Letters from Michigan - 50 ~ အောင်ဝေး

မစ္ရွီဂန္မွေပးေသာစာ(၅၀)

မိတ္ေဆြႀကီးကိုေဒါင္း-
က်န္းခ့ံသာလို႔ မာပါစ။ ဒီတစ္ခါေတာ့ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာကေလးငယ္ေတြ အေၾကာင္း ကိုေဒါင္းတို႔ သိရေအာင္ နည္းနည္းေလာက္ ေျပာျပခ်င္တယ္။

မိဘေတြက ျပည္ပကို အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္း ေရာက္ရွိလာၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္တြင္းက စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ဆန္႕က်င္ျဖဳတ္ခ်ေရး တိုက္ပြဲေတြရဲ႕ ဂယက္နဲ႔ တိုင္းျပည္ကေန ေရွာင္တိမ္းလာရ၊ ထြက္ခြာလာရတဲ့သူေတြ ရွိသလို၊ အမ်ားစုကေတာ့ နယ္စပ္ေဒသ အသီးသီးက နအဖစစ္အစုိးရတပ္ေတြရဲ႕ ရန္ကို ေၾကာက္ၿပီး တစ္ဖက္ႏိုင္ငံကို ထြက္ေျပးခိုလွံဳၾကရတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြပါပဲ။

အခုအခ်ိန္မွာ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံက ဒုကၡသည္ စခန္း (၉) ခုေလာက္မွာ ဒုကၡ ေရာက္ေနၾကတဲ့ ျပည္တြင္းက ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး ခိုလွံဳသူေတြ(၁)သိန္းခြဲေက်ာ္ ေသာင္တင္ေနတုန္းပဲလို႔ ဒုကၡသည္မ်ား ဆိုင္ရာမဟာမင္းႀကီးရံုးရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ဆိုတယ္ ကိုေဒါင္း။

၁၉၈၈-ရွစ္ေလးလုံး အေရးေတာ္ပုံႀကီးၿပီးကတည္းက ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမကို ေရွာင္တိမ္း ထြက္ခြာလာတဲ့သူေတြက စၿပီး၊ ခု ေနာက္ဆုံး လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမကို ေရာက္ရွိလာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးဒုကၡသည္ေတြလို႔ ဆိုရမယ့္အုပ္စုကေတာ့ ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးအၿပီးမွာပါ။

ဒါက က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္မွာ မတရားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ၾကရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးဒုကၡသည္ေတြ၊ မတရားတဲ့ အဓမၼစစ္ေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ၾကရတဲ့ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြ အေၾကာင္း သိသာရံု အၾကမ္းဖ်င္း ေျပာလိုက္တာပါ။

အဲဒီလို ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္၊ စစ္ေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ၾကရတဲ့ က်ေနာ္တို႔ျမန္မာျပည္သူေတြ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံရဲ႕ဥပေဒအတိုင္း တရား၀င္ ဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ နယ္စပ္က ဒုကၡသည္စခန္း အသီးသီးမွာ ၀င္ေရာက္ ခိုလွံဳၾကရတာပါပဲ။

သူမ်ားႏိုင္ငံမွာ၊ ဆိုပါေတာ့ ဒုတိယႏိုုင္ငံမွာ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဘ၀ တစိတ္တေဒသေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္ ခံစားရတဲ့ ပင္ပန္းဆင္းရဲေတြ၊ စစ္ေၾကာင့္ ခံစားရတဲ့ ပင္ပန္းဆင္းရဲေတြ လုံးလုံး မဟုတ္ေတာင္မွ ေခတၱယာယီ ဘ၀အေမာေျပတယ္ လို႔ ယူဆရင္လည္း ယူဆေပါ႕။ မေျပပါဘူး ဆိုရင္ေတာ့လည္း မေျပဘူးေပါ႕။

အဲဒီလို ဒုတိယႏိုင္ငံကဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ျဖစ္သလို ခိုလွံဳေနထိုင္ရင္း တတိယႏိုင္ငံ အသီးသီးကို ေျပာင္းေရႊ႕ အေျခခ်ဖို႔အခ်ိန္ကို ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး သည္းညည္းခံ ေစာင့္ဆိုင္းၾကရတာပါ။ အခ်ိန္တန္ေတာ့လည္း သက္ဆိုင္ရာ တတိယႏိုင္ငံေတြဆီကို ေရာက္ရွိသြားၾကတာပါပဲ။

တိုတိုေျပာရရင္ ကိုေဒါင္းေရ၊ အဲဒီလိုဒုကၡသည္ေတြက ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္ ေျပးရင္းလႊားရင္း၊ စစ္ေၾကာင့္ ပုန္းရင္းခိုရင္း၊ ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္၊ စစ္ေၾကာင့္ တေနရာရာမွာ ေခတၱယာယီ ေနထိုင္ရင္း လူတို႔ ဘာသာဘာ၀အတိုင္း ေယာက်္ားနဲ႔မိန္းမ၊ ေတြ႕ဆုံၾက၊ ခ်စ္ႀကိဳက္ၾက၊ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ အိမ္ရာ ထူေထာင္ၾကတာေပါ႕ဗ်ာ။ အဲဒီေတာ့ေနာက္ မ်ိဳးဆက္သစ္ သားေတြ သမီးေတြလည္း ပြားစည္းလာတာေပါ႕ဗ်ာ။

မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ အေမရိကန္လို တတိယႏိုင္ငံအသီးသီးကို ေရာက္ရွိလာတဲ့ ကေလးအမ်ားစုဟာ နယ္စပ္ကဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေမြးဖြားခဲ့ၾကတဲ့ ကေလးေတြျဖစ္ေနတာပါပဲ။ ဒုတိယႏိုင္ငံမွာ ေမြးလာတဲ့ ဒီကေလးေတြဟာ တတိယႏိုင္ငံေတြမွာ ႀကီးျပင္း အရြယ္ေရာက္လာၾကတာပါပဲ။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြကေတာ့ အေမရိကန္လို တတိယႏိုင္ငံမွာပဲ ေမြးဖြားၿပီး ဒီမွာပဲ ႀကီးျပင္းလာၾကရတာပါ။

ဆိုရရင္ ဒုတိယႏိုင္ငံမွာ ေမြးလာတဲ့ ကေလးေတြကလည္း ဒုတိယႏိုင္ငံမွာ၊ ဆိုလိုတာက ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ျမန္မာစာ ေကာင္းေကာင္းမသင္ခဲ့ရပါဘူး။ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေက်ာင္းေနခဲ့ရပါတယ္ ဆိုတဲ့ကေလးကလည္း ထိုင္းစာ၊ အဂၤလိပ္စာတို႔က အဓိကပါ။ ကိုယ့္ျမန္မာစာ ဆိုတာက သင္ရရင္လည္း သာမန္ေလာက္ပါပဲ။

ဒီကေလးေတြ တတိယႏိုင္ငံကို ေရာက္လာေတာ့ ဒီမွာ အဂၤလိပ္စာပဲ သင္ရေတာ့တယ္။ ျမန္မာစာ မျမင္ရေတာ့ဘူး။ ပိုဆိုးတာက တတိယႏိုင္ငံေရာက္မွ ေမြးဖြား ႀကီးျပင္းလာတဲ့ကေလးေတြ အဖို႔ ေမြးလာကတည္းကိုက ျမန္မာစာဆိုတာ သူတို႔ မျမင္ဖူးေတာ့ဘူး။ မသိေတာ့ဘူး။

ဟိုတတေလာက အင္ဒီယားနားျပည္နယ္၊ ဖို႔တ္၀ိန္းၿမိဳ႕မွာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုေတြက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႀကိဳဆိုဂုဏ္ျပဳပြဲ လုပ္တယ္။ ပြဲမွာ ျမန္မာကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရးတဲ့ ကဗ်ာေတြ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အတၳဳပၸတၱိေတြ ဖတ္ၾကားတဲ့ အစီအစဥ္ ပါပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဘာျဖစ္သလဲ ဆိုေတာ့ ကေလးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အဂၤလိပ္လိုေရးတဲ့ ကဗ်ာ၊ အဂၤလိပ္လိုေရးထားတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အတၳဳပၸတၱိကိုေတာ့ ေကာင္းေကာင္း ဖတ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျမန္မာလို ေရးထားတဲ့ ကဗ်ာေတြကိုေတာ့ ဖတ္ႏိုင္တဲ့သူ မရွိဘူးျဖစ္ေနတယ္။ ေတာ္ေသးတယ္။ ရန္ကုန္က ေရာက္လာတာ မၾကာေသးတဲ့ သားငယ္ သမီးငယ္ ႏွစ္ေယာက္က ဒီကြက္လပ္ကို ေကာင္းေကာင္း ျဖည့္ေပးႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။

က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာ ေရာက္ၿပီ ကိုေဒါင္း။ ျပည္ပကို ေရာက္ေနၾကတဲ့ မိသားစု အေတာ္မ်ားမ်ား ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ျပႆနာက ကေလးေတြ ျမန္မာစာမတတ္ၾကေတာ့တာပဲ။ တခ်ိဳ႕ျမန္မာစကား အနည္းအက်ဥ္း ေျပာတတ္ေကာင္း ေျပာတတ္ၾကမယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ စကားလည္း မတတ္၊ စာလည္းမတတ္ ျဖစ္ေနတာေပါ႕ဗ်ာ။

ဒါကို မိဘေတြက ကိုယ့္စာ ကိုယ့္စကား မ်ိဳးကန္းသြားမွာ စိုးရိမ္ၿပီး ျမန္မာစာ ျမန္မာစကားသင္တန္းေလးေတြ လက္လွမ္းမီရာ မီရာမွာ ဖြင့္လွစ္ သင္ၾကားေပးလာၾကတယ္။ အင္မတန္ သာဓုေခၚစရာ ေကာင္းတယ္။ ေလာ့စ္အိန္ဂ်ယ္လိစ္က ဆိုရင္ ေဒါက္တာလမင္းတရာတို႔၊ စာေရးဆရာမ မိုးခ်ိဳသင္းတို႔ရဲ႕ ျမန္မာေက်ာင္းကေလးဆိုရင္ အေတာ့္ကို ေအာင္ျမင္ ထိေရာက္တယ္လို႔ ၾကားရတယ္ဗ်ာ။

ဆန္ဖရန္စစၥကိုၿမိဳ႕ႀကီးတ၀ိုက္မွာ ဆိုရင္လည္း မိဘေတြက သားသမီးေတြကို ျမန္မာစာ သင္ေပးတဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေတြဆီကို လႊတ္ေနၿပီ။ ဒါ ကယ္လီဖိုးနီးယားဘက္က သတင္း။ တျခားျပည္နယ္ေတြမွာလည္း အနည္းနဲ႔အမ်ားေတာ့ ျမန္မာကေလးေတြ ျမန္မာစာျမန္မာစကား သင္ေနၾကၿပီလို႔ ထင္ပါတယ္။

အင္ဒီယားနား-ဖို႔တ္၀ိ္န္းၿမိဳ႕မွာ ဆိုရင္လည္း ကဗ်ာဆရာ ေဆာင္းယြန္းလတို႔၊ ခ်မ္းမွဳိင္းေအာင္တို႔ စီစဥ္တဲ့ ေႏြရာသီ ျမန္မာစာျမန္မာစကား သင္တန္း။ ဒါ က်ေနာ္ လက္လွမ္းမီသေလာက္ဆိုပါေတာ့။ ၀ါရွင္တန္ဒီစီတို႔၊ နယူးေယာက္စီးတီးတို႔ ဘက္မွာလည္း ကေလးေတြကို ျမန္မာစာသင္ေပးတဲ့ လွဳပ္ရွားမွဳေလးေတြ ရွိေနမွာပါ။
ဒီေနရာမွာေတာ့ က်ေနာ္က ကိုယ့္ရင္ေသြးေတြကို ကိုယ့္စာ ကိုယ့္စကား သင္ေပးရေကာင္းမွန္း သိတဲ့ မိဘလုပ္သူေတြကို ခ်ီးက်ဴးခ်င္ပါတယ္ဗ်ာ။
အားလုံးကို သတိရလ်က္-

ေအာင္ေ၀း
ဒီဇင္ဘာ ၂၁-၂၀၁၀။

[မူရင္း - လြတ္လပ္သည့္ အာရွအသံ www.rfa.org/burmese ]