Saturday, February 26, 2011

Hangman Poem


 ႀကိဳးစင္ေပၚက ႏွလုံးသားမ်ား
ေအာင္ေ၀း
ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၆၊ ၂၀၁၁
တေယာကို
ဘီလူးထိုးတယ္။

ဘိုးတံက
ညီွလို ့။

ပြတ္ဆြဲလိုက္တိုင္း
ႀကိဳးတေခ်ာင္းတည္း။

သူ ့ဘက္က
ဂီတမဟုတ္တဲ့
ဂီတအတု။

ရပ္ေနတဲ့
ေရတံခြန္။

ကိုယ့္ဘက္က
နာက်ည္း
ခံျပင္းမွဳ။

ဆူညံတဲ့ေတး
စီးေန။

ဘယ္ေတာ့မွ
ဦးမညႊတ္ဘူး။

ဘယ္ေတာ့မွ
ဦးမညႊတ္ဘူး။

ဘယ္ေတာ့မွ
ဦးမညႊတ္ဘူး။

တေယာႀကိဳးအျပတ္က
လည္ပင္းကို
လာရစ္တယ္။

“အခ်စ္ေရ
ဆက္ၿပီးတိုက္ပြဲ၀င္ပါ“

တေယာကို
ဘီလူးခ်ိဳးလိုက္ေပါ ့။        ။

ေအာင္ေ၀း
ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅၊၂၀၁၁

[ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ႀကီးအုန္းေက်ာ္ျမင့္ နဲ ့ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဆလိုင္းတင္ေမာင္ဦး တို႔ကို သတိရၿပီး၊ ဒီကဗ်ာေရးျဖစ္သြားတာပါ။ ေျပာခ်င္တာက ဘယ္လိုပင္ ႀကိဳးေပးသတ္သတ္၊ေတာ္လွန္ေရးကေတာ့ လူလည္းေသမသြား၊ စိတ္ဓာတ္လည္း ေသမသြားဆိုတဲ့ အခ်က္ပါ။ ဒီေန ့ေခတ္မ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္ေတြ၊ မဆလအစိုးရ လက္ထက္ (၁၉၇၆)က၊ႀကိဳးေပးကြပ္မ်က္ခံခဲ့ရတဲ့ ဒီသူရဲေကာင္းႏွစ္ေယာက္ကို ေမ့မထားၾကေစခ်င္ပါ ]

Tuesday, February 8, 2011

Undo the music

ေၾကာင္င္င္င္င္င္
 
ကိုရစ္
ဒီ ဂစ္တာက
ႀကီဳးညိွလို ့မရဘူးျဖစ္ေနတယ္။

ဘယ္လိုမွ ညိွလို ့မရတဲ့
ဒီ အသံေၾကာင္ေနတဲ့ ဂစ္တာက
အသံေၾကာင္ေနတဲ့အတြက္
အသံေၾကာင္ေနတဲ့ ဂစ္တာျဖစ္ေနတာ။

အဲဒါကို
ေၾကာင္တေကာင္
ဘယ္ကေၾကာင္မွန္းမသိ
ေၾကာင္ေနတဲ့ ဂစ္တာေပၚ
ခုန္ခ်လိုက္တာ
ေၾကာင္င္င္င္င္င္င္င္ ခနဲ
အဲဒီ အသံေၾကာင္ေနတဲ့ ဂစ္တာ
ပိုၿပီး ပိုၿပီး ေၾကာင္သြားေတာ့တာပဲ ကိုရစ္။        ။

ေအာင္ေ၀း
ေဖေဖာ္၀ါရီ ၈-၂၀၁၁

Letters from Michigan - 53

မစ္ရွီဂန္က ေပးတဲ့ စာ(၅၃)

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရးသားေသာ စာအုပ္တအုပ္ မ်က္ႏွာဖုံး


မိတ္ေဆြႀကီး ကိုေဒါင္း-
က်န္းခ့ံသာလုိ႔မာၾကပါရဲ႕ေနာ္။ ဒီတခါေတာ့၊ ျပည္ပေရာက္ေနတဲ့ မိသားစုေတြကေန ေမြးဖြားလာတဲ့ အေ၀းေရာက္ ျမန္မာကေလးငယ္ေတြရဲ႕ အားရ ေက်နပ္စရာေကာင္းတဲ့ အခ်က္တခ်ဳိ႕ က်ေနာ္ ေျပာပရေစ။
ကိုေဒါင္းေရ၊ အရင္တခါက ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာကေလးေတြ၊ ျပည္ပမွာ ေမြးဖြားလာတဲ့ ျမန္မာ ကေလးငယ္ေတြ၊ ျမန္မာစကား မေျပာတတ္ၾကေတာ့တဲ့ အေၾကာင္း၊ ျမန္မာစာ မသင္ၾကရတဲ့ အေၾကာင္း၊ ကိုေဒါင္းကို က်ေနာ္ေျပာခဲ့တာရွိတယ္ မဟုတ္လား။

အခု က်ေနာ္ ေျပာမယ့္ အခ်က္ကလည္း အဲဒီလို ဘာသာစကား ကိစၥပါပဲ။ တိတိပပ ေျပာရရင္ Second language လုိ႔ ဆိုတဲ့ ဒုတိယ ဘာသာစကား ကိစၥပါ။ ကိုေဒါင္းေရ ျပည္ပက ျမန္မာကေလးေတြ ျမန္မာစာ-ျမန္မာစကား မတတ္္ၾကေတာ့ဘူး ဆိုေတာ့ လူႀကီးေတြက ေရွ႕ေရးကို ေတြးေမွ်ာ္ၿပီး စိတ္ပူတာေပါ့ဗ်ာ။ ရင္ေလးတာေပါ့ဗ်ာ။ မိဘေတြက အနာဂတ္ကို လွမ္းၾကည့္ၿပီး စိုးရိမ္ၾကတာေပါ့ဗ်ာ။

ဒီေတာ့ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာမိဘေတြက သူ ့သားသမီး၊ ကိုယ့္သားသမီး ျမန္မာ စကား တတ္ဖုိ႔၊ ျမန္မာစာ သင္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္လာၾကတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါလည္း ေကာင္းပါတယ္။ ျမန္မာစာ-ျမန္မာဘာသာစကားက ကိုယ့္မိခင္ ဘာသာစကား(Mother’s tongue)ပဲ မဟုတ္လား။

က်ေနာ္တုိ႔လူႀကီးေတြ၊ မိဘေတြအတြက္ေတာ့ အဂၤလိပ္စာ-အဂၤလိပ္စကားဟာ ဒုတိယဘာသာစကား ဟုတ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကေလးေတြအဖုိ႔ကေတာ့ လူႀကီးေတြ၊ မိဘေတြနဲ႔မတူဘူး။ အဂၤလိပ္စာ-အဂၤလိပ္စကားဟာ သူတုိ႔အတြက္ ပထမဘာသာစကား ျဖစ္ေနတာပဲ ကိုေဒါင္းေရ။ သူတုိ႔ရဲ႕ မူရင္းဘာသာစကားလို ျဖစ္သြားတာေပါ့။ အဲဒီမွာေျပာင္းျပန္၊ ျမန္မာစာ-ျမန္မာစကားက အဲဒီကေလးေတြ အတြက္ေတာ့ ဒုတိယျဖစ္သြားတာပဲဗ်ာ။

အဲဒီေတာ့၊ ဒီက အင္မတန္ ေက်နပ္အားရစရာ ေကာင္းတဲ့ ဒီမိုကေရစီ ပညာေရးစနစ္ေၾကာင့္လည္း ပါတယ္ ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ။ ဒီမွာ ေက်ာင္းတက္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာကေလးငယ္ေတြဟာ ပင္ကိုကလည္း ဉာဏ္ရည္က မနိမ့္ေလေတာ့၊ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာကေလးအမ်ားစုဟာ ပညာအရည္အခ်င္းမွာ သာမန္ရဲ႕အထက္ကို ေရာက္ေနၾကတာပါ။

ဒီက ေဒသခံကေလးေတြ၊ တခ်ဳိ႕ ကိုယ့္လိုပဲ တိုင္းတပါးက ေရႊ ့ေျပာင္း ေရာက္လာၾကတဲ့ ကေလးငယ္ေတြနဲ႔တန္းတူ၊ ကိုယ့္ကေလးေတြကလည္း ပညာေရးမွာ ထူးခြ်န္ထက္ျမက္ၾကတာပါ ကိုေဒါင္း။

ဆိုရရင္ေတာ့ဗ်ာ၊ အဲဒီ က်ေနာ္တုိ႔ျမန္မာကေလးေတြက အဲဒီ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာမိဘ လူႀကီးေတြထက္ အဂၤလိပ္စာ ပိုေကာင္းေနတာပါပဲ။ ဒါ က်ေနာ္တုိ႔ဘယ္လိုမွ ျငင္းပယ္လုိ႔ မရတဲ့ ကေလးေတြရဲ႕ အားေကာင္းခ်က္ပဲ။ အဲဒီကေလးေတြ သူမ်ားေရ၊ သူမ်ားေျမမွာ သူတုိ႔ မေၾကာက္မရြံ ့၊ မတြန္ ့မဆုတ္ ထိုးေဖာက္ ေနရာယူႏိုင္ၾကတယ္။ ကေလးေတြ မညံ့ဘူး ဆိုတာ လူတိုင္းအသိ။ လက္ေတြ႔ပဲ။ ဒါ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ အဲဒီကေလးေတြ အဂၤလိပ္စာေကာင္းလုိ႔ပဲ။

ဒီေတာ့ က်ေနာ္က ဒီက စာေပေဟာ ေျပာပြဲေတြမွာက်လုိ႔ရွိရင္ ကေလးေတြ ျမန္မာစကား မေျပာတတ္လုိ႔၊ ကေလးေတြ ျမန္မာစာ မသင္ရလုိ႔၊ ေၾကကြဲ၀မ္းနည္း စိတ္လက္မေအး ျဖစ္ေနၾကတဲ့ လူႀကီးမိဘေတြကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေျဖသိမ့္ အားေပးရပါတယ္။

ကိုေဒါင္းေရ၊ ဒီမွာကိုယ့္စာ-ကိုယ့္ဘာသာစကား သင္ၾကားဖုိ႔ ဆိုတာကလည္း အေျခအေနနဲ႔ အခြင့္အလမ္းက လိုေသးတယ္။ ဒီမွာက ကေလးေတြ ေက်ာင္းမွာ စိန္ေခၚမွဳေတြ မ်ားတယ္ဗ်ာ။ ယွဥ္ၿပိဳင္မွဳေတြ မ်ားတယ္ဗ်ာ။ ကိုယ္က သူ ့ႏိုင္ငံသား-သူ ့ႏိုင္ငံဖြား မဟုတ္ေတာ့၊ တခ်ဳိ႕ မျမင္ရတဲ့၊ မထင္ရတဲ့ အခက္အခဲေလးေတြက နံရံပါးပါးေလး ျခားေနတာမ်ဳိးလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာကေလးငယ္ေတြ ေတြ႔ႀကံဳ ရင္ဆိုင္ရတာပါ။

ဒီေတာ့ဗ်ာ၊ အဲဒီ စိန္ေခၚမွဳေတြ၊ ယွဥ္ၿပိဳင္မွဳေတြ၊ နံရံပါးပါးေလးေတြကို ေအာင္ေအာင္ ျမင္ျမင္ ေက်ာ္လႊားသြားႏိုင္ဖုိ႔၊ သူတုိ႔ေက်ာင္း၊ သူတုိ႔က်င္လည္ေနရတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္မွာ အေသအလဲ၊ အသည္းအသန္ ႀကိဳးစားေနၾကရတာဆိုေတာ့၊ ကိုေဒါင္းေရ၊ ဒါကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ လူႀကီးမိဘလုပ္တဲ့ သူေတြက နားလည္ စာနာေပးရတာပဲေပါ့။

က်ေနာ္တုိ႔ကေလးေတြ ထိုးေဖာက္ေနရတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္က၊ လူမွဳအသိုင္းအ၀ိုင္းက အဂၤလိပ္စာ တြင္က်ယ္တဲ့၊ အဂၤလိပ္စကားေျပာတဲ့ ၀န္းက်င္အသိုင္းအ၀ိုင္း ျဖစ္ေနတာကိုး။ ဒီဘက္မွာေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာကေလးငယ္ေတြ ေကာင္းေကာင္း စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဒါ သူတုိ႔အားသာခ်က္ တခ်က္။

ၿပီးေတာ့ ရွိေသးတယ္။ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာကေလးေတြ အားလုံး ကိုယ့္တိုင္းျပည္ ကိုယ့္လူမ်ဳိးအေၾကာင္း အနည္းနဲ႔အမ်ား သိၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ေလးေတြ အေမစု ကို ေကာင္းေကာင္း သိတာေပါ့ဗ်ာ။ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကို သူတုိ႔သိတယ္။ နာဂစ္မုန္တိုင္းကို သူတုိ႔သိတယ္။ အခုေနာက္ဆုံး သူတုိ႔အေမႀကီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီကြန္ရက္ ဆိုတာကိုလည္း သူတုိ႔သိတယ္။

ဒီက ကေလးေတြဟာ ရုပ္ရွင္မင္းသားေက်ာ္သူ လုပ္ေနတဲ့ လူမွဳေရးလုပ္ငန္းေတြကိုလည္း သိတာပဲ။ မျဖဴျဖဴသင္းတုိ႔ရဲ႕ ေတာင္ဒဂံုက HIV ေ၀ဒနာသည္ေတြ အေၾကာင္းလည္း သိတာပဲ။ ယုတ္စြအဆုံး၊ လူႀကီးေတြေတာင္ တခ်ဳိ႕မသိတဲ့ ျပည္တြင္းက တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြ ဆိုရင္၊ ဒီကေလးေတြက အရင္ သိႏွင့္ေနတာပါ ကိုေဒါင္း။ အဲဒါ ဘာေၾကာင့္လည္း ဆိုေတာ့၊ အီးေမးလ္တုိ႔၊ ေဖ့စ္ဘြတ္တုိ႔၊ ၀က္ဘ္ဆိုက္တုိ႔ ဆိုတဲ့ အင္တာနက္ေၾကာင့္ပဲ ကိုေဒါင္း။

အဲဒီေတာ့၊ ဒီက ျပည္ပက ျမန္မာကေလးသူငယ္၊ လူငယ္ေတြ အဂၤလိပ္စာ ေကာင္းတယ္။ အင္တာနက္ကို ေကာင္းေကာင္း အသုံးခ်ႏိုင္တယ္။ ဒါေတြဟာ သူတုိ႔ေလးေတြရဲ႕ အားေကာင္းခ်က္ေတြပဲ။ က်ေနာ္ကေတာ့ ဒိထက္ ပိုအားေကာင္းတဲ့ အခ်က္ ရွိေသးတယ္လုိ႔ ေျပာလိုက္ခ်င္ေသးတယ္။ အဲဒါကေတာ့ အမ်ဳိးသားစိတ္ပဲ ကိုေဒါင္း။ လြမ္းဖုိ႔ေကာင္းတဲ့၊ တက္ၾကြဖုိ႔ေကာင္းတဲ့ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ပါ။ ကေလးေတြမွာ ဒီစိတ္ ရွိတယ္။

ကိုေဒါင္းေရ၊ က်ေနာ္တုိ႔လူႀကီးေတြမွာ အတိတ္ပဲရွိတယ္။ ကေလးေတြကေတာ့ အနာဂတ္ ရွိတယ္ေလ။ ဒီကကေလးေတြ ျမန္မာစာ-ျမန္မာစကား ေကာင္းေကာင္း မတတ္လုိ႔လည္း သိပ္ၿပီး ရင္ထုမနာ မျဖစ္ၾကေစခ်င္ဘူး။ တတ္ရင္ေတာ့ အတိုင္းအထက္ အလြန္ေပါ့ဗ်ာ။ သိပ္ေကာင္းတာေပါ့ဗ်ာ။ အဓိက အက်ဆုံးက ကေလးေတြရဲ႕ အားေကာင္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ အဂၤလိပ္စာတုိ႔၊ အင္တာနက္တုိ႔ကို အမ်ဳိးသားစိတ္ကေလးနဲ႔ ေပါင္းခ်ိတ္ေပးႏိုင္ဖုိ႔ပဲ မဟုတ္လား။

ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ၊ ဒီက ကေလးေတြ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျမန္မာလိုေရးတဲ့ ကဗ်ာေတြ၊ စာေတြကို မဖတ္ႏိုင္ၾကဘူး။ ဒါမွန္တယ္။ သုိ႔ေပမဲ့၊ ဒီကေလးေတြ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အဂၤလိပ္လို ေရးတဲ့ဟာ မွန္သမွ် အကုန္လုံး ေကာင္းေကာင္း ဖတ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ အေရးႀကီးတာက ကိုယ့္ႏိုင္ငံ၊ ကိုယ့္လူမ်ဳိး အေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ပဲ ေရးေရး၊ ဘယ္ ႏိုင္ငံျခားပညာရွင္ကပဲ ေရးေရး၊ အဂၤလိပ္လို ေရးထားတဲ့ စာအုပ္ေတြ၊ ကေလးေတြ လက္လွမ္းမီရာမွာ ရွိေနဖုိ႔၊ အတတ္ႏိုင္ဆုံး လူႀကီးမိဘေတြက အနီးကပ္ စီမံ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္မယ္ ဆိုရင္-

ကိုေဒါင္းေရ၊ က်ေနာ္ စိတ္ကူးယဥ္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ လက္ေတြ႔ျဖစ္ေနတာ၊ ျဖစ္ႏိုင္တာကို စိတ္ကူးၾကည့္တာပါပဲဗ်ာ။

အားလုံးကို သတိရလ်က္-
ေအာင္ေ၀း (ဇန္န၀ါရီ ၁၂-၂၀၁၁)
မူရင္း - လြတ္လပ္သည့္ အာရွအသံ www.rfa.org/burmese