္သက္လို ့အေခ်အတင္ရွိ ၾက၊ အျငင္းအခုံျဖစ္ၾကဆိုရင္လည္း၊ အလြန္ဆုံးက “မင္းတို့ေခတ္ေပၚကဗ်ာေတြကို စာဖတ္ပရိသတ္က နားလည္ပါ ့မလား” ဆိုတာမ်ိဳး အေမးခံရရံုေလာက္ပါ။
ဆရာဒဂုန္တာရာက ဆရာတကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္ကိုေမးတယ္။ “ဒီေန့လူငယ္ေတြေရးေနတဲ့ ေခတ္ေပၚကဗ်ာေတြကို နားလည္သလား”
ဆရာတကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္ ျပန္ေျဖတယ္။ “ခံစားမွဳနဲ့နားလည္ယူပါတယ္” တဲ့။

ဆရာဒဂုန္တရာက “ခံစားမွဳနဲ့နားလည္တယ္ဆိုရင္ လက္ခံပါတယ္” လို့မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ဖူးပါတယ္။ (အက်ယ္ကို- အုပ္ဖြဲ့ပ်ံသန္းလာေသာ ၉၅ ကဗ်ာငွက္မ်ား စာအုပ္၊ မန္းေခ်ာင္းလေရာင္ စာအုပ္တိုက္က ထုတ္ခဲ့တာ၊ အဲဒီမွာၾကည့္ပါ)
ႏွမငယ္ေထြး ျဖဴႏွင္းေဖြးေရ။

လူႀကီးေတြက က်ေနာ္တို ့ငယ္သူေတြကို ေ၀ဖန္ခဲ့၊ ေထာက္ျပခဲ့၊ သုံးသပ္ခဲ့၊ (အျပစ္တင္ခဲ့) တယ္ဆိုရင္လည္း၊ အဲဒီေလာက္ပါပဲ။
ညည္းက်ခါမွ၊ ကဗ်ာတစ္ေလာကလုံးကို အရက္နဲ့ကိုင္ၿပီး၊ မဆိုင္တဲ့အေပါက္ ဂလိုင္နဲ့ေခါက္ လိုက္ေတာ့၊ စိတ္မခိုင္တဲ့ကဗ်ာဆရာေတြကလည္း၊ မခိုင္တဲ့အေလ်ာက္ အၿပိဳင္ေသာက္လိုေသာက္၊ အေသာက္ၿပိဳင္လိုၿပိဳင္ ျဖစ္ကေရာ။ စိတ္မယိုင္တဲ့ ကဗ်ာဆရာေတြက်ေတာ့လည္း။ အတိုင္အေဖာက္ညီညီနဲ့ ညည္းအေပၚ အၿပိဳင္ေဟာက္လိုေဟာက္၊ အေဟာက္ၿပိဳင္လိုၿပိဳင္ ျဖစ္ျပန္ေရာ။
ဒီလိုနဲ့၊ကိုယ့္မွာလည္း စိတ္မႏိုင္လို့၊ အတိတ္၀ိုင္ခြက္ကို၊ ပိတ္ကိုင္မိလ်က္သားေပါ ့ႏွမငယ္ေထြး ငယ္ပါေသးေရ။

ေနာက္ေနာင္ေတာ့ ကဗ်ာဆရာေတြနဲ့ ကဗ်ာေလာကထဲကို ကၽြဲၿပဲစီးၿပီး ၀င္မလာပါေလနဲ့။ ။

ေ အ ာ င္ ေ ၀ း

ဇူလိုင္ ၂၇- ၂၀၁၆ 

အ တိ တ္ ၀ို င္ (ႏွမငယ္ေထြး ျဖဴႏွင္းေဖြး သို့)



————————————-
က်ေနာ့္ကို၊ က်ေနာ္တစ္ဦးခ်င္းကို ေစာ္ကားခ်င္သလို ေစာ္ကားလို ့ရပါသည္။ ေစာ္ကားခြင့္ရွိသည္ဟု ယူဆလွ်င္ လြတ္လပ္စြာ ေစာ္ကားပါ။ သို့ေသာ္ … ။ က်ေနာ္ယုံၾကည္ရာ ကဗ်ာေလာကႀကီးတစ္ခုလုံး ကိုေတာ့၊ ဓားေႏွာင့္ေခ်းသုတ္ႀကိမ္းတာမ်ိဳးကိုေတာ့ က်ေနာ္လက္မခံပါ။ က်ေနာ္ လက္ပိုက္ၾကည့္မေနႏိုင္ပါ။

ျဖဴႏွင္းေဖြး ဘာလဲ၊ ဘယ္လဲ
———————————–
ျဖဴႏွင္းေဖြး ဘယ္သူလဲ။ က်ေနာ္မသိပါ။ ျဖဴႏွင္းေဖြး ဘာလဲ။ က်ေနာ္မသိပါ။ ျဖဴႏွင္းေဖြး ဘယ္တုန္းက စာစေရးတယ္ဆိုတာကိုလည္း က်ေနာ္မသိပါ။ ျဖဴႏွင္းေဖြး၏ စာေပလက္ရာ တခ်ိဳ့တေလကိုေတာ့ က်ေနာ္ ဟိုနားဒီနားမွာ ဖတ္ဖူးသည္ဟုထင္ပါသည္။ ျဖဴႏွင္းေဖြးသည္ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးႀကီးအလြန္တြင္ အုံႏွင့္က်င္းႏွင့္ ျဖစ္ထြန္းေပၚထြက္လာသည့္ ONLINE စာေပ အင္အားစုေတြထဲက ျဖစ္မည္လား။
ဒါက အေရးမႀကီးပါ။ အေရးႀကီးသည္မွာ မ်ားမၾကာေသးမီက FACEBOOK စာမ်က္ႏွာေပၚတြင္ ျဖဴႏွင္းေဖြးေရးတင္လိုက္ေသာ POST တစ္ခုသာျဖစ္သည္။ အက်ဥ္းရံုး ျပန္ေျပာရလွ်င္၊ ထို POST တြင္ ျဖဴႏွင္းေဖြးက ျမန္မာကဗ်ာေလာကႀကီးတစ္ခုလုံးႏွင့္ခ်ီၿပီး၊ ကဗ်ာဆရာအမ်ားစုမွာ အရက္နံ့ မႊန္ေနေသာကဗ်ာမ်ားထဲ က်ဆုံးေနၾကေၾကာင္း ေ၀ဖန္ေရးသားထားပါသည္။ (အတိအက် မူရင္း POST ကိုဖတ္ခ်င္သူမ်ား၊ ျဖဴႏွင္းေဖြး FACEBOOK တြင္၀င္ၾကည့္ႏိုင္ပါမည္)

ေမာင္သင္းခိုင္စကား ငွားေျပာရရင္
—————————————-
ကဗ်ာဆရာလည္း လူပဲ။ အရက္ဆိုတာလည္း လူေသာက္ဖို ့စီမံထားတဲ့ အရာတစ္ခုပဲ။ ကဗ်ာဆရာ ေသာက္ခ်င္ေသာက္မွာေပါ ့။ မေသာက္တဲ့လူလည္း ရွိတာေပါ ့။ ဘာျဖစ္သလဲ။ ဆရာေမာင္သင္းခိုင္ကေတာ့ ေဟာဒီလို ေျပာခဲ့ ဆိုခဲ့ဖူးေလရဲ ့ႏွမငယ္။
“ေသာက္တာလည္း အျပစ္မဟုတ္
မေသာက္တာလည္း အျပစ္မဟုတ္” ပါတဲ့ေလ။
လူအမ်ားထင္ေနတာက၊ စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာမွန္ရင္ အရက္ေတာ့ေသာက္ၾကတာပဲ တဲ့။
တကယ္ေတာ့ ဒါ မမွန္ပါ။ စာေရးဆရာတိုင္း၊ ကဗ်ာဆရာတိုင္းေတာ့ ေသာက္ေနၾကတာ မဟုတ္ပါ။ ေသာက္တဲ့လူ၊ မေသာက္တဲ့လူဆိုတာရွိပါတယ္။ ေသာက္တဲ့သူကလည္း ႀကိဳက္လို ့ေသာက္တယ္။ မေသာက္တဲ့သူကလည္း မႀကိဳက္လို ့ မေသာက္ဘူး။ လူတစ္ေယာက္နဲ ့တစ္ေယာက္ အႀကိဳက္ခ်င္း မတူႏိုင္ဘူး မဟုတ္လား။
ဟိုးအရင္ မ ဆ လ စစ္အာဏာရွင္ေခတ္တုန္းက အႀကိဳက္တရားအေၾကာင္းေျပာတဲ့အခါ
“ဆိုရွယ္လစ္ႀကိဳက္ႏွစ္သက္မွဳ” ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရတစ္လုံး ျဖစ္ထြန္း တြင္က်ယ္ခဲ့ဖူးတယ္။ အခုေခတ္လိုဆိုရင္ “ဒီမိုကေရစီႀကိဳက္ႏွစ္သက္မွဳ” ေပါ ့။ ကဗ်ာဆရာေတြအတြက္ “ကဗ်ာဆရာႀကိဳက္ႏွစ္သက္မွဳ”
ဆိုပါေတာ့။

ခင္ေမာင္ရင္ +++ ေျပာၾကားမယ္ +++
———————————————–
ရုပ္ရွင္ဒါရိုက္တာ၊ ပန္းခ်ီဆရာ (ဦး)ခင္ေမာင္ရင္ ေျပာဖူးတဲ့စကားတစ္ခြန္းကလည္း၊ ႏွမ ငယ္ေထြး ျဖဴႏွင္းေဖြး ၾကားဖူးသင့္တယ္။
အရက္ျဖဴ(ဘီအီး)ကို ပလာတာနဲ့ျမည္းေနတုန္း၊ တပည့္ေက်ာ္တစ္ေယာက္က “ဟာ – မေကာင္းပါဘူးဆရာရယ္” လို့ ၀င္ေျပာေတာ့၊ ဆရာဦးခင္ေမာင္ရင္က “မေကာင္းဘူးလို ့မေျပာနဲ့။ မင္းအတြက္ မေကာင္းေပမဲ့၊ ငါ ့အတြက္ေတာ့ ေကာင္းခ်င္ေကာင္းေနမယ္။  မေကာင္းဘူးလို ့မင္းေျပာလို့မရဘူး။ မင္း မႀကိဳက္ဘူးလို ့ပဲ ေျပာခြင့္ရွိတယ္” တဲ့။
ကဗ်ာဆရာအမ်ားစုကို သိမ္းႀကံဳးၿပီး၊ ကဗ်ာဆရာေတြ မေကာင္းဘူး၊ ကဗ်ာေတြ မေကာင္းဘူးလို့ လက္လြတ္စပယ္ မေျပာပါႏွင့္။ အဲဒီကဗ်ာ(ေတြ)ကို မႀကိဳက္ဘူ၊ အဲဒီ ကဗ်ာဆရာ(ေတြ)ကို မႀကိဳက္ဘူး၊ ဒီလိုပဲ ေျပာသင့္ဆိုသင့္တာေပါ ့။
ျမန္မာကဗ်ာေလာကႀကီးတစ္ခုလုံးကို ရစရာမရွိေအာင္ ပုတ္ခတ္ရဲတဲ့သူ၊ အခု ေမးခြန္းေတြကို ေျဖၾကည့္ပါ။
သင္ သစ္ပင္တစ္ပင္ခ်င္းကို သိပါသလား။
သင္ သစ္ေတာႀကီးတစ္ခုလုံးကို ျမင္ပါသလား။
တစ္ေတာလုံးကိုလည္း သင္မျမင္ဘူး၊ တစ္ပင္ခ်င္းကိုလည္း သင္မသိဘူးဆိုရင္၊သင္ဟာ တကၠေဗဒအကန္း။

ေရတြင္းထဲကဖား
———————-
ဖားတစ္ေကာင္ မေနတတ္မထိုင္တတ္ ဟိုခုန္သည္ခုန္လုပ္ရင္း၊ ေရတြင္းတစ္ခုထဲ ျပဳတ္က်သြား တယ္။ ေရထဲမွာ ၿငိမ္ၿငိမ္မေနဘူး။ ေရတြင္း၀ကို ေမာ့ၾကည့္တယ္။ ၿပီးေတာ့ အာေခ်ာင္လိုက္တယ္။
“ဟား- ငွက္ေတြ ေျပာေျပာေနတဲ့ က်ယ္၀န္းလွခ်ည္ရဲ ့ဆိုတဲ့ မိုးေကာင္းကင္ႀကီးကလည္း၊ လက္စသတ္ေတာ့ ငါ ့ေရတြင္း၀ေလာက္ပဲရွိတာပါလား” တဲ့။
အဲဒီအခ်ိန္။ ေလထဲျဖတ္ပ်ံသန္းသြားတဲ့ ငွက္တစ္ေကာင္က အာေခ်ာင္လိုက္တဲ့ ဖားရဲ ့စကားကို ၾကားေတာ့-
“ဟဲ့- သုံးစားမရတဲ့ ငတုံးဖားရဲ ့၊စာေလးဘာေလးလည္းဖတ္ဦး။ နင့္အျမင္မွားေနတယ္။ ေကာင္းကင္၏ အစိတ္အပိုင္းကေလးတစ္ရပ္သည္ ေရတြင္း၀ေလာက္ရွိသည္။ အဲဒီလိုေျပာ။ နင္ဟာ ငတုံးဖားပီပီ အႏုပဋိေလာမအျမင္လည္း မသိ၊ အႏုပဋိေလာအေတြးအေခၚလည္းမရွိ၊ မိုက္မဲပါဘိ တကၠေဗဒ အကန္းရယ္” တဲ့။ အဲဒီလို ျပန္ေျပာလိုက္တယ္။
ပုံျပင္ေလးကေတာ့ ဒါပါပဲ ျဖဴႏွင္းေဖြးရယ္။

အတိတ္၊ အစဥ္အလာႏွင့္ ၾသဇာ
—————————————
ေခတ္သစ္ျမန္မာကဗ်ာလမ္းေၾကာင္း (၂၀ ရာစု)မွာ ႀကီး ေလးႀကီး ရွိတယ္။
(၁) ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မိွဳင္း
(၂) ေဇာ္ဂ်ီ
(၃) မင္းသု၀ဏ္
(၄) ဒဂုန္တာရာ။

ဒါ က်ေနာ္တို့ ရိုေသျမတ္ႏိုး တန္ဖိုးထား ေလးစားရတဲ့ အစဥ္အလာႀကီးသူ၊ ၾသဇာႀကီးသူေတြပါ။

ဒီလို ဆရာသမားႀကီးေတြက ေခတ္အဆက္ဆက္၊ မ်ိဳးဆက္အဆက္ဆက္ က်ေနာ္တို ့ကဗ်ာဆရာေတြ အေပၚ ေ၀ဖန္ခဲ့တာမ်ိဳး၊ ခ်ီးမြမ္းေျခေက်ာက္လုပ္ခဲ့တာမ်ိဳး မရွိမဟုတ္၊ ရွိခဲ့ပါသည္။ က်ေနာ္တို ့က သူတို ့ ခ်စ္လို ့ေျပာတာပဲလို့ယူဆခဲ့ၾကပါသည္။
ဆရာမင္းသု၀ဏ္က “ကာရန္မပါရင္ ကဗ်ာမဟုတ္” ဆိုတဲ့အယူအဆကို ေသတဲ့အထိဆုပ္ကိုင္ သြားခဲ့ပါသည္။ ဆရာဒဂုန္တာရာက “ကာရန္မရွိရင္ ကဗ်ာကိုဘာနဲ့ေရးမလဲ။ ကဗ်ာမွာ ကာရန္ပါရမယ္” အဲဒီလို ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ဖူးတယ္။
က်ေနာ္တို ့က ကာရန္ကို လက္လႊတ္ခဲ့ၾကၿပီ။ ကာရန္ကိုစြန့္ခဲ့ၾကတယ္ေပါ ့။ လိုအပ္လို့စြန့္တာပါ။ ၾကာပါၿပီ။ ဆရာမင္းသု၀ဏ္ရဲ ့ကာရန္အယူအဆကို က်ေနာ္တို ့ျပန္လည္မေခ်ပခဲ့ၾကပါဘူး။ ဆရာ ဒဂုန္တာရာရဲ ့ကာရန္အယူအဆကိုလည္းက်ေနာ္တို ့တုန့္ျပန္မေျဖရွင္းခဲ့ၾကပါဘူး။ က်ေနာ္တို ့က ကဗ်ာကို ကာရန္(စနစ္)မသုံးေတာ့ဘဲ၊ စကားေျပာနရီ (SPEECH RHYTHM) နဲ့တစ္ေလွ်ာက္လုံး ေရးလာခဲ့ၾကတာပါ။

ဆရာမင္းသု၀ဏ္က က်ေနာ္တို့ထက္ အမ်ားႀကီး တတ္ကၽြမ္းနားလည္တဲ့၊ ထိုးထြင္းသိျမင္တဲ့ ကဗ်ာက၀ိႀကီးတစ္ဦးပါ။ ဆရာမင္းသု၀ဏ္က “ရြာလိုရြာေလာ့ မိုးနတ္သား” ဆိုတဲ့ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ ေရးျပသြားတယ္။ (အင္းလ်ားကန္သို့ အို ကူးတို့ ကဗ်ာစာအုပ္တြင္ရွဳပါ)
ကဗ်ာမွာ ကာရန္ကိုအားမျပဳဘူးဆိုရင္၊ ဘယ္ဟာကိုအားျပဳရမလဲ။ ဆရာမင္းသု၀ဏ္က ကဗ်ာ့နရီသေဘာ(စကားေျပာနရီ)ကို “လုပ္” ျပသြားတာပါပဲ။ ရြာလိုရြာေလာ့ မိုးနတ္သား ကဗ်ာ မွာ အစဥ္အလာကာရန္စနစ္ မပါပါဘူး။

ၿပီးေတာ့ ဆရာဒဂုန္တာရာ။ ဆရာကေတာ့ အစဥ္အလာ ျမန္မာကဗ်ာစပ္ထုံးစပ္နည္းအရ ကာရန္(ကာရန္စနစ္)ကို သူေျပာလိုရင္းျဖစ္သည္။ သူ ့အျမင္က ကာရန္ေလာက္ႏွင့္ ရပ္တန့္သြားသည္ မဟုတ္ေပ။ ဆရာဒဂုန္တာရာက “ကာရန္မဲ့ခ်င္မဲ့၊ အဘိဓမၼာ မမဲ့ေစနဲ့” လို့ သင္ၾကားခဲ့တာ ျဖစ္သည္။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ က်ေနာ္တို ့ဟာ ဆရာမင္းသု၀ဏ္ဆီက နရီ(စကားေျပာနရီ)နည္းပညာကို ရခဲ့တယ္။ ဆရာဒဂုန္တာရာဆီက အဘိဓမၼာ(ေလာကအျမင္)ကိုရခဲ့တယ္။ ဒါပဲ မဟုတ္လား။
ဒီ ဆရာသမားႀကီး၊ မဟာက၀ိႀကီးႏွစ္ဦးစလုံးဟာ၊ က်ေနာ္တို ့ကဗ်ာဆရာေတြကိုေရာ က်ေနာ္တို ့ကဗ်ာေလာကႀကီးတစ္ခုလုံးကိုပါ အဆိုးျမင္နဲ့ တစ္ခါဘူးမွ် မေ၀ဖန္ခဲ့ၾကဖူးပါ။

ေဒါင္းႏြယ္ေဆြ၊ ေအာင္သင္း
——————————-
တစ္ခါတုန္းက(၁၉၈၅) ဆရာေဒါင္းႏြယ္ေဆြက ကာရန္မဲ့ကဗ်ာ ဆိုတာနဲ့ပတ္သက္လို ့ေပဖူးလႊာ မဂၢဇင္း အင္တာဗ်ဴးမွာ ကာရန္မဲ့ကဗ်ာ(စစ္စစ္)ဆိုတာ ေဟာဒီလိုေရးရတယ္ဆိုၿပီး ေရးျပသြားပါသည္။
တခ်ိဳ ့လူငယ္ေတြေရးေနၾကတာက ကာရန္မဲ့ မဟုတ္ဘဲ၊ ကာရန္ပ်က္ေတြပဲလို့ ေျပာဆိုထုႏွက္ လိုက္တုန္းက က်ေနာ္(တို့)ျပန္တုန့္ျပန္ခဲ့ၾကဖူးပါသည္။

ဒါက ကဗ်ာအတတ္ပညာျပႆနာတစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါသည္။ က်ေနာ္တို ့ျပန္တုန့္ျပန္ရာမွာ ဆရာေဒါင္းႏြယ္ေဆြ၏ အစဥ္အလာႏွင့္ၾသဇာကို က်ေနာ္တို့ မထိပါး၊ မေစာ္ကားခဲ့ၾကပါ။ ဆရာေဒါင္းကလည္း မင္းရို့ကဗ်ာဆရာေတြ အသုံးကိုမက်ဘူး၊ မင္းတို ့ကဗ်ာေတြလည္း အလကားပဲရယ္လို့ တစ္ခါဘူးမွ် မေျပာခဲ့ဖူးပါ။
ေနာက္တစ္ခါ၊ ဆရာဦးေအာင္သင္း။ ၁၉၈၆ မွာ ေပဖူးလႊာအင္တာဗ်ဴးမွာပါပဲ။ ဆရာဦးေအာင္သင္းက “လူထုကိုစည္းရံုးလွဳံ့ေဆာ္ႏိုင္စြမ္း နိမ့္ျမင့္ တန္းစီၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္၊ ကဗ်ာက ဟိုး ေနာက္ဆုံးတန္းေလာက္မွာ ေရာက္ေနပါလိမ့္မယ္” ဆိုၿပီး ထိုးႏွက္လိုက္တုန္းကလည္း၊ က်ေနာ္(တို့) အသည္းအသန္ ျပန္ေခ်ပခဲ့ၾကဖူးပါသည္။

ဒါက ပ်ံ့ႏွံ့မွဳျပႆနာပဲျဖစ္သည္။ ဥပမာ- ကဗ်ာထက္စာလွ်င္၊ ကာတြန္းက လူထုၾကား (စာဖတ္ပရိသတ္ၾကား) ပိုမိုပ်ံ့ႏွံ့ေရာက္ရွိတယ္လို ့ယူဆသလိုမ်ိဳးပါ။ က်ေနာ္တို့က ကဗ်ာဆရာမာန္၊ ကဗ်ာဆရာမာနနဲ့ ေနာက္ဆုံးတန္းေရာက္ေနတယ္အေျပာခံရတာကို နာက်င္ခံခက္ျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ ေခ်ပခဲ့ၾကတာပါ။ ဆရာဦးေအာင္သင္းလက္က သင္းတို့ကဗ်ာေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ားအသံုးက်လို ့လဲ ဆိုၿပီး တစ္ခါဘူးမွ် မေရးခဲ့ဖူးပါ။

ျမသန္းတင့္၊ တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္
—————————————
ဆရာျမသန္းတင့္ဆိုတာ အင္မတန္ႀကီးက်ယ္ထင္ရွားတဲ့စာေရးဆရာႀကီးပါ။ ကဗ်ာေလာကကို ထဲထဲ၀င္၀င္ ေစာင့္ေရွာက္ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္လည္း “စကၠဴျမင္း၊ ေတာင္တြင္းရထား” လိုပင္ကိုေရး ကဗ်ာေတြ ေရးခဲ့သလို၊ ေမာင္သစ္တည္နာမည္နဲ့ “ဇီမာလမ္းဆုံ” လိုႏိုင္ငံရပ္ျခားကဗ်ာေတြကိုလည္း ျမန္မာျပန္ခဲ့သူ။ ႏွမငယ္ျဖဴႏွင္းေဖြးလည္းသိပါတယ္။
ဒီလိုဆရာသမားႀကီးတစ္ဦးကေတာင္၊ က်ေနာ္တို ့ကဗ်ာဆရာ၊ ကဗ်ာေလာကကို အရက္နံ့ မႊန္ထြန္ေနတာပဲဆိုၿပီး၊ သိမ္းႀကံဳးၿပီး ဗုံးမခြဲခဲ့ပါဘူးဗ်ာ။

ႏွမငယ္ရယ္၊ ဒီဘက္ေခတ္မွာ လူႀကီးေတြနဲ ့လူငယ္ေတြ ကဗ်ာနဲ့ပတ္သက္လို ့အေခ်အတင္ရွိ ၾက၊ အျငင္းအခုံျဖစ္ၾကဆိုရင္လည္း၊ အလြန္ဆုံးက “မင္းတို့ေခတ္ေပၚကဗ်ာေတြကို စာဖတ္ပရိသတ္က နားလည္ပါ ့မလား” ဆိုတာမ်ိဳး အေမးခံရရံုေလာက္ပါ။
ဆရာဒဂုန္တာရာက ဆရာတကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္ကိုေမးတယ္။ “ဒီေန့လူငယ္ေတြေရးေနတဲ့ ေခတ္ေပၚကဗ်ာေတြကို နားလည္သလား”
ဆရာတကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္ ျပန္ေျဖတယ္။ “ခံစားမွဳနဲ့နားလည္ယူပါတယ္” တဲ့။

ဆရာဒဂုန္တရာက “ခံစားမွဳနဲ့နားလည္တယ္ဆိုရင္ လက္ခံပါတယ္” လို့မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ဖူးပါတယ္။ (အက်ယ္ကို- အုပ္ဖြဲ့ပ်ံသန္းလာေသာ ၉၅ ကဗ်ာငွက္မ်ား စာအုပ္၊ မန္းေခ်ာင္းလေရာင္ စာအုပ္တိုက္က ထုတ္ခဲ့တာ၊ အဲဒီမွာၾကည့္ပါ)
ႏွမငယ္ေထြး ျဖဴႏွင္းေဖြးေရ။

လူႀကီးေတြက က်ေနာ္တို ့ငယ္သူေတြကို ေ၀ဖန္ခဲ့၊ ေထာက္ျပခဲ့၊ သုံးသပ္ခဲ့၊ (အျပစ္တင္ခဲ့) တယ္ဆိုရင္လည္း၊ အဲဒီေလာက္ပါပဲ။
ညည္းက်ခါမွ၊ ကဗ်ာတစ္ေလာကလုံးကို အရက္နဲ့ကိုင္ၿပီး၊ မဆိုင္တဲ့အေပါက္ ဂလိုင္နဲ့ေခါက္ လိုက္ေတာ့၊ စိတ္မခိုင္တဲ့ကဗ်ာဆရာေတြကလည္း၊ မခိုင္တဲ့အေလ်ာက္ အၿပိဳင္ေသာက္လိုေသာက္၊ အေသာက္ၿပိဳင္လိုၿပိဳင္ ျဖစ္ကေရာ။ စိတ္မယိုင္တဲ့ ကဗ်ာဆရာေတြက်ေတာ့လည္း။ အတိုင္အေဖာက္ညီညီနဲ့ ညည္းအေပၚ အၿပိဳင္ေဟာက္လိုေဟာက္၊ အေဟာက္ၿပိဳင္လိုၿပိဳင္ ျဖစ္ျပန္ေရာ။
ဒီလိုနဲ့၊ကိုယ့္မွာလည္း စိတ္မႏိုင္လို့၊ အတိတ္၀ိုင္ခြက္ကို၊ ပိတ္ကိုင္မိလ်က္သားေပါ ့ႏွမငယ္ေထြး ငယ္ပါေသးေရ။

ေနာက္ေနာင္ေတာ့ ကဗ်ာဆရာေတြနဲ့ ကဗ်ာေလာကထဲကို ကၽြဲၿပဲစီးၿပီး ၀င္မလာပါေလနဲ့။ ။

ေ အ ာ င္ ေ ၀ း

ဇူလိုင္ ၂၇- ၂၀၁၆ 

Saturday, July 23, 2016

အ ေ ရ း ေ တ ာ္ ပုံ … ျပ ည္ ေ ျပ း


အေမက ေမြး
ေထာင္က ေကၽြး
အေရးေတာ္ပုံ ….ျပည္ေျပး

ေမြး တစ္ေန့
ေသ တစ္ေန့

လာမယ့္ ေဘး
ေျပး ေတြ ့

မေသခင္
ေျပ(ျပည္)၀င္သြားခ်င္တယ္။ ။

    ေ အ ာ င္ ေ ၀ း
    ၇- ၂၃- ၂၀၁၆။
 
    (၆၂ ႏွစ္ျပည့္ ေမြးေန့အတြက္ ေရးတဲ့ကဗ်ာ)

Monday, July 11, 2016

ပ င္ လုံ ( ၂ )

 




ပင္လုံ ...
အပင္လုံမွ အပြင့္လုံမယ္
ပင္လုံ ... ။
ပင္လုံ ...
အပင္လုံမွ အသီးလုံမယ္
ပင္လုံ ... ။
ပင္လုံ ...
အပင္လုံမွ အရိပ္လုံမယ္
ပင္လုံ ... ။
ပင္လုံ ...
အပင္လုံမွ အသိုက္လုံမယ္
ပင္လုံ ... ။
....................
......................
.......................
အို ...ပင္လုံ
အသင္လုံလွ်င္
ကၽြႏု္ပ္တို့အားလုံး
လိပ္ျပာလုံ၍
အိပ္မက္လုံပါလိမ့္မည္။ ။

ေ အ ာ င္ ေ ၀ း
(ဇူလိုင္ ၁၁၊ ၂၀၁၆)