Letters from Michigan - 5

မစ္ရွီဂန္မွ ေပးေသာစာ - ၅
ေအာင္ေ၀း
ေမ ၉၊ ၂၀၁၀

မိတ္ေဆြႀကီး ကုိေဒါင္း -
က်န္းခ့ံသာလုိ႔ မာပါစ။ သမိုင္းရဲ႕ ကံၾကမၼာအေၾကာင္း စဥ္စားမိတာနဲ႔ ဒီစာကို ေရးလိုက္တာပါ။ တဆက္တည္း သမိုင္းေရး ကန္႔သတ္ခံရမႈဆိုတဲ့ သေဘာကိုလည္း က်ေနာ္ ေတြးေနမိတယ္။

က်ေနာ္တို႔ မိႈင္းရာျပည့္ ပုသိမ္ေထာင္ထဲမွာတုန္းက ျဖစ္ခဲ့တာေလးတခု ေျပာပရေစ။ တေန႔မွာေပါ့ လက္ပံတန္းက ေက်ာင္းသား ရဲေဘာ္ရဲ႕မိခင္ သူတို႔ၿမိဳ႕မွာ ကြယ္လြန္သြားတဲ့ သတင္း က်ေနာ္တို႔ အထဲကို ေရာက္လာတယ္။ ကာယကံရွင္ အဲဒီေက်ာင္းသားကုိေတာ့ အသိမေပးဘဲ ဖုံးထားခ့ဲၾကတယ္။ မရပါဘူး။ ေနာက္တလေလာက္ ၾကာေတာ့ ေထာင္ဝင္စာ ေခါက္ဆြဲေၾကာ္ထုပ္တဲ့ သတင္းစာ စာစုတ္ထဲမွာ သူ႔အေမရဲ႕ နာေရးေၾကာ္ျငာကို သူေတြ႔သြားခဲ့တယ္ေလ။

ဒီလို တိုက္ဆိုင္လြန္းတဲ့ အျဖစ္မ်ဳိး ဟိုအရင္ကလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ သခင္ဗဟိန္းတို႔ ၾကားမွာ ရွိခဲ့တယ္ ဆိုရင္ အံ့ၾသစရာပဲ မဟုတ္လား။

ကိုေဒါင္းေရ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးႀကီး ၿပီးေတာ့ ကိုဗဟိန္း မက်န္းမမာျဖစ္ၿပီး ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ မႏၲေလး ေဆးရံုႀကီးေပၚ ေရာက္ခဲ့ရတယ္။ ၁၉၄၆ ထဲမွာေနာ္။

၁၉၃၈ တကသ ဥကၠ႒ ကိုေအာင္ဆန္းက တို႔ဗမာ အစည္းအရံုးႀကီးထဲ ေျခစံုပစ္ဝင္သြားေတာ့ ကိုဗဟိန္း ဥကၠ႒ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ကိုေအာင္ဆန္းေရာ၊ ကိုဗဟိန္းေရာ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဘဝကေန ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၾကတာ မဟုတ္လား။ သူတို႔ဟာ ေက်ာင္းသားရဲေဘာ္ သူငယ္ခ်င္းေတြပါ။
၁၉၃၉ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၁၅)ရက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဘားလမ္းက တိုက္ခန္းတခုမွာ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီကို စတင္ ဖြဲ႔စည္း ထူေထာင္ၾကေတာ့လည္း ဒီရဲေဘာ္သူငယ္ခ်င္း ႏွစ္ေယာက္ ထိပ္ဆံုးကပဲ။

ကိုေဒါင္းေရ လိုအပ္လို႔ နည္းနည္း ျဖည္႔ေျပာရရင့္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ စေထာင္စဥ္က သခင္ေအာင္ဆန္း သခင္ဗဟိန္း၊ ရဲေဘာ္ဘတင္ (ခ) ဂိုရွယ္၊ သခင္စိုး၊ သခင္လွေဖ (ခ) ဗိုလ္လက်္ာ၊ ေဒါက္တာနတ္နဲ႔ သခင္ဗိုလ္တို႔ ပါဝင္ခဲ့ၾကတာပါ၊ ပါတီရဲ႕ပထမဆံုး အေထြေထြ အတြင္ေရးမွဴးက သခင္ေအာင္ဆန္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေပါ့။

ဒါေတြ ေျပာေနရတာ သမိုင္းရဲ႕ ကံၾကမၼာ အေၾကာင္း သမိုင္းေရး ကန္႔သတ္ခံရမႈ အေၾကာင္း ေျပာခ်င္လို႔ပါ ကိုေဒါင္း။

၁၉၄၅ ဖက္ဆစ္ ေတာ္လွန္ေရး တပ္ဦးမွာ အဓိက အင္အားစုႀကီး (၃)ခု ပါဝင္ခဲ့တယ္။ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရယ္၊ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံု ပါတီရယ္၊ တပ္မေတာ္ရယ္ ဒီသံုးခုပဲ။ ဒီအင္အားစုေတြ ေပါင္းစည္းၿပီး ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ဖတပလ) ဆိုတာ ေပၚေပါက္လာခဲ့တာ မဟုတ္လား။

ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက စစ္ေရးတာဝန္ခံ၊ သခင္ဗဟိန္းက တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုငယ္မ်ား စည္းရံုးေရးတာဝန္ခံ။ ဖက္ဆစ္ ေတာ္လွန္ေရးႀကီး ၿပီးေတာ့ “ဖတပလ” ကို “ဖဆပလ”လို႔ ေျပာင္းလဲ လိုက္ၾကတယ္။ ဖက္ဆစ္ ဆန္႔က်င္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔ လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ထြက္ၿပီး ဖဆပလ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာေတာ့ ကိုဗဟိန္းက အလုပ္သမား ေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္နဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီမွာပဲ က်န္ခဲ့တယ္။

ဖက္ဆစ္ ေတာ္လွန္ေရး မတိုင္ခင္ အဂၤလိပ္အခက္ ဗမာ့အခ်က္ ဆိုတဲ့ ၁၉၃၉မွာ သူတို႔ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ သခင္ဗဟိန္း) ရဲေဘာ္ သူငယ္ခ်င္း ႏွစ္ေယာက္ ကံၾကမၼာ တူခဲ့ပံုလည္း ရွိေသးတယ္။ ကိုဗဟိန္းနဲ႔ ဒဂုန္တာရာတို႔ လားရႈိးဘက္ကေန တရုတ္ျပည္ထဲ သြားဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကတယ္။

နယ္ခ်ဲ႕ ပုလိပ္ေတြက တားဆီးလို႔ သူတို႔ခရီး မေအာင္ျမင္ခဲ့ဘူး။ ဒီလိုပဲ သခင္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ သခင္လွၿမိဳင္ (ဗိုလ္ရန္ေအာင္)တို႔ ႏွစ္ဦး တရုတ္ျပည္ အမြိဳင္ကို သြားဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေတာ့လည္း တရုတ္ျပည္ မေရာက္ဘဲ ဂ်ပန္ကို ေရာက္သြားခဲ့ရတယ္။

ကိုဗဟိန္းေရာ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေရာ တရုတ္ျပည္သြားဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကတာဟာ တရုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီနဲ႔ ဥကၠ႒ေမာ္နဲ႔ ဆက္သြယ္ဖို႔ပဲ။ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ကို ေမာင္းထုတ္ဖို႔ လက္နက္ အကူအညီ အၾကံဉာဏ္ အကူအညီ ေတာင္းဖို႔ပဲ မဟုတ္လား။

ဒီလို ကံၾကမၼာ တူခဲ့တဲ့ ရဲေဘာ္ သူငယ္ခ်င္း ႏွစ္ေယာက္ ေနာက္ပိုင္းမွာ လြမ္းစရာ ေကာင္းပံု ကေတာ့ ကိုေဒါင္းရယ္ က်ေနာ္တို႔ တိုင္ျပည္ရဲ႕ သမိုင္းဟာ မျမင္ရတဲ့ ကံၾကမၼာ မုန္တိုင္းေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္တိုးခဲ့ ရေတာ့တယ္ေလ။

ကိုဗဟိန္း ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ မႏၲေလးေဆးရံုႀကီး ေပၚေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္။ ဖဆပလ အဖြဲ႔ထဲမွာလည္း ႏိုင္ငံေရး ပဋိပကၡေတြ ရႈပ္ေထြးၿပီး ဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ဖဆပလ အဖြဲ႕ႀကီးထဲကေန ထုတ္ပယ္ ပစ္လိုက္ပါတယ္။ ၁၉၄၆ ထဲမွာပဲ။

ဒီသတင္းကို မႏၲေလးေဆးရံုႀကီးေပၚ ေရာက္ေနတဲ့ သခင္ဗဟိန္း မသိေအာင္ အားလံုးက ဖံုးဖိထားခဲ့ၾကတယ္။ ကိုဗဟိန္း သိသြားလ႔ို စိတ္ထိခိုက္ ေၾကကြဲၿပီး သူ႔က်န္းမာေရး ရုတ္တရက္ ဆိုးရြားသြားမွာကို အားလံုးက စိုးရိမ္ေနခဲ့ ၾကတာေလ။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ကလည္း အလုပ္ေတြ မ်ားလြန္းလွတဲ့ ၾကားကေန ကိုဗဟိန္းဆီ မႏၲေလးကို လူမမာ ေမးလာလို႔ လွမ္းၿပီးသတင္း ပို႔ထားတာပါ။

ကိုေဒါင္းေရ သိတဲ့အတိုင္းပဲ တိုက္ဆိုင္ ခ်င္ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ေရာက္မလာခင္ တေန႔သားမွာ ေပါင္မုန္႔ထုပ္တဲ့ သတင္းစာ အပိုင္းအစထဲမွာ ပါလာတဲ့ ဖဆပလ အဖြဲ႕ထဲကေန ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ထုတ္ပစ္လိုက္တဲ့ သတင္း ကိုဗဟိန္း ေတြ႔သြားခဲ့ၿပီ တဲ့။ စိတ္မေကာင္းစရာပါ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မလာခင္ ၁၉၄၆ ဒီဇင္ဘာလထဲမွာ ကိုဗဟိန္း ကြယ္လြန္ သြားခဲ့ပါတယ္။

ကံၾကမၼာေတြက မျမင္ရဘူး မဟုတ္လား ကိုေဒါင္း။ ပိုၿပီး ေၾကကြဲစရာက ကိုဗဟိန္း ကြယ္လြန္ၿပီး မၾကာခင္ ၁၉၄၇ ဇူလိုင္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း လုပ္ၾကံခံခဲ့ရ ျပန္တယ္ေလ။ အစားထိုးမရတဲ့ ဆံုးရႈံးမႈႀကီးေတြေပါ့ ကိုေဒါင္းရယ္။

(သူတို႔ ကံၾကမၼာတူတဲ့ ရဲေဘာ္ သူငယ္ခ်င္း ႏွစ္ေယာက္ စရိုက္အမႈအရာ မတူတာကို ဆရာဒဂုန္တာရာက ရုပ္ပံုလႊာဖြဲ႔ေတာ့ ေအာင္ဆန္း (သို႔မဟုတ္) အရိုင္း တဲ့။ ဗဟိန္း (သို႔မဟုတ္) ကဗ်ာ တဲ့။ ဗိုလ္ေအာင္ဆန္းက ရဲရင့္တယ္၊ ရိုးသား ပြင့္လင္းတယ္။ သခင္ဗဟိန္းက ႏူးညံ့ၿပီး စိတ္ကူးယဥ္တတ္တယ္လို႔ ဆရာဒဂုန္တာရာက ဆိုတာပါ။ ဆရာဒဂုန္တာရာဟာ သူတို႔ႏွစ္ဦးစလံုးရဲ႕ အရင္းႏွီးဆံုး သူငယ္ခ်င္းပဲ မဟုတ္လား။)

ကိုေဒါင္းေရ ဒီအျဖစ္ အပ်က္ေတြဟာ လြတ္လပ္ေရး သူရဲေကာင္း ႏွစ္ေယာက္ အေပၚမွာ ရက္ရက္စက္စက္ ကန္႔သတ္ ပစ္ခဲ့တဲ့ သမိုင္းေရး ကန္႔သတ္ ခံရမႈပဲ။ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္ရဲ႕ သမိုင္းဟာ မျမင္ႏိုင္ မေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္တဲ့ ကံၾကမၼာဆိုးေတြနဲ႔ ၾကံဳခဲ့ရတယ္။ က်ေနာ္တို႔ မလြန္ဆန္ႏိုင္ၾကဘူးေနာ္။ ။

အားလံုးကို သတိရလ်က္-
ေအာင္ေဝး
၁/၂၈/၁၀

(RFA ေခၚ လြတ္လပ္သည့္ အာရွအသံ www.rfa.org/burmese က ထုတ္လႊင့္ခ့ဲသည့္ အသံလႊင့္ ေဆာင္းပါးကုိ ျပန္လည္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။ ကဗ်ာဆရာေအာင္ေ၀းသည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ မစ္ရွီဂန္ျပည္နယ္တြင္ ေရာက္ရိွေနသည္။)