an article from Cherry Mag:

ပုိ႔စ္ေမာ္ဒန္၊ ဗဟုရာဇ္ကဗ်ာ

ညက ကဗ်ာတပုဒ္ ဖတ္ခ့ဲသည္။
ေႏြေႏွာင္း ေႏြဦးစ၊ ျမဴေ၀မႈန္၍ ေနေရာင္မိႈင္းရီေသာ ေငြ႔ျပာျပာ တနံနက္ခင္းမွာ ျဖစ္သည္။ ႏွင္းျမဴေတာထဲမွာ မိမိ တုိး၀င္ ေလွ်ာက္လွမ္းလာခ့ဲသည္။ နံနက္ခါ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ေရဒီယုိကေလး ဖြင့္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္သည့္အက်င့္ကုိ မိမိလုပ္ခ့ဲတာ ၾကာၿပီ။ အထူးသျဖင့္ နံနက္ဦး ေနေရာင္မွ်င္ျမေအာက္မွာ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ေနေရာင္ဦးသည္ လူ၏စိတ္ႏွင့္ ခႏၶာကုိယ္ကုိ က်န္းမာလန္းျဖာေစပါသည္။ နံနက္ ေနေရာင္ႏုႏုႏွင့္ ျပည့္ျပည့္၀၀ ထိေတြ႔ရပါက ညဘက္တြင္ ေကာင္းစြာအိပ္ေပ်ာ္သည္ဟု ေဆးပညာရွင္တုိ႔က ဆုိေပသည္။ ယခုအခါ မိမိအသက္ ငါးဆယ္ေက်ာ္ၿပီ။ မငယ္ေတာ့ပါ။ လူငယ္ဘ၀ကလုိ မုိက္မုိက္ကန္းကန္း ေပေပေတေတ ေနလုိ႔မျဖစ္ေတာ့ပါ။ အသက္ဉာဏ္ ေစာင့္တရားကုိ မိမိ ရလာသည္။ ထူးအိမ္သင္ ကြယ္လြန္သြားစဥ္က ေန႔ျမင္ညေပ်ာက္တရားကုိ မိမိ ရလုိက္သည္။ ထုိအခါ မိမိ က်န္းမာေရးကုိ ပုိမုိဂ႐ုစုိက္လာရသည္။ အရက္ႏွင့္ ေဆးလိပ္ကုိ မိမိ တိခနဲ ျဖတ္ပစ္ခ့ဲတာ ၾကာၿပီ။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ႏွစ္စကတည္းက ျဖစ္သည္။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြ ေလွ်ာ့ပစ္၊ အလုိရမၼက္ေတြ၊ ကိေလေသာေတြ၊ ဆႏၵေတြ ေလွ်ာ့ပစ္။ မိမိကုိယ္မိမိ နားခ်ေနရသည္။ က်န္းမာေရးကုိ ဂ႐ုစုိက္၊ မိမိကုိယ္မိမိ တုိက္တြန္းေနရသည္။
သုိ႔ျဖင့္ ယခုအခါ နံနက္လင္းလွ်င္ မိမိ ဓာတ္ႀကီးေလးပါးႏွင့္ ညားရေတာ့သည္။ တနည္း ဓာတ္ႀကီးေလးပါးေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ရေတာ့သည္။ ေရေျမေလမီး ဓာတ္ႀကီးေလးပါးႏွင့္ မိမိ မလြတ္မကင္း ျဖစ္ေနရေတာ့သည္။


နံနက္ေစာေစာ အိပ္ရာက ထထျခင္း 'ေရ' မတ္ခြက္ႀကီးတစ္ခြက္ ျပည့္ျပည့္ အ၀ေသာက္ပါသည္။ ေရေသာက္ၿပီး သန္႔စင္ခန္း၀င္၊ သြားတုိက္၊ မ်က္ႏွာသစ္ၿပီးေသာ မိမိ ေရဒီယုိကေလးဖြင့္ၿပီး 'ေျမ' ႀကီးေပၚ လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ပါသည္။ နံနက္ခင္း 'ေလ'သန္႔ေလေအးကုိ တ၀႐ွဴပါသည္။ 'မီး'ဓာတ္ေပးေသာ ေနေရာင္ျခည္ျဖာလက္ေသာ ကြင္းျပင္က်ယ္ လြတ္လပ္သည့္ေနရာကုိ ေရြး၍ မိမိ ေလွ်ာက္ပါသည္။ ဒါ မိမိရဲ႕ဓာတ္ႀကီးေလးပါး နံနက္ခင္း ေလ့က်င့္ခန္းျဖစ္ပါသည္။
ကုိယ္က်န္းမာေစဖုိ႔ မက်န္းမာေစမယ့္အရာေတြကုိ ေလွ်ာ့ရသည္။ အထူးသျဖင့္ မိမိ ငယ္စိတ္ငယ္မာန္ကုိ ေလွ်ာ့ရသည္။ အတုိင္းအတာတခုအထိေတာ့ ရသလုိ ရိွသည္။ သုိ႔ေသာ္ မိမိယုံၾကည္ခ်က္ စိတ္ဓာတ္ကုိေတာ့ ေလွ်ာ့လုိ႔မရ။ ဘယ္လုိနည္းနဲ႔မွ မရ။ မိမိယုံၾကည္ခ်က္ကုိ မိမိယုံၾကည္ေနဆဲျဖစ္သည္။ လက္ရိွ မိမိေရးေနတ့ဲစာေတြ ကဗ်ာေတြထဲမွာ ကုိယ့္ယုံၾကည္ခ်က္ကုိ ကုိယ္ ျပန္သစၥာေဖာက္သည့္ အေရးအသားမ်ဳိးေတြ ပါမလာေအာင္ ဂ႐ုစုိက္ရမည္။
အကယ္၍ မိမိစာအုပ္တအုပ္တေလထဲမွာ ဒါမ်ဳိး သစၥာေဖာက္တာေတြ ပါတယ္လုိ႔ စာဖတ္ပရိသတ္က ထင္ျမင္ယူဆမိရင္လည္း တခါတည္း ေအာင္ေ၀းရဲ႕စာအုပ္ေတြကုိ ဆဲြသာ လႊင့္ပစ္လုိက္ပါေတာ့။
မိမိကေတာ့ ကုိယ္ယုံၾကည္လုိ႔ ရဲရဲေလွ်ာက္ခ့ဲတ့ဲ လမ္းေပၚမွာ ယုံယုံၾကည္ၾကည္ ဆက္ေလွ်ာက္လွမ္္းေနပါ၏။ မိမိယုံၾကည္တာကုိပဲ မိမိ ယုံၾကည္ခ်င္ပါ၏။
ေရဒီယုိကေလးဖြင့္ၿပီး မိမိ ေလွ်ာက္လွမ္းလာေနခ့ဲပါသည္။ ျမဴကဲြေပၿပီ။ ေနေရာင္ ၀င္းလာသည္။ ရင္ထဲမွာလည္း ရွင္းေနသည္။
ထုိနံနက္ခင္းက ေရာင္လင္းက်င္းေသာ ကြင္းျပင္က်ယ္ကုိျဖတ္ကာ မိမိ အိမ္ျပန္လာခ့ဲသည္။ အိမ္ေရာက္ေတာ့ မိမိ ညတုန္းက ဖတ္ခ့ဲေသာ ကဗ်ာကုိ ျပန္ဖတ္သည္။ ကဗ်ာမွာ 'ရာမ်ဳိး'၏ကဗ်ာျဖစ္သည္။
အရသာ
ရာမ်ဳိး

ဒီဘက္ေခတ္မွာ
မာ့က္စ္၀ါဒအေၾကာင္း
မေျပာခ်င္ေတာ့ဘူး။
ဒီဘက္ေခတ္မွာ
အျဖဴအမည္း႐ုပ္ရွင္ေတြထဲက
မင္းသား'ေရႊဘ'အေၾကာင္း
ဒီဘက္ေခတ္ကုိ
ျဖတ္ေလွ်ာက္ဖုိ႔
သမုိင္းစာအုပ္ကုိလွန္ဖတ္ရင္း
ပက္လက္ကုလားထုိင္ေပၚ
အိပ္ေပ်ာ္သြားခ့ဲတ့ဲ
ေန႔တခ်ဳိ႕ရိွရဲ႕။
ဘ၀မွာအဆင္မေျပတ့ဲ
ေန႔တခ်ဳိ႕မွာ
ကုိယ့္ကုိယ္ကိုယ္
လိမ္ညာခံရတာေတြကုိ
ျပန္သတိရလာမိတယ္။
လူငယ္ဘ၀မိုက္ခ့ဲရတာေတြ
လူငယ္ဘ၀ႀကိဳက္ခ့ဲရတာေတြ
တိမ္္ေတြလုိ
အစုိင္အခဲလုိက္ရိွေပမ့ဲ
မ႐ြာသြန္းေတာ့ပါဘူး။
မေတာ္တဆ
လမ္းေပၚမွာ
ေငြစေၾကးစ ေတြ႔တတ္ေပမ့ဲ
ကုိးကြယ္စရာသူရဲေကာင္းက် အရွားသား
ဒီအရပ္မွာ ဒီပန္း ပြင့္အပ္တယ္လုိ႔
အသိအျမင္ေတြ မ်ားေပမ့ဲ
ဒီလုိလူစားမ်ဳိးက် တကယ္တမ္း ရိွမထင္ဘူး
တေန႔မွာ
ခင္ဗ်ားလည္း
ေအာင္ျမင္ခ်င္ပါလိမ့္မယ္
ေအာင္ျမင္မႈဆုိတာ
ျမက္ခင္းစိမ္းစိမ္းႀကီးေပၚ
ထုိင္ေနရတ့ဲ
အရသာနဲ႔တူရင္ေတာ့
ကြ်န္ေတာ္လည္း လုိခ်င္ပါတယ္။

(ရနံ႔သစ္၊ မတ္ ၂၀၀၆)
ယေန႔ ဗဟု၀ါဒေခတ္ကမၻာႀကီးမွာ တူ႐ူခ်က္(rend)ဟု ဆုိေသာ လမ္းေၾကာင္းႀကီး အဓိကအားျဖင့္ ႏွစ္ခုရိွမည္ဟု ဆုိသည္။
ယင္းတုိ႔မွာ Democratization ႏွင့္ Globalization တုိ႔ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး က႑ အသီးသီးတြင္ ဒီမုိကေရစီျပဳေရး ႏွင့္ ကမၻာျပဳေရးတုိ႔ လႊမ္းၿခဳံ အေရးပါလာျခင္းျဖစ္သည္။
မိမိတုိ႔ စာေပမွာေရာ။
စာေပမွာေတာ့ ယေန႔ကမၻာ့စာေပတြင္ အဓိက စာေပအေတြးအေခၚ ေရစီးေၾကာင္းႀကီး သုံးေၾကာင္း ျဖတ္သန္းစီးဆင္းေနသည္ဟု ပညာရွင္တုိ႔ ဆုိပါသည္။ ယင္းတုိ႔ကား
၁။ ပုိ႔စ္ေမာ္ဒန္လမ္းေၾကာင္း (Post Mordermism)
၂။ ပုိ႔စ္မာ့က္စ္လမ္းေၾကာင္း (Post Marxism)
၃။ ဣတၱိယလမ္းေၾကာင္း (မိန္းမသား၀ါဒ) (Femenism)
(အက်ယ္ကုိ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ - စာေပသေဘာတရား အေျခခံက်မ္း၊ ပထမအႀကိမ္၊ ၁၉၉၆၊ မုံေ႐ြးစာအုပ္တုိက္ ႏွင့္ မင္းခက္ရဲ - ပုိ႔စ္ေမာ္ဒန္ေလာကအျမင္၊ ပထမအႀကိမ္၊ ၂၀၀၆၊ ၀ိမုတၱိစာေပ တုိ႔တြင္ ႐ႈပါ။)
ယခုအခါ ကမၻာႀကီးတြင္ ေျပာင္းလဲသြားခ့ဲၿပီျဖစ္သည္။ ဂႏၳ၀င္မာ့က္စ္၀ါဒသည္ ျပတုိက္ထဲ ေရာက္သြားခ့ဲၿပီျဖစ္သည္။ မိမိ ၀န္ခံရမည္။ ရာမ်ဳိးက သူ႔ကဗ်ာထဲမွာ -
“လူငယ္ဘ၀ မုိက္ခ့ဲရတာေတြ
လူငယ္ဘ၀ႀကိဳက္ခ့ဲရတာေတြ” ဟု ေရးထားသလုိ မိမိလည္း ငယ္စဥ္က လက္၀ဲ၀ါဒကုိ ႀကိဳက္ခ့ဲၿပီး၊ လက္၀ဲစာအုပ္ေတြ ႀကိဳက္ခ့ဲၿပီး၊ စာသင္ခန္းႏွင့္ေ၀းေအာင္ မုိက္ခ့ဲဖူးေၾကာင္း၊ နရသိန္ကႏၱာရထဲေရာက္ေအာင္ မုိက္ခ့ဲဖူးေၾကာင္း ၀န္ခံပါသည္။
ယခု ပုိ႔စ္မာ့က္စ္စာေပလမ္းေၾကာင္း အေတြးအေခၚသစ္ကေတာ့ လူသား၏ ဂုဏ္ရည္ဂုဏ္ေသြး(Humanity)ကုိ အာ႐ုံစုိက္ေပသည္။ ပုိ႔စ္မာ့က္စ္စာေပအျမင္အရ လူ၏ တသီးပုဂၢလသေဘာ (Individuality)တြင္ အေရးတႀကီး လက္ခံရမည့္အရာ ျဖစ္ပါသည္။ ပုိ႔စ္မာ့က္စ္လမ္းေၾကာင္းစာေပက လူ၏ အတြင္းစိတ္ခံစားသူ(Inner Feeling)ကုိ ေလးစားသည္။ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ခ်က္ (Freedom of expression)ကုိ က်င့္သုံးသည္။
“အရသာ” ကဗ်ာကုိ ေရးလုိက္ေသာ ကဗ်ာဆရာ“ရာမ်ဳိး”မွာ လူငယ္တေယာက္ ျဖစ္ပါသည္။ သူသည္ ဆရာဒဂုန္တာရာ အလုိအရ စတုတၳမ်ဳိးဆက္က ျဖစ္သည္။ ရာမ်ဳိးသည္ မ်ဳိးဆက္သစ္၊ သမုိင္းသိစိတ္ရိွသူ၊ အစဥ္အလာကုိ ဆက္ခံႏုိင္သူ၊ လူငယ္၊ ကဗ်ာဆရာ။
ရာမ်ဳိးက သူ႔ဘ၀ (ကဗ်ာဆရာဘ၀) အဓိပၸာယ္ႏွင့္သူ၊ ထုိကဗ်ာကုိ ေရးလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ရာမ်ဳိးမွာ ေတာင္တြင္းႀကီးကဗ်ာ လႈပ္ရွားမႈထဲမွ ႐ုန္းကန္ပြင့္လာသူျဖစ္သည္။ ေတာင္တြင္းေမာင္မုန္းမာန္၊ ေမာင္သက္လႊာ(ေတာင္တြင္း)၊ ေမာင္ခုိင္မုိး(ၿမိဳ႔သစ္)၊ ေမာင္ၾကည္သာ၊ ေမာင္ခင္သာ၊ ထြန္းေ၀ျမင့္၊ ၀င္းေဌးဦး(မင္းဘူး)၊ လိႈင္မြန္(မင္းဘူး)၊ ခ်စ္ေလးျမတ္(၀မ္းတြင္း)၊ ေမာင္စူးရွ၊ ေတာင္တြင္းယဥ္မင္းႀကိဳင္၊ ေမာင္ယဥ္ညြန္႔(ေတာင္တြင္း) စသည္ျဖင့္ ထုိကဗ်ာဆရာမ်ားမွာ ရာမ်ဳိးတုိ႔အရင္ ေရွ႔မ်ဳိးဆက္က ေတာင္တြင္းကဗ်ာအင္အားစုျဖစ္သည္။
ယခုေခတ္ေပၚကဗ်ာေခတ္မွာ ရာမ်ဳိးသည္ ေန၀န္ဦး၊ ေ၀ဦးကုိ၊ သစၥာပုိင္စုိး၊ တင္ထြန္းလင္း စသူတုိ႔ႏွင့္အတူ ေခတ္ၿပိဳင္လူငယ္ မ်ဳိးဆက္သစ္ ေတာင္တြင္းကဗ်ာအင္အားစုထဲမွျဖစ္သည္။
ရာမ်ဳိးက သူ႔ကဗ်ာထဲမွာ သူကိုယ္တုိင္(သုိ႔မဟုတ္ သူတုိ႔မ်ဳိးဆက္) လိမ္ညာခံရတာကုိ ေျပာသည္။ ကုိးကြယ္စရာ သူရဲေကာင္းရွားသည္ဟု ေျပာသည္။ ရာမ်ဳိးအေနႏွင့္ မ်ဳိးဆက္ေဟာင္းအေပၚ စဲြခ်က္တင္လုိဟန္လား၊ ဒီကေန႔မွာ ရာမ်ဳိးတုိ႔လုိ လူငယ္ေတြအတြက္ ideal စံျပဳပုဂၢဳိလ္ Role Model ရွာမေတြ႔တာလား။

“ဒီအရပ္မွာ ဒီပန္းပြင့္အပ္တယ္လုိ႔
အသိအျမင္ေတြ မ်ားေပမ့ဲ
ဒီလုိလူစားမ်ဳိးက် တကယ္တမ္းရိွမထင္ဘူး”
ရာမ်ဳိးတုိ႔စိတ္ထဲကုိေတာ့ အဆုိးျမင္၀ါဒေတြ ၀င္မလာေစလုိပါ။ ဒီအရပ္မွာ ဒီပန္းပြင့္အပ္တယ္ ဆုိတာကုိ ရဲရဲ ယုံၾကည္ဖုိ႔ပဲ အေရးႀကီးပါသည္။ ယုံၾကည္တယ္ဆုိလွ်င္ တေန႔မွာ ေကာက္ရိတ္ပဲြေတာ္ႏဲြဖုိ႔ ေႏြဦးဆုိက္ေရာက္လာလိ္မ့္မည္မွာ မလဲြပါ။
ရာမ်ဳိးႏွင့္တကြ လူငယ္အားလုံးကုိ ေက်းဇူးတင္ပါသည္။