Letters from Michigan - 9

မစ္ရွီဂန္မွ ေပးေသာစာ - ၉

မိတ္ေဆြႀကီး ကုိေဒါင္း -

က်န္းခ့ံသာလုိ႔ မာပါစ။ ဒီတစ္ခါေတာ့ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကြယ္က ပုဂၢဳိလ္ေတြအေၾကာင္း ေတြးမိတာေလး ေျပာၾကည့္ခ်င္တယ္။ သမုိင္းမွာ လူထုတုိက္ပဲြမွာ အေရးေတာ္ပုံေတြမွာ အလြန္ အေရးပါတ့ဲ တာ၀န္ေတြကုိ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကေန လူမသိ၊ သူမသိ ထမ္းေဆာင္သြားခ့ဲၾကသူေတြ အေၾကာင္း က်ေနာ္ ေျပာခ်င္တာပါ။

ဆရာႀကီး မင္းသု၀ဏ္ရဲ႕ ‘ဖုိးေမာင္လာၿပီ’ နဲ႔ ‘သူ႔မွာတမ္း’ ကဗ်ာ ႏွစ္ပုဒ္မွာ အမ်ားအတြက္ ကုိယ္က်ဳိးစြန္႔ အနစ္နာခံသြားတ့ဲ အညတရေတြ အေၾကာင္းကုိ ဆရာႀကီး မင္းသု၀ဏ္က ဂုဏ္ျပဳ ေရးဖဲြ႔ထားခ့ဲတာ အားလုံး ဖတ္ဖူးၾကမွာပါ။

အခု က်ေနာ္ ေတြးမိ သတိရမိတ့ဲ သူေတြကေတာ့ အညတရေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ သူတုိ႔ဟာ ႏုိင္ငံသိ ကမၻာသိ ပုဂၢဳိလ္ႀကီးေတြပါ။ ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ဟာ စာေရးဆရာ သတင္းစာဆရာႀကီးေတြပါ။

သူတုိ႔ဟာ စာေရးဆရာအျဖစ္ သတင္းစာဆရာအျဖစ္ သူတုိ႔ ဘ၀ ျဖတ္သန္းမႈထဲမွာ ထင္ရွားၿပီးသားပါ။ က်ေနာ္က သူတုိ႔ကုိ ကန္႔လန္႔ကာေနာက္က လူေတြ လုိ႔ ဘာေၾကာင့္ ေျပာရတာလဲ ဆုိရင္ေတာ့ ဒီလုိပါ ကုိေဒါင္း။ သူတုိ႔ရဲ႕ နုိင္ငံေရးဘ၀ကုိ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္က ဘယ္တုန္းကမွ ဟိတ္ဟန္လုပ္ ဂုဏ္ေဖာ္ၿပီး ထုတ္ေျပာခ့ဲတာမ်ဳိး မရိွခ့ဲလုိ႔ပါပဲ။

သူတုိ႔ကေတာ့ တျခားသူေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္၊ လူထုဦးလွ နဲ႔ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္တုိ႔ပါပဲ။ ဒီ စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာရာႀကီးေတြဟာ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးတ့ဲ အခန္းက႑က ပါ၀င္ခ့ဲၾကတယ္ ဆုိတာ ေႏွာင္းလူငယ္ေတြ သိမွ ျဖစ္မယ္ ကုိေဒါင္း။

ဒီပုဂၢဳိလ္ႀကီးေတြရဲ႕ စာေပ ဘ၀ကုိေတာ့ လူအမ်ား သိၿပီးသားပါ။ ဒါေပမ့ဲ သူတုိ႔ရဲ႕ နုိင္ငံေရးဘ၀ကုိက်ေတာ့ သိသူ နည္းပါလိမ့္မယ္။ ဒါကလည္း ကာယကံရွင္ေတြ ကုိယ္ႏိႈက္က မလုိအပ္ဘဲ ထုတ္မေျပာခ့ဲလုိ႔က တစ္ေၾကာင္း ျဖစ္မယ္။

ဥပမာ ဆုိပါေတာ့ ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္။ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္ ဆုိရင္ လြတ္လပ္ေရး ေမာ္ကြန္း၀င္ ပုဂၢဳိလ္ပါ။ သူ ေမာ္ကြန္း၀င္တစ္ဦး ဆုိတာ သိသူ နည္းပါတယ္။ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္၊ လူထု ေဒၚအမာ၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း တုိ႔ဟာ ၁၉၁၅ တစ္ႏွစ္တည္းဖြားေတြပါ။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက အာဇာနည္။ လူထုေဒၚအမာက ၁၉၃၆ တကၠသုိလ္သပိတ္ေမွာက္ ေက်ာင္းသူ၊ ဗကသ အေမ။ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္က်ေတာ့ေကာ။

ဂ်ပန္ေခတ္ မရမ္းၿခံ စစ္၀န္ႀကီးရုံးမွာ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္က ဟန္ေဆာင္ စာေရးမ ၀င္လုပ္တယ္။ သူက တစ္ဦးတည္းေသာ စစ္သမီး ဆုိၾကပါစုိ႔ရဲ႕။ အဲဒီအခ်ိန္က ေရႊေတာင္ၾကားမွာ ဆရာႀကီး သခင္ကုိယ္ေတာ္မိႈင္း၊ သခင္ႏု၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္သန္းထြန္း စတ့ဲ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေနၾကပါတယ္။

ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္က စစ္ရုံးမွာ လူလစ္ၿပီ ဆုိရင္ ရုံးနဲ႔ မလွမ္းမကမ္းမွာရိွတ့ဲ မီးဖုိေခ်ာင္လုိ ေနရာကေလးကုိ သြားသြားၿပီး ေရဒီယုိ ခုိးခုိး နားေထာင္ရတယ္။ ေရဒီယုိက လာတ့ဲ ကမၻာ့သတင္း အထူးသျဖင့္ စစ္ေရးသတင္းေတြကုိ လုိက္ၿပီး ကူးရတယ္။ ဒီ လွ်ဳိ႕၀ွက္သတင္းေတြကုိ ဆဲြျခင္းကေလးထဲ ဖုံးဖိထည့္ သုိသုိသိပ္သိပ္ လက္က ဆဲြၿပီး ေရႊေတာင္ၾကားက သခင္ႏုတုိ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတုိ႔ ဆီကုိ သြားသြားပုိ႔ရတယ္။ အင္မတန္ လွ်ဳိ႕၀ွက္ လုပ္ခ့ဲရတ့ဲ အလုပ္ေပါ့။ ၿပီးေတာ့ အင္မတန္လည္း အႏၱရာယ္မ်ားတ့ဲ အလုပ္ပဲ ကုိေဒါင္း။

အဲဒီတုန္းက ဂ်ပန္က ေရဒီယုိနားမေထာင္ရ လုိ႔ အမိန္႔ ထုတ္ထားတာ။ နားေထာင္တ့ဲသူ ေသဒဏ္ လုိ႔ ေၾကညာထားတာကလား။ အဲဒီလုိ အသက္နဲ႔ ရင္းၿပီး လုပ္ခ့ဲရတ့ဲ သမုိင္း ရိွခ့ဲဖူးတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္ကုိယ္တုိင္ေတာ့ ေရးခ့ဲတာ မရိွပါဘူး။ သက္ႀကီးစကား သက္ငယ္ၾကား၊ ငယ္သူေတြက တစ္ဆင့္ ျပန္ေရးတာကုိေတာ့ ဦးေန၀င္းအေၾကာင္းေတြ ပါေနလုိ႔ ဆုိၿပီး စာေပစိစစ္ေရးက ခြင့္မျပဳခ့ဲပါဘူး။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၿခံထဲက လြတ္လပ္တ့ဲ ေဟာေျပာပဲြလုိ ေနရာမွာေတာင္ ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္က ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ေဖာ္ မသူေတာ္ မလုပ္ခ့ဲပါဘူး။ ဒါ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကြယ္က လွပတ့ဲ ဇာတ္ကြက္ကေလး တစ္ကြက္ပဲမဟုတ္လား ကုိေဒါင္း။

ၿပီးေတာ့ လူထုဦးလွ။ လူထုဦးလွ ဆုိရင္လည္း သတင္းစာ ဆရာႀကီး၊ စာေရးဆရာႀကီး၊ ပံုျပင္ဆရာႀကီး အျဖစ္ လူေတြက ပုိသိၾကတာပါ။ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္က လူထုဦးလွရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး ဘ၀ကုိ သိသူ နည္းမယ္။ အထက္ျမန္မာျပည္ ဖဆပလ အဖဲြ႔ႀကီးအတြက္ လူထုဦးလွ ေနာက္ကြယ္က ယူခ့ဲတ့ဲ တာ၀န္ေတြက အမ်ားႀကီးမဟုတ္လား။ ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္ရဲ႕ လွ်ဳိ႕၀ွက္ လက္ရုံးတစ္ဖက္ပဲ မဟုတ္လား။ ဖက္ဆစ္ ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ၾကေတာ့ လူထုဦးလွဟာ ဗုိလ္မွဴးႀကီး ဗထူးအတြက္ ေနာက္ကြယ္အတြက္ ေနာက္ကြယ္ကေန လက္နက္ လူသူ ရိကၡာ ရွာေဖြ ေထာက္ပ့ံေပးခ့ဲျပန္တာပါ။ ဦးလွ သူ႔ရဲ႕ လူထု သတင္းစာကုိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအာေဘာ္ သတင္းစာအျဖစ္ ထုတ္ခ့ဲတယ္ ဆုိတာ ခုေခတ္ ေႏွာင္းလူငယ္ေတြ သိခ်င္မွ သိၾကမယ္။

ဒါပါပဲ ကုိေဒါင္း။ လူထုဦးလွဟာ အမ်ားအျမင္မွာေတာ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အန္ဒါဆင္းပဲေပါ့။ ကန္႔လန္႔ကာေနာက္ကြယ္မွာေတာ့ အေရးေတာ္ပုံ တပ္သားႀကီး တစ္ေယာက္ပဲ မဟုတ္လား။

ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္၊ လူထုဦးလွတုိ႔လုိပဲ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္ ဆုိရင္လည္း ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကြယ္က လူသား တစ္ဦးပါပဲ။

ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္ဟာ ဖဆပလ အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ ဗဟုိဦးစီးအဖဲြ႔၀င္ တစ္ေယာက္ပါ။ ဂ်ပန္ေခတ္ တစ္ေလွ်ာက္လုံး ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္ ဂ်ပန္ ခုခံ ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ငန္းေတြ လွ်ဳိ႕၀ွက္ လုပ္ကုိင္ေနတာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတုိ႔ကလဲြရင္ တျခားသူေတြ ဘယ္သူမွ မသိခ့ဲၾကပါဘူး။

လြတ္လပ္ေရး ခရီး လမ္းခုလတ္မွာ ဦခ်စ္ေမာင္ ကြယ္လြန္ရွာေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကုိယ္တုိင္ သၿဂၤဳိဟ္ခ့ဲတ့ဲ အျဖစ္ဟာ ဦးခ်စ္ေမာင္ရဲ႕ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကြယ္က သမုိင္း တန္ဖုိးပဲ မဟုတ္လား။

တစ္ေခတ္ တစ္ခါတုန္းက အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တုိက္ပဲြမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒီကေန႔ ဆင္ႏဲႊေနတ့ဲ ဒီမုိကေရစီ တုိက္ပဲြထဲမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကေန တုိင္းျပည္အက်ဳိး လူထုအက်ဳိး သယ္ပုိး ထမ္းေဆာင္ခ့ဲၾကတ့ဲ ထမ္းေဆာင္ေနၾကဆဲ ျဖစ္တ့ဲ ပုဂၢဳိလ္ေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ အားလုံးက ေလးစား အသိအမွတ္ျပဳရမယ္ မဟုတ္လား ကုိေဒါင္းေရ။

အားလံုးကို သတိရလ်က္-
ေအာင္ေဝး