Sunday, June 27, 2010

Letters from Michigan - 11


မစ္ရွီဂန္မွ ေပးေသာစာ (၁၁)
ေအာင္ေဝး


စာေပေဟာေျပာပဲြတခုတြင္ ေတြ႔ရေသာ ေအာင္ေ၀း (ဓာတ္ပုံ-မုိးမခ)

မိတ္ေဆြႀကီး ကိုေဒါင္း-


က်န္းခံ့သာလုိ႔ မာပါစ။ “ရာစုတစ္ႏွစ္မွာ မ်ိဳးဆက္ ေလးဆက္ ရွိတယ္။ ၁၈၈၅-၁၉၈၅။ အဖိုးေတြ အဖြားေတြက နယ္ခ်ဲ႕ကို ေတာ္လွန္ခဲ့ၾကတယ္။ အေဖတုိ႔ လက္ထက္က်ေတာ့ ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္ေတြကုိ ေမာင္းထုတ္ခဲ့ၾကျပန္တယ္။ သားတုိ႔ဟာ ဒီရာစုႏွစ္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးမ်ိဳးဆက္ေတြပဲ ဆုိတဲ့ ဆရာဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ကြယ္လြန္ခါနီး ရန္ကုန္ ေဆးရံုႀကီး ေပၚမွာ သားႏွစ္ေယာက္ ျဖစ္တဲ့ ကိုဗဟိန္းေအာင္နဲ႔ ကိုေက်ာ္ေဇာေအာင္ တုိ႔ကို ေျပာခဲ့တဲ့ စကားေတြ ျပန္အမွတ္ရမိရာကေန မ်ိဳးဆက္ေတြ အေၾကာင္း အေတြး ေရာက္သြားမိတယ္ ကိုေဒါင္းေရ။

မ်ိဳးဆက္တစ္ဆက္ဟာ အႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္၊ အစိတ္ ၾကာတယ္လို႔ သမိုင္းဆရာေတြက ပိုင္းျခားၾကတယ္။ ဗီယက္နမ္စစ္ပဲြဟာ မ်ိဳးဆက္တစ္ဆက္ ရွည္ၾကာခဲ့တယ္။

က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံမွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဟာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ သက္ဆိုးရွည္ခဲ့ၿပီလဲ။ စစ္ေရးဗ်ဴရိုကရက္၊ စစ္ပေဒသရာဇ္၊ စစ္တပ္ အရင္းရွင္၊ စစ္အာဏာရွင္၊ တပ္မေတာ္ အစိုးရ၊ အဲဒီလုိ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ တစ္စုက မတရား ဖိႏွိပ္ အုပ္ခ်ဳပ္၊ အဓမၼ စိုးမိုး ခ်ယ္လွယ္ေနတဲ့ စစ္ကြ်န္ ဘဝက လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္သူ လူထု ထၾကြ ရုန္းကန္လာခဲ့တဲ့ ဒီမုိကေရစီ ေတာ္လွန္ေရးဟာ ၁၉၆၂ ကေန စၿပီး ေရတြက္လုိ႔လာရင္ ဒီကေန႔ဆုိ ႏွစ္ေပါင္း (၄၈)ႏွစ္ တုိင္ခဲ့ၿပီ မဟုတ္လား။

ဒီအႏွစ္ ငါးဆယ္ နီးပါး ေတာ္လွန္ေရး ခရီးရွည္ႀကီးဟာ မ်ိဳးဆက္ ဘယ္ႏွဆက္ကို လက္ဆင့္ကမ္းခဲ့ၿပီလဲ။ ၁၉၆၂ ဆဲဗင္းဂ်ဴလိုင္ အေရးေတာ္ပံုက ဘုိကေလး ဦးလွေရႊတုိ႔ မ်ိဳးဆက္ကေန စလုိက္ရင္၊ ၁၉၇၄-၇၅-၇၆ ဦသန္႔ အေရးအခင္း၊ အလုပ္သမား သပိတ္၊ မိႈင္းရာျပည့္ ေတြမွာ ျဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ မ်ိဳးဆက္၊ အဲဒါၿပီးေတာ့ ၁၉၈၈၊ ရွစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုႀကီးကို ဦးေဆာင္ခဲ့ၾကတဲ့ ကိုမင္းကိုႏုိင္တုိ႔ မ်ိဳးဆက္၊ အဲဒီကေန အခုေနာက္ဆံုး ဗကသ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ေက်ာ္ကိုကိုတုိ႔ မ်ိဳးဆက္။

ဒီလူထု တုိက္ပဲြ၊ ဒီမုိကေရစီတိုက္ပဲြ အႏွစ္ငါးဆယ္နီးပါး ခရီးရွည္ႀကီး ထဲမွာ အႏွစ္ (၂ဝ) လံုးလံုး အက်ဥ္းေထာင္မွာ ေနခဲ့ရတဲ့ ဆရာဦးဝင္းတင္ တုိ႔လုိ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြ အေၾကာင္းကို ဒီရက္ပိုင္းေတြမွာ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္း တစ္ခုနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္ မေတြးဘဲ မေနႏုိင္ျပန္ဘူး ကိုေဒါင္းေရ။

က်ေနာ္တုိ႔ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဆုိရင္ အခ်ဳပ္အေႏွာင္၊ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ေနေနရတဲ့ သက္တမ္းဟာ ၁၄-၅ႏွစ္ မကေတာ့ဘူး မဟုတ္လား။

ကိုေဒါင္းေရ၊ ၿပီးခဲ့တဲ့လေတြတုန္းက ေတာင္အာဖရိက ႏုိင္ငံမွာ သမၼတေဟာင္း နယ္ဆင္မင္ဒဲလားရဲ႕ အက်ဥ္းေထာင္က လြတ္ေျမာက္ျခင္း အႏွစ္ (၂ဝ)ျပည့္ အခမ္းအနား အႀကီးအက်ယ္ က်င္းခဲ့ကာ ခင္ဗ်ားလည္း ၾကားခဲ့မိမွာပါ။

အသားအေရာင္ခဲြျခားမႈကို တုိက္ဖ်က္ေရး၊ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူအခြင့္အေရး ရရွိေရး၊ ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ (၂၇)ႏွစ္ တုိင္တုိင္ မင္ဒဲလား ေနခဲ့ရတယ္။ ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္မွာ ေရာ္ဘင္ကြ်န္း အက်ဥ္းေထာင္ ကေန သူ႔ကို ဖမ္းထားတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူျဖဴအစိုးရ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဒီကလပ္က သူ႔ကို လႊတ္ေပးလုိက္တာပါ။

အခု ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္ဟာ မင္ဒဲလား ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္သား ဘဝ လြတ္ေျမာက္တဲ့ အႏွစ္ (၂ဝ) ပဲ။ ေထာင္ထဲက အႏွစ္ (၂ဝ) တုိက္ပဲြဟာ ေနာက္ဆံုးေတာ့ လူျဖဴစိုးရ၊ ဒီကလပ္အစိုးရက သူ႔ကို လႊတ္ေပးလုိက္ရတာပါပဲ။

ၿပီးေတာ့ ဒီကလပ္အစိုးရနဲ႔ မင္ဒဲလား ၿပိဳင္ရတဲ့ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ဒီမုိကေရစီ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ မင္ဒဲလား အႏုိင္ရၿပီး ေတာင္အာဖရိက ႏုိင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး လူမည္း သမၼတ ျဖစ္လာခဲ့တာပဲ။ ဒီကလပ္ကလည္း သူ႔ရဲ႕ အရံႈးကို ေက်ေက်နပ္နပ္ လက္ခံခဲ့တာပဲ။

အႏွစ္ (၂ဝ)ေနာ္ ကိုေဒါင္း။ အႏွစ္ (၂ဝ) လံုးလံုး အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ေနခဲ့ရတဲ့ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ျဖတ္သန္းမႈ၊ ရပ္တည္မႈ၊ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ ခုိင္မာတဲ့ အေတြးအေခၚေတြဟာ အံ့မခန္း အတုယူေလာက္စရာပဲ မဟုတ္လားဗ်ာ။

၁၉၉၅ ဇူလုိင္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မထမအႀကိမ္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္က လြတ္လြတ္ခ်င္း က်ေနာ္တုိ႔လင္မယား သြားေရာက္ ဂါရဝ ျပဳတုန္းက ေခၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာခဲ့တဲ့ စကား တစ္ခြန္း က်ေနာ္ အမွတ္ရေနပါေသးတယ္။

နယ္ဆင္မင္ဒဲလားတုိ႔ရဲ႕ ေအအင္စီ ပါတီ၊ ေတာင္အာဖရိက ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ျမင္တာဟာ ဒီကလပ္ ေတာ္လုိ႔ပါပဲ တဲ့။ ဒီတုိက္ပဲြမွာ ဒီကလပ္ေရာ၊ မင္ဒဲလားပါ တတိယ လမ္းကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကလုိ႔ပါပဲ တဲ့။ ဆုိလုိတာကေတာ့ ဒီကလပ္ဟာ သေဘာထားႀကီးတဲ့ ရန္သူ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနခဲ့လုိ႔ပါပဲ ကိုေဒါင္း။

ခက္တာက နအဖ စစ္အုပ္စုပဲ ကိုေဒါင္း။ သူတုိ႔ဟာ ဒီကလပ္ေတြ မဟုတ္ၾကလုိ႔ပဲ ကိုေဒါင္း။ ဒီကလပ္ဟာ ရန္သူေတာ့ ရန္သူပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒီကလပ္ဟာ သေဘာထားႀကီးတဲ့ ရန္သူ၊ ေလးစားေလာက္တဲ့ ရန္သူပါ။

က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းကို အေကာင္းဆံုး ေျဖရွင္းနုိင္ဖုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး၊ အမ်ိဳးသား ရင္ၾကားေစ့ေရး၊ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးေရးကို တေလွ်ာက္လံုး ေျပာဆုိေနခဲ့တာပါပဲ။

မစၥတာ ဂမ္ဘာရီနဲ႔ ပါးလုိက္တဲ့ စင္ကာပူ ေၾကညာခ်က္ထဲမွာလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဒါကိုပဲ အေလးအနက္ထား ေျပာခဲ့တယ္။ မေန႔တေန႔က နအဖ ဥကၠ႒ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊဆီကို ေပးတဲ့စာမွာလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဒါကိုပဲ တစိုက္မတ္မတ္ တင္ျပထားတာပဲ။

ခက္တာက နအဖ စစ္အာဏာရွင္ေတြပဲ ကိုေဒါင္း။ သူတုိ႔က ေလးစားေလာက္တဲ့ ရန္သူေတြ မဟုတ္ဘူးဗ်ာ။

က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ အင္းဝနဲ႔ ဟံသာဝတီ အႏွစ္ ေလးဆယ္စစ္ပဲြ အတြင္းမွာ အင္းဝဘုရင္မင္းေခါင္ ကြယ္လြန္သြားတဲ့ အခါ ဟံသာဝတီဘုရင္ ျဖစ္တဲ့ ရာဇာဓိရာဇ္ ေျပာခဲ့တဲ့ စကား လႊတ္လွတယ္ ကိုေဒါင္း။

“ေလးစားေလာက္တဲ့ ငါ့ေနာင္ေတာ္ ကြယ္လြန္ရွာၿပီ” တဲ့။ အဲဒါကို အဂၤလိပ္ သမိုင္းဆရာ တစ္ေယာက္က အဂၤလိပ္လို ဘာသာျပန္လိုက္တဲ့ အခါ ပိုေတာင္ လွသြားတယ္ ကိုေဒါင္းေရ။ “My Sweet enemy was dead.” တဲ့။

က်ေနာ္တုိ႔လည္း ေနာင္အႏွစ္ (၂ဝ)ေလာက္ ၾကာရင္ ဆရာဦးဝင္းတင္ အက်ဥ္းေထာင္က လြတ္တဲ့ အႏွစ္ (၂ဝ) အခမ္းအနား၊ ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံေတာ္သစ္မွာ က်င္းပႏုိင္ေကာင္းပါရဲ႕ဗ်ာ။

အားလံုးကို သတိရလ်က္
ေအာင္ေဝး
၃၊ ၂၂၊ ၂ဝ၁ဝ

(မစ္ရွီဂန္မွ ေပးေသာစာ - အမွတ္ ၉ ကုိ လြတ္လပ္သည့္ အာရွအသံ www.rfa.org/burmese က ထုတ္လႊင့္ခ့ဲၿပီး ျဖစ္သည္။)

Monday, June 21, 2010

Letters from Michigan - 10

မစ္ရွီဂန္မွ ေပးေသာစာ - ၁ဝ
ေအာင္ေဝး


မိတ္ေဆြႀကီး ကုိေဒါင္း -

က်န္းခ့ံသာလုိ႔ မာပါစ။ မၾကာေသးခင္ လပုိင္းတုန္းက ၾကားခ့ဲရ ဖတ္ခ့ဲရတ့ဲ ကိစၥ တစ္ခု အေပၚ အေျခခံၿပီး ကြ်န္ေတာ္ ေတြးမိတာေလး တခ်ဳိ႕ ေျပာၾကည့္ခ်င္တယ္ဗ်ာ။

ကိစၥက ေဟတီငလ်င္ ကယ္ဆယ္ေရးအတြက္ နာမည္ေက်ာ္ We are the world သီခ်င္းကုိ ဒုတိယအႀကိမ္ မူသစ္ အသံသစ္နဲ႔ ျပန္ဆုိ ျပန္ အသံသြင္းၿပီး ရန္ပုံေငြ ရွာၾကတယ္ ဆုိတ့ဲ ကိစၥပါ။

We are the world သီခ်င္းဟာ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္တုန္းက အာဖရိက အငတ္ေဘး ကယ္ဆယ္ေရး ရန္ပုံေငြ အတြက္ ကယ္ဆယ္ေရး ရန္ပုံေငြ အတြက္ မုိက္ကယ္ဂ်က္ဆင္နဲ႔ လုိင္ယြန္နယ္ ရစ္ခ်ီတုိ႔ ႏွစ္ေယာက္ ပူးတဲြ ေရးစပ္ၿပီး မုိက္ကယ္ဂ်က္ဆင္နဲ႔ အျခား နာမည္ႀကီး အဆုိေတာ္ေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ပါဝင္ သီဆုိေပးခ့ဲၾကတ့ဲ ကမၻာေက်ာ္ ပရဟိတ သီခ်င္း တစ္ပုဒ္ပဲ မဟုတ္လား ကုိေဒါင္း။

အခု ၂၅ ႏွစ္ အၾကာမွာ ဒီသီခ်င္းကုိ ဒုတိယအႀကိမ္ ျပန္ဆုိၾကတာပါပဲ။ ဒီတစ္ခါေတာ့ မုိက္ကယ္ဂ်က္ဆင္ မပါႏုိင္ရွာေတာ့ပါဘူး။ သူ ကြယ္လြန္သြားခ့ဲပါၿပီ။ မူလက မုိက္ကယ္ဂ်က္ဆင္ သီဆုိခ့ဲတ့ဲ သီခ်င္း အပုိဒ္ ေနရာေတြ အခု သူ႔ညီမ ဂ်က္နက္ဂ်က္ဆင္က ဝင္ၿပီး ကူညီ သီဆုိေပးခ့ဲတယ္ေလ။

ဒီသီခ်င္းနဲ႔ ဒီသတင္းကုိ ၾကားေတာ့ က်ေနာ္က ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပုိင္းေလာက္က မႏၱေလးမွာ HIV ကူးစက္ခံ မိဘမ့ဲကေလးငယ္ေတြ အတြက္ ရန္ပုံေငြ ရွာဖုိ႔ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ကဗ်ာရြတ္ဆုိပဲြ လုပ္ခ့ဲတာကုိ ျပန္ သတိရမိပါတယ္။

ကဗ်ာရြတ္ဆုိပဲြေတာ့ ကဗ်ာရြတ္ဆုိပဲြပါပဲ။ ဒါေပမ့ဲ ကဗ်ာ မရြတ္လုိက္ရ၊ မဆုိလုိက္ရတ့ဲပဲြ ျဖစ္ခ့ဲရတာကုိေတာ့ ကုိေဒါင္းတုိ႔လည္း အသိပါ။ မႏၱေလးတုိင္း စစ္အာဏာပုိင္းက ပဲြမိန္႔ ထုတ္ေပးေတာ့ ကဗ်ာဆရာေတြ စင္ေပၚ တက္ၿပီး ကဗ်ာ မရြတ္ရဘူး ဆုိတ့ဲ ပိတ္ပင္ ကန္႔သတ္မႈႀကီးက ပါလာပါတယ္။

ဒီေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဘာလုပ္ခ့ဲရသလဲ ဆုိေတာ့ မႏၱေလးမွာ ငါးမရလည္း ေရခ်ဳိး ျပန္မယ္္ ဆုိၿပီး ရန္ကုန္က ကူညီဖုိ႔ လုိက္လာတ့ဲ ရုပ္ရွင္ ဂီတ အႏုပညာရွင္ လူငယ္ ေမာင္မယ္ေတြ ညတြင္းခ်င္း သီခ်င္း တုိက္ၿပီး ပဲြက်င္းပတ့ဲ ေန႔မွာ သီခ်င္းေတြခ်ည္း ဆုိၿပီးေတာ့ပဲ အလွဴခံခ့ဲရတာေပါ့ဗ်ာ။

မႏၱေလး ပရိသတ္က ရုံျပည့္ရုံလွ်ံ တစ္ခဲနက္ အားေပးခ့ဲတာပါ။ ရန္ကုန္မွာ က်င္းပတ့ဲ ပထမပဲြမွာေတာင္ မရခ့ဲတ့ဲ အလွဴေငြ ၁ဝ၂ သိန္း မႏၱေလးမွာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ရခ့ဲတာပါ။ ကဗ်ာဆရာေတြ ကဗ်ာမရြတ္ခ့ဲရ၊ ကဗ်ာရြတ္ေပးမယ့္ ရုပ္ရွင္မင္းသား မင္းသမီးေတြ အဆုိေတာ္ေတြ ကဗ်ာမရြတ္ခ့ဲရေပမယ့္ မႏၱေလး လူထုဟာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ဘက္မွာ ရပ္တည္ အားေပးခ့ဲၾကတာပါ။

ပဲြအသိမ္းမွာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အားလုံး မႏၱေလးက စာေပ အႏုပညာရွင္ေတြပါ အကုန္ စင္ေပၚ တက္ၿပီး ‘တုိ႔ခ်စ္တ့ဲကမၻာ’ သီခ်င္းကုိ စုေပါင္း သီဆုိခ့ဲၾကတာ အခုထိ ကြ်န္ေတာ့ နားထဲမွာ ျပန္ၾကားေယာင္ေနတုန္းပဲ ကုိေဒါင္း။ ဒီသီခ်င္းက We are the world သီခ်င္းကုိ ကုိမင္းခ်စ္သူ ျပန္ေရးထားတ့ဲ သီခ်င္းပဲေလ။

နာဂစ္မုန္တုိင္းေဘးတုန္းကလည္း ျပည္တြင္းက ဂီတ အႏုပညာရွင္ လူငယ္ေတြ သီခ်င္း တစ္ပုဒ္ ေရးစပ္ၿပီး တက္ညီလက္ညီ စုေပါင္း သီဆုိ ရန္ပုံေငြ ရွာခ့ဲၾကတာကုိလည္း အေဝးကေန ၾကားရတ့ဲ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ သာဓုေခၚခ့ဲၾကတာပါ။

ခက္တာက စစ္အစုိးရပဲ ကုိေဒါင္း။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ HIV ကူးစက္ခံ မိဘမ့ဲကေလးငယ္ေတြ အတြက္ ရန္ပုံေငြ ရွာေဖြပဲြ လုပ္တာ လူမႈေရး လုပ္ငန္းကုိ လုပ္တာပါ။ စာေပ အႏုပညာရွင္ေတြ နာဂစ္ ကူညီေရး လုပ္တာလည္း လူမႈေရး လုပ္ငန္း လုပ္တာပါပဲ။ နာေရး ကူညီမႈ အသင္းေတြ ဆုိရင္ လူမႈေရး လုပ္ငန္း၊ ပရဟိတ လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ အေကာင္းဆုံး သာဓကေတြေပါ့။

ခက္တာက စစ္အစုိးရပဲ ကုိေဒါင္း။ စစ္အစုိးရက လူမႈေရး လုပ္ငန္းေတြကုိ ပိတ္ပင္တယ္။ တားဆီးတယ္။ လူမႈေရး လုပ္ငန္း လုပ္ေနတ့ဲသူေတြကုိ ခ်ဳပ္ခ်ယ္တယ္။ ကန္႔သတ္တယ္။ ျပည္သူ႔အက်ဳိးျပဳ ပရိဟိတအလုပ္ လုပ္ၿပီ ဆုိရင္ စစ္အစုိးရက နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိး အေႏွာင့္အယွက္ အဟန္႔အတားေတြ ေပးေတာ့တာပဲ။ စစ္အစုိးရဟာ ႏုိင္ငံေရး လုပ္ေနတ့ဲ သူေတြကုိ ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်သလုိ လူမႈေရးလုပ္ငန္း၊ ပရဟိတလုပ္ငန္း လုပ္ေနတ့ဲ သူေတြကုိလည္း ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်ေနတာ လူတုိင္း အသိပဲ မဟုတ္လား ကုိေဒါင္း။

ဒီလုိ ယုတ္ည့ံတ့ဲ အလုပ္မ်ဳိးကုိ လိပ္ျပာမလုံတ့ဲသူေတြကပဲ လုတ္တတ္ၾကတာပါ။ လိပ္ျပာမလုံတ့ဲသူေတြဟာ အမွန္တရားကုိ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ရမွာ ေသမေလာက္ ေၾကာက္ၾကပါတယ္။ တကယ္ကေတာ့ လိပ္ျပာ မလုံတ့ဲသူေတြဟာ အမွန္တရားကုိ ဆုပ္ကုိင္ထားသူေတြ၊ အမွန္တရားဘက္က ရပ္တည္ေနတ့ဲသူေတြကုိ ရင္မဆုိင္ရဲေလာက္ေအာင္ ေၾကာက္ရြ႕ံေနၾကတ့ဲ လူေၾကာက္ေတြပါ။

ဒါဟာ လိပ္ျပာ မလုံတ့ဲ အစုိးရပဲ။ ဟုတ္တယ္ ကုိေဒါင္း။ လိပ္ျပာ မလုံတ့ဲ အစုိးရ ဆုိတာ လိပ္ျပာလည္း မသန္႔၊ လိပ္ျပာလည္း မလွတ့ဲ အစုိးရပဲ။

မိတ္ေဆြႀကီး ကုိေဒါင္း၊ ေျပာလက္စနဲ႔ ဆက္ၿပီး ေျပာရရင္ေတာ့ ငယ္ငယ္တုန္းက ၾကားခ့ဲဖူးတ့ဲ ‘မိန္းမရွာအစုိးရ’ ဆုိတ့ဲ စကားလုံးကုိ အခု ကြ်န္ေတာ္ ျပန္ သတိရမိတယ္ဗ်ာ။

ဒီစကားလုံးကေတာ့ နဝတ/နအဖေခတ္ စကားလုံး မဟုတ္ပါဘူးဗ်ာ။ မဆလ အစုိးရေခတ္ ၁၉၆ဝ-၇ဝ ဒုတိယအေခါက္ ကုိကုိးကြ်န္း အက်ဥ္းစခန္းကေန ထြက္ေပၚလာတ့ဲ စကားလုံးပါ။ ေျပာခ့ဲတ့ဲသူကုိလည္း ၾကည့္ဦး၊ တျခားလူ မဟုတ္ဘူး၊ က်ေနာ္တုိ႔ ဆရာ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ပါပဲ။

အဲဒီကြ်န္းမွာတုန္းကေပါ့ဗ်ာ။ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ႕ စာဖတ္ပရိသတ္ တစ္ဦး ျဖစ္ေနတ့ဲ ေထာင္အာဏာပုိင္ႀကီးႀကီး တစ္ေယာက္က ဆရာ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ကုိ ပုဂၢဳိလ္ေရးအရ အကူအညီ လုိရင္ ေျပာပါ တ့ဲ။ အဲဒီ အခါ ဆရာ ဗန္းေမာင္တင္ေအာင္က ဘာျပန္ေျပာလုိက္သလဲ ဆုိေတာ့ -

‘က်ေနာ္ ပုဂၢဳိလ္ေရးကိစၥ ဘာမွ ေျပာစရာ မရိွပါဘူး။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ အစုိးရနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ေတာ့ ေျပာခ်င္တယ္၊ ခင္ဗ်ားတုိ႔ အစုိးရဟာ ေတာ္ေတာ္ တရားမ့ဲတ့ဲ အစုိးရပဲ။ အျပစ္မ့ဲတ့ဲလူေတြကုိ ဖမ္းၿပီး ကြ်န္းေပၚမွာ ကုိယ္ထူကုိယ္ထ အက်ဥ္းခ်ထားတယ္။ ၁၆၊ ၁၇ ႏွစ္ အရြယ္ ေက်ာင္းသားေလးေတြေတာင္ ပါတယ္။ အျပစ္ရိွတယ္ လုိ႔ ယူဆရင္ တုိင္းသိျပည္သိ ေၾကညာၿပီး ရုံးတင္ တရားစဲြေပါ့။ အခုေတာ့ လူသိမခံဝ့ံဘဲ ဒီကြ်န္းေလးေပၚမ်ာ ခုိးၿပီး ႏွိပ္စက္ေနတယ္။ ေထာင္အခြင့္အေရးလည္း အျပည့္အဝ မေပးဘူး။ ေျပာရရင္ သတိၱမရိွတ့ဲ မိန္းမရွာအစုိးရပဲ’

အဲဒီလုိ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ျပန္တုံ႔ျပန္ေျပာခ့ဲတာ ကြ်န္းျပန္ရဲေဘာ္ႀကီးေတြ ျပန္ေျပာျပလုိ႔ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ၾကားခ့ဲရဖူးတယ္ေလ။

အားလံုးကို သတိရလ်က္-
ေအာင္ေဝး
၃-၁၅-၁ဝ

(မစ္ရွီဂန္မွ ေပးေသာစာ - အမွတ္ ၉ ကုိ လြတ္လပ္သည့္ အာရွအသံ www.rfa.org/burmese က ထုတ္လႊင့္ခ့ဲၿပီး ျဖစ္သည္။)

Sunday, June 13, 2010

Letters from Michigan - 9

မစ္ရွီဂန္မွ ေပးေသာစာ - ၉

မိတ္ေဆြႀကီး ကုိေဒါင္း -

က်န္းခ့ံသာလုိ႔ မာပါစ။ ဒီတစ္ခါေတာ့ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကြယ္က ပုဂၢဳိလ္ေတြအေၾကာင္း ေတြးမိတာေလး ေျပာၾကည့္ခ်င္တယ္။ သမုိင္းမွာ လူထုတုိက္ပဲြမွာ အေရးေတာ္ပုံေတြမွာ အလြန္ အေရးပါတ့ဲ တာ၀န္ေတြကုိ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကေန လူမသိ၊ သူမသိ ထမ္းေဆာင္သြားခ့ဲၾကသူေတြ အေၾကာင္း က်ေနာ္ ေျပာခ်င္တာပါ။

ဆရာႀကီး မင္းသု၀ဏ္ရဲ႕ ‘ဖုိးေမာင္လာၿပီ’ နဲ႔ ‘သူ႔မွာတမ္း’ ကဗ်ာ ႏွစ္ပုဒ္မွာ အမ်ားအတြက္ ကုိယ္က်ဳိးစြန္႔ အနစ္နာခံသြားတ့ဲ အညတရေတြ အေၾကာင္းကုိ ဆရာႀကီး မင္းသု၀ဏ္က ဂုဏ္ျပဳ ေရးဖဲြ႔ထားခ့ဲတာ အားလုံး ဖတ္ဖူးၾကမွာပါ။

အခု က်ေနာ္ ေတြးမိ သတိရမိတ့ဲ သူေတြကေတာ့ အညတရေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ သူတုိ႔ဟာ ႏုိင္ငံသိ ကမၻာသိ ပုဂၢဳိလ္ႀကီးေတြပါ။ ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ဟာ စာေရးဆရာ သတင္းစာဆရာႀကီးေတြပါ။

သူတုိ႔ဟာ စာေရးဆရာအျဖစ္ သတင္းစာဆရာအျဖစ္ သူတုိ႔ ဘ၀ ျဖတ္သန္းမႈထဲမွာ ထင္ရွားၿပီးသားပါ။ က်ေနာ္က သူတုိ႔ကုိ ကန္႔လန္႔ကာေနာက္က လူေတြ လုိ႔ ဘာေၾကာင့္ ေျပာရတာလဲ ဆုိရင္ေတာ့ ဒီလုိပါ ကုိေဒါင္း။ သူတုိ႔ရဲ႕ နုိင္ငံေရးဘ၀ကုိ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္က ဘယ္တုန္းကမွ ဟိတ္ဟန္လုပ္ ဂုဏ္ေဖာ္ၿပီး ထုတ္ေျပာခ့ဲတာမ်ဳိး မရိွခ့ဲလုိ႔ပါပဲ။

သူတုိ႔ကေတာ့ တျခားသူေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္၊ လူထုဦးလွ နဲ႔ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္တုိ႔ပါပဲ။ ဒီ စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာရာႀကီးေတြဟာ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးတ့ဲ အခန္းက႑က ပါ၀င္ခ့ဲၾကတယ္ ဆုိတာ ေႏွာင္းလူငယ္ေတြ သိမွ ျဖစ္မယ္ ကုိေဒါင္း။

ဒီပုဂၢဳိလ္ႀကီးေတြရဲ႕ စာေပ ဘ၀ကုိေတာ့ လူအမ်ား သိၿပီးသားပါ။ ဒါေပမ့ဲ သူတုိ႔ရဲ႕ နုိင္ငံေရးဘ၀ကုိက်ေတာ့ သိသူ နည္းပါလိမ့္မယ္။ ဒါကလည္း ကာယကံရွင္ေတြ ကုိယ္ႏိႈက္က မလုိအပ္ဘဲ ထုတ္မေျပာခ့ဲလုိ႔က တစ္ေၾကာင္း ျဖစ္မယ္။

ဥပမာ ဆုိပါေတာ့ ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္။ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္ ဆုိရင္ လြတ္လပ္ေရး ေမာ္ကြန္း၀င္ ပုဂၢဳိလ္ပါ။ သူ ေမာ္ကြန္း၀င္တစ္ဦး ဆုိတာ သိသူ နည္းပါတယ္။ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္၊ လူထု ေဒၚအမာ၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း တုိ႔ဟာ ၁၉၁၅ တစ္ႏွစ္တည္းဖြားေတြပါ။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက အာဇာနည္။ လူထုေဒၚအမာက ၁၉၃၆ တကၠသုိလ္သပိတ္ေမွာက္ ေက်ာင္းသူ၊ ဗကသ အေမ။ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္က်ေတာ့ေကာ။

ဂ်ပန္ေခတ္ မရမ္းၿခံ စစ္၀န္ႀကီးရုံးမွာ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္က ဟန္ေဆာင္ စာေရးမ ၀င္လုပ္တယ္။ သူက တစ္ဦးတည္းေသာ စစ္သမီး ဆုိၾကပါစုိ႔ရဲ႕။ အဲဒီအခ်ိန္က ေရႊေတာင္ၾကားမွာ ဆရာႀကီး သခင္ကုိယ္ေတာ္မိႈင္း၊ သခင္ႏု၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္သန္းထြန္း စတ့ဲ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေနၾကပါတယ္။

ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္က စစ္ရုံးမွာ လူလစ္ၿပီ ဆုိရင္ ရုံးနဲ႔ မလွမ္းမကမ္းမွာရိွတ့ဲ မီးဖုိေခ်ာင္လုိ ေနရာကေလးကုိ သြားသြားၿပီး ေရဒီယုိ ခုိးခုိး နားေထာင္ရတယ္။ ေရဒီယုိက လာတ့ဲ ကမၻာ့သတင္း အထူးသျဖင့္ စစ္ေရးသတင္းေတြကုိ လုိက္ၿပီး ကူးရတယ္။ ဒီ လွ်ဳိ႕၀ွက္သတင္းေတြကုိ ဆဲြျခင္းကေလးထဲ ဖုံးဖိထည့္ သုိသုိသိပ္သိပ္ လက္က ဆဲြၿပီး ေရႊေတာင္ၾကားက သခင္ႏုတုိ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတုိ႔ ဆီကုိ သြားသြားပုိ႔ရတယ္။ အင္မတန္ လွ်ဳိ႕၀ွက္ လုပ္ခ့ဲရတ့ဲ အလုပ္ေပါ့။ ၿပီးေတာ့ အင္မတန္လည္း အႏၱရာယ္မ်ားတ့ဲ အလုပ္ပဲ ကုိေဒါင္း။

အဲဒီတုန္းက ဂ်ပန္က ေရဒီယုိနားမေထာင္ရ လုိ႔ အမိန္႔ ထုတ္ထားတာ။ နားေထာင္တ့ဲသူ ေသဒဏ္ လုိ႔ ေၾကညာထားတာကလား။ အဲဒီလုိ အသက္နဲ႔ ရင္းၿပီး လုပ္ခ့ဲရတ့ဲ သမုိင္း ရိွခ့ဲဖူးတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္ကုိယ္တုိင္ေတာ့ ေရးခ့ဲတာ မရိွပါဘူး။ သက္ႀကီးစကား သက္ငယ္ၾကား၊ ငယ္သူေတြက တစ္ဆင့္ ျပန္ေရးတာကုိေတာ့ ဦးေန၀င္းအေၾကာင္းေတြ ပါေနလုိ႔ ဆုိၿပီး စာေပစိစစ္ေရးက ခြင့္မျပဳခ့ဲပါဘူး။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၿခံထဲက လြတ္လပ္တ့ဲ ေဟာေျပာပဲြလုိ ေနရာမွာေတာင္ ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္က ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ေဖာ္ မသူေတာ္ မလုပ္ခ့ဲပါဘူး။ ဒါ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကြယ္က လွပတ့ဲ ဇာတ္ကြက္ကေလး တစ္ကြက္ပဲမဟုတ္လား ကုိေဒါင္း။

ၿပီးေတာ့ လူထုဦးလွ။ လူထုဦးလွ ဆုိရင္လည္း သတင္းစာ ဆရာႀကီး၊ စာေရးဆရာႀကီး၊ ပံုျပင္ဆရာႀကီး အျဖစ္ လူေတြက ပုိသိၾကတာပါ။ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္က လူထုဦးလွရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး ဘ၀ကုိ သိသူ နည္းမယ္။ အထက္ျမန္မာျပည္ ဖဆပလ အဖဲြ႔ႀကီးအတြက္ လူထုဦးလွ ေနာက္ကြယ္က ယူခ့ဲတ့ဲ တာ၀န္ေတြက အမ်ားႀကီးမဟုတ္လား။ ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္ရဲ႕ လွ်ဳိ႕၀ွက္ လက္ရုံးတစ္ဖက္ပဲ မဟုတ္လား။ ဖက္ဆစ္ ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ၾကေတာ့ လူထုဦးလွဟာ ဗုိလ္မွဴးႀကီး ဗထူးအတြက္ ေနာက္ကြယ္အတြက္ ေနာက္ကြယ္ကေန လက္နက္ လူသူ ရိကၡာ ရွာေဖြ ေထာက္ပ့ံေပးခ့ဲျပန္တာပါ။ ဦးလွ သူ႔ရဲ႕ လူထု သတင္းစာကုိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအာေဘာ္ သတင္းစာအျဖစ္ ထုတ္ခ့ဲတယ္ ဆုိတာ ခုေခတ္ ေႏွာင္းလူငယ္ေတြ သိခ်င္မွ သိၾကမယ္။

ဒါပါပဲ ကုိေဒါင္း။ လူထုဦးလွဟာ အမ်ားအျမင္မွာေတာ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အန္ဒါဆင္းပဲေပါ့။ ကန္႔လန္႔ကာေနာက္ကြယ္မွာေတာ့ အေရးေတာ္ပုံ တပ္သားႀကီး တစ္ေယာက္ပဲ မဟုတ္လား။

ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္၊ လူထုဦးလွတုိ႔လုိပဲ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္ ဆုိရင္လည္း ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကြယ္က လူသား တစ္ဦးပါပဲ။

ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္ဟာ ဖဆပလ အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ ဗဟုိဦးစီးအဖဲြ႔၀င္ တစ္ေယာက္ပါ။ ဂ်ပန္ေခတ္ တစ္ေလွ်ာက္လုံး ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္ ဂ်ပန္ ခုခံ ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ငန္းေတြ လွ်ဳိ႕၀ွက္ လုပ္ကုိင္ေနတာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတုိ႔ကလဲြရင္ တျခားသူေတြ ဘယ္သူမွ မသိခ့ဲၾကပါဘူး။

လြတ္လပ္ေရး ခရီး လမ္းခုလတ္မွာ ဦခ်စ္ေမာင္ ကြယ္လြန္ရွာေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကုိယ္တုိင္ သၿဂၤဳိဟ္ခ့ဲတ့ဲ အျဖစ္ဟာ ဦးခ်စ္ေမာင္ရဲ႕ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကြယ္က သမုိင္း တန္ဖုိးပဲ မဟုတ္လား။

တစ္ေခတ္ တစ္ခါတုန္းက အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တုိက္ပဲြမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒီကေန႔ ဆင္ႏဲႊေနတ့ဲ ဒီမုိကေရစီ တုိက္ပဲြထဲမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကေန တုိင္းျပည္အက်ဳိး လူထုအက်ဳိး သယ္ပုိး ထမ္းေဆာင္ခ့ဲၾကတ့ဲ ထမ္းေဆာင္ေနၾကဆဲ ျဖစ္တ့ဲ ပုဂၢဳိလ္ေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ အားလုံးက ေလးစား အသိအမွတ္ျပဳရမယ္ မဟုတ္လား ကုိေဒါင္းေရ။

အားလံုးကို သတိရလ်က္-
ေအာင္ေဝး


Letters from Michigan - 9

မစ္ရွီဂန္မွ ေပးေသာစာ - ၉

မိတ္ေဆြႀကီး ကုိေဒါင္း -

က်န္းခ့ံသာလုိ႔ မာပါစ။ ဒီတစ္ခါေတာ့ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကြယ္က ပုဂၢဳိလ္ေတြအေၾကာင္း ေတြးမိတာေလး ေျပာၾကည့္ခ်င္တယ္။ သမုိင္းမွာ လူထုတုိက္ပဲြမွာ အေရးေတာ္ပုံေတြမွာ အလြန္ အေရးပါတ့ဲ တာ၀န္ေတြကုိ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကေန လူမသိ၊ သူမသိ ထမ္းေဆာင္သြားခ့ဲၾကသူေတြ အေၾကာင္း က်ေနာ္ ေျပာခ်င္တာပါ။

ဆရာႀကီး မင္းသု၀ဏ္ရဲ႕ ‘ဖုိးေမာင္လာၿပီ’ နဲ႔ ‘သူ႔မွာတမ္း’ ကဗ်ာ ႏွစ္ပုဒ္မွာ အမ်ားအတြက္ ကုိယ္က်ဳိးစြန္႔ အနစ္နာခံသြားတ့ဲ အညတရေတြ အေၾကာင္းကုိ ဆရာႀကီး မင္းသု၀ဏ္က ဂုဏ္ျပဳ ေရးဖဲြ႔ထားခ့ဲတာ အားလုံး ဖတ္ဖူးၾကမွာပါ။

အခု က်ေနာ္ ေတြးမိ သတိရမိတ့ဲ သူေတြကေတာ့ အညတရေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ သူတုိ႔ဟာ ႏုိင္ငံသိ ကမၻာသိ ပုဂၢဳိလ္ႀကီးေတြပါ။ ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ဟာ စာေရးဆရာ သတင္းစာဆရာႀကီးေတြပါ။

သူတုိ႔ဟာ စာေရးဆရာအျဖစ္ သတင္းစာဆရာအျဖစ္ သူတုိ႔ ဘ၀ ျဖတ္သန္းမႈထဲမွာ ထင္ရွားၿပီးသားပါ။ က်ေနာ္က သူတုိ႔ကုိ ကန္႔လန္႔ကာေနာက္က လူေတြ လုိ႔ ဘာေၾကာင့္ ေျပာရတာလဲ ဆုိရင္ေတာ့ ဒီလုိပါ ကုိေဒါင္း။ သူတုိ႔ရဲ႕ နုိင္ငံေရးဘ၀ကုိ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္က ဘယ္တုန္းကမွ ဟိတ္ဟန္လုပ္ ဂုဏ္ေဖာ္ၿပီး ထုတ္ေျပာခ့ဲတာမ်ဳိး မရိွခ့ဲလုိ႔ပါပဲ။

သူတုိ႔ကေတာ့ တျခားသူေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္၊ လူထုဦးလွ နဲ႔ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္တုိ႔ပါပဲ။ ဒီ စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာရာႀကီးေတြဟာ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးတ့ဲ အခန္းက႑က ပါ၀င္ခ့ဲၾကတယ္ ဆုိတာ ေႏွာင္းလူငယ္ေတြ သိမွ ျဖစ္မယ္ ကုိေဒါင္း။

ဒီပုဂၢဳိလ္ႀကီးေတြရဲ႕ စာေပ ဘ၀ကုိေတာ့ လူအမ်ား သိၿပီးသားပါ။ ဒါေပမ့ဲ သူတုိ႔ရဲ႕ နုိင္ငံေရးဘ၀ကုိက်ေတာ့ သိသူ နည္းပါလိမ့္မယ္။ ဒါကလည္း ကာယကံရွင္ေတြ ကုိယ္ႏိႈက္က မလုိအပ္ဘဲ ထုတ္မေျပာခ့ဲလုိ႔က တစ္ေၾကာင္း ျဖစ္မယ္။

ဥပမာ ဆုိပါေတာ့ ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္။ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္ ဆုိရင္ လြတ္လပ္ေရး ေမာ္ကြန္း၀င္ ပုဂၢဳိလ္ပါ။ သူ ေမာ္ကြန္း၀င္တစ္ဦး ဆုိတာ သိသူ နည္းပါတယ္။ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္၊ လူထု ေဒၚအမာ၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း တုိ႔ဟာ ၁၉၁၅ တစ္ႏွစ္တည္းဖြားေတြပါ။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက အာဇာနည္။ လူထုေဒၚအမာက ၁၉၃၆ တကၠသုိလ္သပိတ္ေမွာက္ ေက်ာင္းသူ၊ ဗကသ အေမ။ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္က်ေတာ့ေကာ။

ဂ်ပန္ေခတ္ မရမ္းၿခံ စစ္၀န္ႀကီးရုံးမွာ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္က ဟန္ေဆာင္ စာေရးမ ၀င္လုပ္တယ္။ သူက တစ္ဦးတည္းေသာ စစ္သမီး ဆုိၾကပါစုိ႔ရဲ႕။ အဲဒီအခ်ိန္က ေရႊေတာင္ၾကားမွာ ဆရာႀကီး သခင္ကုိယ္ေတာ္မိႈင္း၊ သခင္ႏု၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္သန္းထြန္း စတ့ဲ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေနၾကပါတယ္။

ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္က စစ္ရုံးမွာ လူလစ္ၿပီ ဆုိရင္ ရုံးနဲ႔ မလွမ္းမကမ္းမွာရိွတ့ဲ မီးဖုိေခ်ာင္လုိ ေနရာကေလးကုိ သြားသြားၿပီး ေရဒီယုိ ခုိးခုိး နားေထာင္ရတယ္။ ေရဒီယုိက လာတ့ဲ ကမၻာ့သတင္း အထူးသျဖင့္ စစ္ေရးသတင္းေတြကုိ လုိက္ၿပီး ကူးရတယ္။ ဒီ လွ်ဳိ႕၀ွက္သတင္းေတြကုိ ဆဲြျခင္းကေလးထဲ ဖုံးဖိထည့္ သုိသုိသိပ္သိပ္ လက္က ဆဲြၿပီး ေရႊေတာင္ၾကားက သခင္ႏုတုိ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတုိ႔ ဆီကုိ သြားသြားပုိ႔ရတယ္။ အင္မတန္ လွ်ဳိ႕၀ွက္ လုပ္ခ့ဲရတ့ဲ အလုပ္ေပါ့။ ၿပီးေတာ့ အင္မတန္လည္း အႏၱရာယ္မ်ားတ့ဲ အလုပ္ပဲ ကုိေဒါင္း။

အဲဒီတုန္းက ဂ်ပန္က ေရဒီယုိနားမေထာင္ရ လုိ႔ အမိန္႔ ထုတ္ထားတာ။ နားေထာင္တ့ဲသူ ေသဒဏ္ လုိ႔ ေၾကညာထားတာကလား။ အဲဒီလုိ အသက္နဲ႔ ရင္းၿပီး လုပ္ခ့ဲရတ့ဲ သမုိင္း ရိွခ့ဲဖူးတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္ကုိယ္တုိင္ေတာ့ ေရးခ့ဲတာ မရိွပါဘူး။ သက္ႀကီးစကား သက္ငယ္ၾကား၊ ငယ္သူေတြက တစ္ဆင့္ ျပန္ေရးတာကုိေတာ့ ဦးေန၀င္းအေၾကာင္းေတြ ပါေနလုိ႔ ဆုိၿပီး စာေပစိစစ္ေရးက ခြင့္မျပဳခ့ဲပါဘူး။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၿခံထဲက လြတ္လပ္တ့ဲ ေဟာေျပာပဲြလုိ ေနရာမွာေတာင္ ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္က ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ေဖာ္ မသူေတာ္ မလုပ္ခ့ဲပါဘူး။ ဒါ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကြယ္က လွပတ့ဲ ဇာတ္ကြက္ကေလး တစ္ကြက္ပဲမဟုတ္လား ကုိေဒါင္း။

ၿပီးေတာ့ လူထုဦးလွ။ လူထုဦးလွ ဆုိရင္လည္း သတင္းစာ ဆရာႀကီး၊ စာေရးဆရာႀကီး၊ ပံုျပင္ဆရာႀကီး အျဖစ္ လူေတြက ပုိသိၾကတာပါ။ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္က လူထုဦးလွရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး ဘ၀ကုိ သိသူ နည္းမယ္။ အထက္ျမန္မာျပည္ ဖဆပလ အဖဲြ႔ႀကီးအတြက္ လူထုဦးလွ ေနာက္ကြယ္က ယူခ့ဲတ့ဲ တာ၀န္ေတြက အမ်ားႀကီးမဟုတ္လား။ ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္ရဲ႕ လွ်ဳိ႕၀ွက္ လက္ရုံးတစ္ဖက္ပဲ မဟုတ္လား။ ဖက္ဆစ္ ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ၾကေတာ့ လူထုဦးလွဟာ ဗုိလ္မွဴးႀကီး ဗထူးအတြက္ ေနာက္ကြယ္အတြက္ ေနာက္ကြယ္ကေန လက္နက္ လူသူ ရိကၡာ ရွာေဖြ ေထာက္ပ့ံေပးခ့ဲျပန္တာပါ။ ဦးလွ သူ႔ရဲ႕ လူထု သတင္းစာကုိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအာေဘာ္ သတင္းစာအျဖစ္ ထုတ္ခ့ဲတယ္ ဆုိတာ ခုေခတ္ ေႏွာင္းလူငယ္ေတြ သိခ်င္မွ သိၾကမယ္။

ဒါပါပဲ ကုိေဒါင္း။ လူထုဦးလွဟာ အမ်ားအျမင္မွာေတာ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အန္ဒါဆင္းပဲေပါ့။ ကန္႔လန္႔ကာေနာက္ကြယ္မွာေတာ့ အေရးေတာ္ပုံ တပ္သားႀကီး တစ္ေယာက္ပဲ မဟုတ္လား။

ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္၊ လူထုဦးလွတုိ႔လုိပဲ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္ ဆုိရင္လည္း ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကြယ္က လူသား တစ္ဦးပါပဲ။

ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္ဟာ ဖဆပလ အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ ဗဟုိဦးစီးအဖဲြ႔၀င္ တစ္ေယာက္ပါ။ ဂ်ပန္ေခတ္ တစ္ေလွ်ာက္လုံး ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္ ဂ်ပန္ ခုခံ ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ငန္းေတြ လွ်ဳိ႕၀ွက္ လုပ္ကုိင္ေနတာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတုိ႔ကလဲြရင္ တျခားသူေတြ ဘယ္သူမွ မသိခ့ဲၾကပါဘူး။

လြတ္လပ္ေရး ခရီး လမ္းခုလတ္မွာ ဦခ်စ္ေမာင္ ကြယ္လြန္ရွာေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကုိယ္တုိင္ သၿဂၤဳိဟ္ခ့ဲတ့ဲ အျဖစ္ဟာ ဦးခ်စ္ေမာင္ရဲ႕ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကြယ္က သမုိင္း တန္ဖုိးပဲ မဟုတ္လား။

တစ္ေခတ္ တစ္ခါတုန္းက အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တုိက္ပဲြမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒီကေန႔ ဆင္ႏဲႊေနတ့ဲ ဒီမုိကေရစီ တုိက္ပဲြထဲမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကေန တုိင္းျပည္အက်ဳိး လူထုအက်ဳိး သယ္ပုိး ထမ္းေဆာင္ခ့ဲၾကတ့ဲ ထမ္းေဆာင္ေနၾကဆဲ ျဖစ္တ့ဲ ပုဂၢဳိလ္ေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ အားလုံးက ေလးစား အသိအမွတ္ျပဳရမယ္ မဟုတ္လား ကုိေဒါင္းေရ။

အားလံုးကို သတိရလ်က္-
ေအာင္ေဝး


Saturday, June 5, 2010

Letters from Michigan -8

မစ္ရွီဂန္မွ ေပးေသာစာ - ၈
ေအာင္ေဝး
ဇြန္ ၅၊ ၂ဝ၁ဝ

မိတ္ေဆြႀကီး ကုိေဒါင္း -

က်န္းခ့ံသာလုိ႔ မာပါစ။ ခင္ဗ်ားတို႔ က်ေနာ္တို႔ ဘဝ အေတြ႔ အႀကံဳေတြထဲက လူႀကီးလူငယ္ ျပႆနာ ဆိုတာကို စဥ္းစားမိလို႔ ဒီစာ ေရးလိုက္တာပါ။

ဒီအေၾကာင္း ေျပာမယ္ ဆိုေတာ့ ဆရာႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိုင္းကို အရင္ သတိရတယ္။ ဆရာႀကီးမႈိင္း ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ အေပၚမွာ ကရုဏာ ေဒါေသာနဲ႔ ေရးဖြဲ႔ခဲ့တဲ့ ကဗ်ာေတြထဲက တခ်ဳိ႕ ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ။ “ေတာင္က်ေရ ႏြားႏွစ္ေကာင္ မဝသလိုပ ေမာင္ဘေဖ ငါးေထာင္ မရတာေၾကာင့္” ဆိုတာမ်ဳိး။

ဆရာႀကီးက သူ႔တပည့္ေတြ ျဖစ္တဲ့ သခင္စိုးနဲ႔ သခင္သန္းထြန္း တို႔ကိုလည္း “ ထမ္းပိုးတည့္တည့္ ထမ္းခဲ့ၾကတဲ့ စိုး နဲ႔ သန္း” ဆိုၿပီး ဖြဲ႔ခဲ့တာမ်ဳိး။

ဆရာႀကီးမႈိင္းက လြတ္လပ္ေရးစိတ္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစိတ္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ တပည့္တပန္းေတြ အေပၚမွာ “ႏြား” နဲ႔ ႏႈိင္းၿပီး ေရးတတ္ ဆုံးမတတ္တဲ့ အေလ့ ရွိခဲ့တာ မဟုတ္လား ကိုေဒါင္း။

အဲဒီ ထံုးစံအတိုင္း ဆရာႀကီးမႈိင္းက လူႀကီး လူငယ္ ျပႆနာကို ကဗ်ာနဲ႔ ဆံုးမခဲ့ပံုက “လူႀကီးႀကီး ႏြားႀကီးႀကီး ပံုဆြယ္။ လူငယ္ငယ္ ႏြားငယ္ငယ္ ပံုထား။ ႏြားႏွစ္ေကာင္ ခ်ဳိေထာင္ ေသြးေတာ့ ေဘးလို႔ မွတ္သား” တဲ့။

လူႀကီးလူငယ္ ျပႆနာ ဆိုတာကေတာ့ ေခတ္တိုင္းမွာ ရွိတာေပါ့ေလ။ အဓိကကေတာ့ လူငယ္ေတြက လူႀကီးေတြရဲ႕ ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔ အနစ္နာခံမႈနဲ႔ အစဥ္အလာကို ေလးစားရမယ္။ လူႀကီးေတြကလည္း လူငယ္ေတြရဲ႕ ရဲရင့္ တက္ၾကြမႈနဲ႔ စြမ္းရည္ သတၱိကို အသိ အမွတ္ျပဳရမယ္ မဟုတ္လား။

ကိုေဒါင္းေရ - က်ေနာ့္ ကိုယ္ေတြ႔ ျပန္ေျပာရရင္ က်ေနာ့္ NLD မွာ ဧရာဝတီတိုင္း စည္းရံုးေရး လုပ္ခဲ့တုန္းက ပါတီတြင္း အဖြဲ႔ခ်ဳပ္တြင္း ျပႆနာတခ်ဳိ႕ကို ေျဖရွင္းရင္း လူငယ္စိတ္နဲ႔ ခပ္ျပတ္ျပတ္ လုပ္မိတာမ်ဳိး ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ က်ေနာ့္ကို အလြန္အကြ်ံမရွိ အမွားအယြင္း မျဖစ္ေအာင္ ေဘးကေန တေလွ်ာက္လံုး လိုက္ၿပီး ထိန္းေပးေနတာက က်ေနာ္တို႔ တိုင္းစည္းထဲကပဲ။ ဦးျမရွိန္ တဲ့။ ဦးျမရွိန္က အရင္ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာက အယ္ဒီတာ တေယာက္ပါ။ သူက လူႀကီး၊ က်ေနာ္က လူငယ္ ဆိုပါေတာ့။

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ အဲဒီလို လူငယ္တေယာက္ကို ထိန္းဖို႔ လူႀကီး တေယာက္ကို ေတာကေန ျပန္လိုက္ ေခၚခဲ့ရဖူးတယ္ ဆိုတဲ့ သမိုင္း ရွိခဲ့တယ္ မဟုတ္လား ကိုေဒါင္း။

ဖဆပလ ေခတ္ဦး အစကေပါ့ေနာ္။ ေရႊတိဂံု အလယ္ပစၥယံ အစည္းအေဝးမွာ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိ၊ ဆရာဦးရာဇာတ္၊ ဟသၤာတဦးျမ၊ ေပ်ာ္ဘြယ္ဦးျမတို႔က ဝါရင့္ႏိုင္ငံေရး သမားႀကီး ဘႀကီးဘေဖကို ဖဆပလ အဖြဲ႔ႀကီးရဲ႕ ဥကၠ႒ တင္ဖို႔ တိုင္ပင္ထားၾကၿပီးသား။

ဒါေပမဲ့ တကယ္ အစည္းအေဝးက်ေတာ့ ဘႀကီးဘေဖက ထၿပီး ဥကၠ႒ အျဖစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို အဆိုျပဳပါတယ္လည္း ဆုိေရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဟာ - က်ေနာ္ ငယ္ပါေသးတယ္ ဘႀကီးတို႔ လူႀကီးပိုင္းကပဲ လုပ္ပါလို႔ ျငင္းတာေပါ့။ ေနာက္ေတာ့ လူထု ပရိသတ္ႀကီးကပါ ဘႀကီးဘေဖရဲ႕ အဆိုကို အၾကြင္းမဲ့ ေထာက္ခံပါတယ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မျငင္းပါနဲ႔ ဆိုေတာ့မွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ဥကၠ႒ အျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့တာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အသက္က (၃ဝ) ေက်ာ္ေလးပဲ ရွိေသးတယ္။

ဒီလို သူ႔ကို ဥကၠ႒ တင္ခဲ့တဲ့ ဘႀကီးဘေဖကို သူကိုယ္တိုင္ ျပန္ၿပီး တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ အျဖစ္ကေန ႏုတ္ထြက္ခိုင္းခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းေလးကလည္း ရွိေသးတယ္ မဟုတ္လား ကိုေဒါင္း။

ရန္ကုန္အေရွ႕ပိုင္းအမတ္ ဘႀကီးဘေဖကို အေၾကာင္းတစံုတခုနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ႏုတ္ထြက္ခိုင္းတဲ့ ကိစၥ ေပၚလာေတာ့ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိတို႔၊ ဆရာႀကီး ဦးရာဇာတ္တို႔၊ ဟသၤာတဦးျမ၊ ေပ်ာ္ဘြယ္ဦးျမတို႔ ေခါင္းခ်င္း ရိုက္ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို အနီးကပ္ ထိန္းဖို႔ေတာ့ လူႀကီး တေယာက္ လိုအပ္ေနၿပီ သခင္ႏုကို ျပန္လိုက္ေခၚမွ ျဖစ္ေတာ့မယ္ လို႔ ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ခဲ့ၾကတာ မဟုတ္လား ကိုေဒါင္း။

သခင္ႏု (ကိုႀကီးႏု) နဲ႔ ကိုေအာင္ဆန္းတို႔ ဆိုတာက ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ တကသမွာ လုပ္ေဖာ္ ကိုင္ဖက္ ညီအစ္ကိုေတြ မဟုတ္လား။ ၁၉၃၆ အိုးေဝမဂၢဇင္းက ဦးၫိဳျမရဲ႕ ငရဲေခြးႀကီး လြတ္ေနၿပီ ေပးစာ အေရးေၾကာင့္ တကၠသိုလ္ အာဏာပိုင္က မဂၢဇင္းတာဝန္ခံ ကိုေအာင္ဆန္းကို ေက်ာင္းထုတ္လိုက္ေတာ့ ကိုႀကီးႏုက ဒါကို ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္တဲ့ အေနနဲ႔ သူရထားတဲ့ ဘီေအဘြဲ႕ကို ျပန္အပ္ပစ္လိုက္တဲ့ သမိုင္းက သူတို႔ ညီေနာင္ ကိုႀကီးႏုနဲ႔ ဗိုလ္ေအာင္ဆန္း ၾကားမွာ ရွိၿပီးသား မဟုတ္လား။

ဖဆပလက လူႀကီးေတြက လူလႊတ္ၿပီး လိုက္ေခၚတာနဲ႔ ေမာ္ကြ်န္းဘက္မွာ စာသြားေရးေနတဲ့ သခင္ႏု ရန္ကုန္ ျပန္ေရာက္လာပါတယ္။ သခင္ႏုက ႏိုင္ငံေရး မလုပ္ေတာ့ဘူး စာပဲ ေရးေတာ့မယ္ ဆိုၿပီး ေတာကို ျပန္ေနခဲ့တာပါ။ အခု ျပန္ေရာက္လာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဦးႏုကို - ကိုႀကီးႏု ဖဆပလအဖြဲ႕ ဒုတိယ ဥကၠ႒ အျဖစ္ တာဝန္ယူပါလို႔ ဆိုေတာ့ ဦးႏု ႏိုင္ငံေရးထဲ ျပန္ေရာက္တာပါပဲ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ဦးႏု လက္တြဲၿပီး မၿပီးဆံုးေသးတဲ့ လြတ္လပ္ေရး ေရွ႕ခရီးလမ္းကို ဆက္လွမ္းခဲ့ၾကတာပါပဲ။

ေအာင္ဆန္း - အက္တလီ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ၿပီးလို႔ မၾကာခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ၾကံခံခဲ့ရတယ္။ ဦးႏုက ဆက္လက္ ဦးေဆာင္ၿပီး ႏု - အက္တလီ စာခ်ဳပ္နဲ႔ လြတ္လပ္ေရးကို ရယူခဲ့တယ္ေလ။

ဘယ္ေခတ္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ လူႀကီးလူငယ္ ျပႆနာ ဆိုတာကေတာ့ ရွိစၿမဲပါပဲ။ မွန္ကန္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အျမင္နဲ႔ မွန္ကန္တဲ့ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ ေျဖရွင္းမယ္ ဆိုရင္ ျပႆနာ ၿပီးေျပရံုသာမက ေရွ႕ဆက္ တိုက္ပြဲဝင္ဖို႔ လူႀကီးလူငယ္ ေပါင္းစည္းေရး အင္အားသစ္ကို ရလာတာပါပဲ။

လူငယ္ေတြက လူႀကီးေတြကို ေလးစားရမယ္။ လူႀကီးေတြကလည္း လူငယ္ေတြကို အသိအမွတ္ ျပဳရမယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီမိုကေရစီ တိုက္ပြဲထဲမွာ လူႀကီးရယ္လို႔ မဟုတ္ လူငယ္ရယ္လို႔ မဟုတ္ ဘံုရန္သူကို အတူတကြ လက္တြဲ တိုက္ခိုက္ေနသူေတြ အျဖစ္ အျပန္ အလွန္ နားလည္ ယံုၾကည္ေနဖို႔ပါပဲ။

အားလံုးကို သတိရလ်က္-
ေအာင္ေဝး

(မစ္ရွီဂန္မွ ေပးေသာစာ - ၈ ကုိ လြတ္လပ္သည့္ အာရွအသံ www.rfa.org/burmese က ထုတ္လႊင့္ခ့ဲၿပီး ျဖစ္သည္။)